Wymiana oleju w skrzyni automatycznej

Olej w skrzyni odpowiada za szereg funkcji. On nie tylko smaruje mechanizm, ale również odprowadza z niego nadmiar temperatury w czasie jazdy i wypłukuje z jego wnętrza zanieczyszczenia. A gdyby tego było mało, stary olej gęstnieje. W efekcie nie zapewnia przekładni wystarczającej ochrony. Te jest stopniowo uszkadzana i np. zacierana. Usterka automatu stanowi czarny scenariusz. Uszkodzenie skrzyni biegów to obok silnika jedna z najdroższych napraw. Wizyta w warsztacie będzie kosztować od 4 do nawet 10 czy 12 tys. zł. Wszystko zależy od skali uszkodzeń, ale i technologii zastosowanej przez producenta pojazdu.

• Kierowca musi wymieniać olej w skrzyni biegów tak samo, jak powinien wymieniać olej w silniku. To nie tylko dobry nawyk eksploatacyjny. To przede wszystkim dbanie o sprawność pojazdu. Regularne wymienianie oleju sprawia, że mechanizm automatyczny uzyska trwałość odpowiadającą trwałości silnika.
• Eksploatacja pojazdu z pominięciem procedury wymiany oleju w automatycznej skrzyni może oznaczać usterkę już po przebiegu na poziomie 150 tys. km. Kierowca zauważy objawy w postaci przetrzymywania na biegach, szarpania występującego podczas jazdy, zwiększonej głośności pracy skrzyni biegów, poślizgu sprzęgła lub sprzęgieł czy komunikatów wyświetlanych przez komputer pokładowy.

Bardzo dużo zależy od zaleceń producenta pojazdu w tym zakresie. Książki serwisowe zalecają zastosować nowy olej w skrzyni biegów po interwale wynoszącym między 60 a 120 tys. km. To dotyczy się jednak pierwszej wymiany. Konieczne są też kolejne – co 30-100 tys. km. Krótsze interwały na ogół dotyczą przekładni dwusprzęgłowych, w tym DSG. Jak znaleźć konkretny interwał w konkretnym aucie? Warto sprawdzić zalecenia producenta, ale także poprosić o radę specjalistyczny warsztat.

•  Warto wspomnieć o popularnym w Polsce micie. W jego głos w automacie wymiana oleju jest konieczna. W przekładni manualnej skrzyni biegów już nie. Każdy mechanik potwierdzi, że jest to bzdurą. Brak serwisu tzw. manuala również oznacza skróconą żywotność skrzyni.

Bez względu na fakt, na jaki rodzaj wymiany zdecyduje się kierowca, musi wcześniej przygotować właściwą ilość oleju do skrzyni. I musi to być olej ATF (Automatic Transmission Fluid). Poza tym konieczne jest zastosowanie filtra oleju oraz nowej uszczelki pod korek spustowy. Wybrać metodę statyczną czy metodę dynamiczną? Wybór rozbija się nie tylko o koszt wymiany, ale i jej skutek.

• Metoda statycznej wymiany polega na oczekiwaniu, aż olej samoczynnie wypłynie z miski olejowej. Czemu w przypadku wymiany statycznej nowy olej miesza się ze starym? Bo nie ma możliwości spuszczenia całego środka smarnego – spływa głównie ciecz z samej skrzyni. Zawsze część oleju pozostanie bowiem w chłodnicy oleju. To wpływa na smarowanie skrzyni biegów. Zależnie od typu skrzyni, ale też i jej stanu taka forma wymiany może jednak nie mieć przeciwwskazań. Tak stanie się w przypadku, w którym stary olej nie jest przypalony i przebarwiony na czarno, a przekładnia nie ujawnia objawów usterki.
• Wymiana dynamiczna oleju pozwala na usunięcie z wnętrza przekładni większej ilości oleju przepracowanego. Dodatkowo proces wymiany polega na płukaniu wnętrza skrzyni. Świeży olej w większym stopniu wypełni obudowę skrzyni. Tu warto jednak pamiętać o dwóch rzeczach. Po pierwsze, wymianę wykona tylko warsztat, który dysponuje dedykowanym sprzętem. Po drugie, koszt wymiany oleju będzie wyższy. Wynikać to będzie z konieczności użycia sprzętu, ale też większej ilości nowego środka smarnego.

W więc wymiana statyczna czy dynamiczna? Pierwszy typ sprawdzi się wtedy, gdy kierowca nie ma dostępu do warsztatu oferującego właściwy sprzęt, a do tego nie ma wątpliwości co do stanu elementów skrzyni i chce często wymieniać olej. Druga jest konieczna wtedy, gdy skrzyni biegów dotyczą pierwsze objawy zużycia, ewentualnie mówimy o przekładni eksploatowanej w trudnych warunkach. Dynamiczna wymiana oleju w skrzyni pozwoli wypłukać wszelkie osady, a do tego spotęguje właściwości środka smarnego.

Bez względu na rodzaj wskazanej procedury, wymiana oleju w automacie zaczyna się w taki sam sposób. Samochód trafia na podnośnik, ;pracownik warsztatu odkręca korek spustowy, a następnie czeka aż olej przekładniowy, na zasadzie grawitacyjnej, spłynie do specjalnego pojemnika. Procedury kończą się w ten sam sposób. Mechanik musi wymienić także filtr oleju oraz zalać mechanizm nowym środkiem smarnym.

Wymiana środka smarnego w przekładni nie jest tanią do wykonania procedurą. I samo zlanie starego oleju i zastąpienie do nowym środkiem spełniającym parametry ATF to dopiero pierwszy z wydatków. Na listę kosztów warto wpisać także nowe uszczelki czy filtr. Droga jest także robocizna mechanika. Warsztat wystawi za usługę fakturę opiewającą na kwotę od 400 do 800 zł. Sumę spotęgować mogą procedury dodatkowe np. wynikające z konieczności mycia misy olejowej. Kierowca spokojnie może zatem przyjąć, że wymiana oleju w skrzyni biegów będzie oznaczać koszt wynoszący przeciętnie od 1000 do 2000 zł. I to też w autach segmentu popularnego w postaci Peugeota, Volkswagena czy Opla.

• Wymiana oleju nie jest tania. Kierowca, poszukując oszczędności w tym zakresie, powinien jednak pamiętać o jednym. W razie awarii skrzyni biegów koszty będą kilkukrotnie wyższe. Oszczędności okażą się zatem czysto pozorne.