Wymiana sprzęgła

Sprzęgło samochodowe odgrywa niezwykle ważną rolę. Polega ona na rozłączeniu elementów układu napędowego na czas zmiany biegu na wyższy lub niższy. Po jego uruchomieniu obroty silnika nie są bowiem przekazywane na półosie. Na liście elementów sprzęgła w przypadku mocniejszych napędów inżynierowie umieszczają również tzw. dwumasy. Koło dwumasowe redukuje ilości drgań przekazywanych z jednostki napędowej wprost do układu przeniesienia napędu, ale i na karoserię.

• Co ciekawe, sprzęgło posiadają często nie tylko skrzynie biegów manualne. Bywa montowane także w automatach. Szczególnie nowych przekładniach typu DCT.
• Ciekawym typem sprzęgła jest też sprzęgło wielopłytkowe. To stosują inżynierowie w przypadku samochodów z napędem na cztery koła. W zależności od modelu samochodu zajmuje się ono automatycznym przekazywaniem momentu obrotowego na tylne lub przednie koła.

Producenci nie wskazują interwału przebiegu, po którym sprzęgło w samochodzie ulega zużyciu. To kwestia indywidualna. Czasami prowadzącemu uda się przejechać 500 tysięcy kilometrów, a czasami kondycja sprzęgła okaże się bardzo słaba już po pokonaniu 80 tysięcy kilometrów. Nie ma tu jednej reguły. Żywotność sprzęgła, w dużej mierze zależy od stylu jazdy kierowcy. Ogromne znaczenie dla skrzyni biegów i sprzęgła ma sposób zmiany biegów czy operowania gazem po wrzuceniu kolejnego przełożenia. Na tym jednak nie koniec. Bo sprzęgło ulega zużyciu także np. podczas jazdy intensywnie miejskiej. Jest to związane z dużą ilością cykli pracy mechanizmu.

Szybkość wymiany sprzęgła wiąże się bezpośrednio z nawykami kierowcy. Jakie są szczególnie szkodliwe? Groźne jest np. oczekiwanie na zmianę sygnału ze wciśniętym sprzęgłem i wbitym biegiem. Ilość cykli pracy zwiększa również tzw. jazda na luzie. Szybciej wymienić sprzęgło w samochodzie muszą także ci kierowcy, którzy po prostu nie mają wyczucia w korzystaniu z niego. Dodawanie gazu na półsprzęgle jest najgroźniejsze.

Kierowca może się zorientować, że w jego aucie jest konieczna wymiana sprzęgła po kilku objawach, które można zauważyć w czasie jazdy. Uwagę powinien zwrócić na:

• problem z wbiciem biegu pierwszego i wstecznego,
• zgrzyty występujące podczas zmiany biegów lub brak możliwości zmiany przełożenia,
• szarpanie lub wibracje pojawiające się podczas ruszania – to świadczy o 8, ale i np. koła dwumasowego,
• fakt, że sprzęgło zaczyna się ślizgać, czyli moc nie trafia na koła po jego puszczeniu,
• położenie pedału, przy którym działa sprzęgło – źle gdy bierze zbyt wysoko i nisko,
• drżenie pojawiające się na lewarku zmiany biegów,
• hałasy dobiegające z okolicy skrzyni biegów w czasie jazdy,
• twardniejący pedał sprzęgła.

W razie tzw. spalenia sprzęgła, kierowca poczuje wyraźnie wyczuwalny zapach spalenizny w okolicy skrzyni biegów. Nawet jeżeli nieprzyjemny zapach zniknie, kierowca może zauważyć, że sprzęgło „bierze” dużo wyżej. W sytuacji skrajnej po wciśnięciu sprzęgła kierujący nie będzie mógł zmienić biegu. Wtedy jedynym ratunkiem dla pojazdu może się okazać holowanie.

Wymiana sprzęgła jest procedurą czasochłonną. Aby dostać się do mechanizmu, mechanik często musi bowiem wyjąć skrzynię biegów i dokonać demontażu ramy pomocniczej. Na tym jednak nie koniec. Bo po ponownym montażu warto uzupełnić poziom oleju przekładniowego, a do tego konieczne jest odpowietrzenie układu sprzęgła. Szeroki zakres prac sprawia, że naprawa może zająć od 4 do nawet 8 godzin. Dużo zależy od stopnia skomplikowania poszczególnych elementów. A czas musi mieć przełożenie na koszt usługi. Cena wymiany sprzęgła nie jest zatem niska. Kierowca może mówić nawet o kwocie przekraczającej 1000 zł.

• Podczas wymiany sprzęgła odpowietrzenie układu hydraulicznego stanowi podstawę. W przeciwnym razie zarówno pedał sprzęgła, jak i sam mechanizm nie będą pracować prawidłowo. To może oznaczać, że awaria w pojeździe powróci dość szybko. Ewentualnie usterka przeniesie się także na mechanizm skrzyni biegów.

Podzespoły sprzęgła odmówiły w pojeździe posłuszeństwa. Kierowca powinien się zatem przygotować na wysokie koszty. Koszt wymiany sprzęgła w pierwszej kolejności winduje cena kompletu części. W przypadku auta miejskiego z silnikiem wolnossącym zestaw może kosztować zaledwie 240 zł. W nowoczesnym dieslu zamontowanym w dużym SUV-ie cena kompletu sprzęgła sięgnie już jednak nawet przeszło 3 tys. zł. W ramach kompletu kierowca dostanie nie tylko nową tarczę czy docisk, ale również łożysko oporowe czy wymienne śruby.

Demontaż i ponowny montaż mechanizmu nie jest łatwy do wykonania. Wymiana sprzęgła w samochodzie miejskim, będzie zatem kosztować jakieś 250 do 300 zł. W modelu kompaktowym czy klasy średniej zostanie już wyceniona na 500 do 600 zł. Podczas gdy koszt robocizny w przypadku pojazdów luksusowych lub wyposażonych w automatyczną przekładnię może sięgnąć przeszło 1000 zł. Jedno jest pewne. Montaż nowego sprzęgła potrafi kosztować w sumie nawet kilka tysięcy złotych.

• W niektórych modelach aut istnieje możliwość regeneracji poszczególnych elementów. Naprawia się m.in. tarcze sprzęgła czy koła dwumasowe. W tarczy wymienia się okładziny cierne i sprężynki. To sprawia, że kierowca może obniżyć koszt naprawy.
• Warto pamiętać o tym, że gdy sprzęgło współpracuje z kołem zamachowym, a to przyjmuje formę np. dwumasowego koła zamachowego, je również trzeba wymienić. To oznacza, że koszt wykonania procedury stanie się automatycznie wyższy o 700 do nawet 2000 zł.
• Czasami wymienia musi podlegać również element zawieszenia skrzyni, a więc rama pomocnicza. To oznacza kolejne kilkaset złotych dodatkowych kosztów.