Wymiana sworznia wahacza

Sworzeń wahacza nie jest zwyczajną tuleją. To rodzaj przegubu kulowego stosowanego na przedniej osi pojazdu. Jego zadanie jest niezwykle odpowiedzialne. Łączy bowiem elementy zawieszenia w postaci wahacza ze zwrotnicą koła. Umożliwia zatem kierowcy wykonywanie skrętów, odpowiada za prowadzenie kół po nawierzchni, a jednocześnie sprawia, że koło jest utrzymywane we właściwej pozycji w stosunku do drogi.

• Sam wygląd sworznia wahacza w dużej mierze warunkuje konstrukcja układu zawieszenia. Potężne znaczenie ma m.in. fakt czy mówimy o kolumnie resorującej McPhersona, czy np. o resorowaniu wielowahaczowym.

Zużycie sworznia jest sygnalizowane przez pojazd na kilka sposobów. Kierowca powinien zwrócić uwagę na:

• dźwięk przypominający stukanie, który pojawia się w czasie pokonywania nierówności czy zakrętów. Z czasem hałas będzie się nasilał. A do tego stukom zaczną towarzyszyć np. wibracje wyczuwalne na kole kierownicy.
• luzy w układzie kierowniczym, które sprawią, że skręcanie pojazdem stanie się mniej precyzyjne.
• nieprawidłowe ustawienie przednich kół w stosunku do nawierzchni. Te będą się wydawały np. zbyt mocno pochylone.
• krzywe ścieranie bieżnika opony. Klocki bieżnika występujące np. po stronie wewnętrznej mogą się okazać mocniej dotarte od tych, której pojawiają się po stronie zewnętrznej.

Kierowca pod żadnym pozorem nie powinien ignorować niesprawności kulowego przegubu w przednim zawieszeniu. To niezwykle groźne! Awaria jednego sworznia prowadzi do uszkodzenia kolejnych elementów w postaci np. wahacza. Poza tym przy skrajnym zużyciu części może dojść do wyrwania sworznia ze zwrotnicy. W efekcie koło podczas jazdy stanie bokiem, pojazd przestanie być sterowny i może dojść do nawet tragicznego w skutkach wypadku drogowego.

• Czemu sworznie uszkadzają się? Czasami decyduje o tym naturalne zużycie przegubu w wyniku eksploatacji po drogach niskiej jakości. Czasami natomiast kurz i brud zbierający się pod uszkodzoną osłoną gumową – uszkodzenia natomiast wynikają z wieku części i naturalnego procesu starzenia się gumy.

Kierowca może sprawdzić sprawność sworznia wahacza samodzielnie. Wystarczy, że po skręceniu kół, dokona oględzin. Uwagę powinny zwrócić np. pęknięcia tulei. Poza tym właściciel auta może unieść jedno z kół na podnośniku i sprawdzić, czy nie występują na nim wyczuwalne luzy. Pewną diagnozę postawi jednak dopiero mechanik, ewentualnie pracownik stacji kontroli pojazdów. Diagnosta z poziomu kanału uzyska łatwy dostęp do sworznia, a do tego będzie miał do dyspozycji szarpaki ułatwiające badanie. Dzięki temu oceni stan części i zakwalifikuje ją do ewentualnej wymiany.

Po przygotowaniu podstawowych narzędzi, w postaci klucza płaskiego i oczkowego oraz młotka, pracownik warsztatu musi w pierwszej kolejności unieść nadwozie pojazdu i odkręcić koło. Oczywiście samochód na podnośniku musi być ustabilizowany! W kolejnym kroku wykonujący naprawę musi odciąć nity lub wziąć się za odkręcanie śrub mocujących i nakrętek. Co ważne, krok ten należy wykonać dopiero w momencie, w którym dalszy ruch zostanie zablokowany przez obudowę przegubu zewnętrznego półosi.

Aby wymienić sworzeń wahacza na nowy, najpierw przy pomocy np. młotka należy wybić zużytą część. Poza tym konieczne jest wyczyszczenie punktu montażowego na zwrotnicy i wahaczu przy pomocy np. szczotki drucianej. Po montażu nowego sworznia resztę procedury wykonuje się w odwrotnej kolejności. Przykręca się zatem śruby, montuje koło i opuszcza pojazd. Przy czym warto pamiętać o konieczności założenia nowej nakrętki samonastawnej. Ostatnim etapem jest jazda próbna poprzedzona kontrolą i regulacją geometrii.

• Warto zawsze pamiętać w tym przypadku o dwóch zasadach. Po pierwsze sworznie wahacza zawsze należy wymieniać parami. Tylko w ten sposób kierowca zagwarantuje jednakową geometrię zawieszenia na obydwu kołach jednej osi. Po drugie producenci w przypadku niektórych konstrukcji zawieszenia zalecają, aby unikać wielokrotnej wymiany sworzni. Po drugiej wymianie części konieczne jest również zastosowanie nowego wahacza. A wszystko wynika z faktu, że połączenie sworznia często jest realizowane na tzw. wcisk.
• Czy kierowca może wymienić w samochodzie sworzeń samodzielnie? W końcu potrzebuje do tego czasu i odpowiednich narzędzi, które pewnie znajdzie w swoim garażu. A do tego wskazówki odnośnie wykonania procedury przeczyta w internecie. Sama robocizna mechanika nie jest jednak droga. A mówimy o jednym z najważniejszych elementów zawieszenia i układu kierowniczego. Wszelkie popełnione podczas wymiany błędy mogą być zatem brzemienne w skutkach. Czy zatem warto ryzykować? Odpowiedź powinna być przecząca.

Nowy sworzeń nie jest częścią drogą. W zależności od modelu pojedynczy element kosztuje od 25 do 100 zł. Dla przykładu element TRW dedykowany Fordowi Focusowi II kosztuje mniej więcej 60 zł za sztukę. W razie usterki trzeba jednak wymienić dwa. Do kwoty doliczyć należy również robociznę mechanika. Warsztat policzy za wymianę sworznia wahacza po dwóch stronach od 100 do 150 zł. A lista wydatków nadal nie jest pełna. Aby mieć pewność, że naprawa przyniesie zamierzony skutek, konieczna jest kontrola i korekta geometrii zawieszenia. Ustawienie kąta każdego z kół oznacza, że faktura poszerzy się o kwotę na poziomie 150 do 250 zł.