Dlaczego włącza się wentylator chłodnicy na zimnym silniku? Przyczyny usterki

Ciągła praca wentylatora chłodnicy po włączeniu silnika oznacza problem z układem chłodzenia. Dlatego w razie pojawienia się takiej sytuacji, konieczna jest reakcja kierowcy. Powinien skonsultować się z mechanikiem. Jak będzie brzmiała diagnoza? I co mogło się zepsuć?

Spis treści:

• Jak działa i za co odpowiada wentylator chłodnicy?
• Kiedy powinien się włączać wentylator w silniku?
• Z czego wynika włączenie się wentylatora chłodnicy na zimnym silniku?
• Jakie jeszcze awarie zdarzają się w układzie chłodzenia?

Samochodowy układ chłodzenia składa się nie tylko z płynu i przewodów gwarantujących jego przepływ. To też termostat, pompa, ale również chłodnica i wentylator chłodnicy. Ciecz odbiera nadmiar temperatury silnika i ma za zadanie usunąć ciepłotę poza samochód. Tę rolę realizuje właśnie płyn chłodzący, chłodnica i wentylator. Prawidłowy moment uruchomienia wiatraka jest zatem kluczowy.

Jak działa i za co odpowiada wentylator chłodnicy?

Płyn chłodzący przepływa przez kanaliki wykonane w bloku i głowicy silnika. Trafia następnie przewodami czasami tylko do chłodniczki nagrzewnicy, a czasami także do chłodnicy. W pierwszym przypadku mówimy o tzw. obiegu małym. Drugi z przypadków nazywany jest obiegiem dużym. 

W sytuacji, w której temperatura płynu chłodniczego rośnie, sterownik na początek przekazuje płyn do układu dużego. „Przepustkę” stanowi tu otwarcie termostatu. Gdy czujnik zaczyna sygnalizować, że motor może się przegrzać, sterownik podejmuje dalsze działania. Jednym z nich jest decyzja o włączeniu wentylatora. On wymusza przepływ powietrza przez żeberka chłodnicy, a tym samym wspomaga proces usuwania temperatury z cieczy i usprawnia chłodzenie silnika. Wentylator wyłączy się i przestanie schładzać płyn chłodniczy w momencie, w którym temperatura motoru się ustabilizuje.

Kiedy powinien się włączać wentylator w silniku?

Wentylator chłodnicy ma odpowiedzialną rolę. Jego głównym zadaniem jest utrzymanie optymalnej temperatury pracy silnika. Tak, aby zapobiegać jego przegrzewaniu się. Działanie wentylatora powinno zostać zatem zainicjowane przede wszystkim wtedy, gdy wskaźnik temperatury motoru dochodzi do 90 stopni Celsjusza. Co więcej, wiatrak przy normalnym obciążeniu jednostki napędowej powinien się raczej włączyć na chwilę i to też przede wszystkim w warunkach jazdy miejskiej z niewielką prędkością lub na postoju. Podczas jazdy po autostradzie jego pracę zastępuje pęd powietrza.

Praca wentylatora jest możliwa oczywiście także w innych przypadkach. W dieslu uruchomi się on podczas wypalania filtra cząstek stałych. Wentylator włącza się także po uruchomieniu klimatyzacji latem. To jednak nie jest ten sam wentylator, co w przypadku układu chłodzenia. Czemu wiatrak nie powinien pracować po uruchomieniu silnika? W takim przypadku praca układu powinna odbywać się w obiegu małym z pominięciem chłodnicy, a więc i samego wentylatora.

Z czego wynika włączenie się wentylatora chłodnicy na zimnym silniku?

Za sytuację, w której wentylator chłodnicy włącza się na zimnym silniku, odpowiadać może szereg problemów. Niesprawność może wynikać z uszkodzenia elektrycznego sterownika wentylatora, samego wiatraka, zbyt niskiego poziomu płynu chłodzącego, ale także problemów z napędzaniem przepływu cieczy chodzącej w układzie za sprawą niewielkiej pompy z silnikiem elektrycznym. Nieprawidłowe działanie powodować może też sprzęgło wiskotyczne. Choć najczęściej winny okazuje się czujnik temperatury cieczy chłodzącej.

• Jak mechanik potwierdzi powód usterki wentylatora chłodnicy? To akurat łatwo wyjaśnić. W większości przypadków skorzysta bowiem w pierwszej kolejności z diagnostyki komputerowej. Ta wskaże błędy zapisane podczas pracy jednostki napędowej i nada kierunek poszukiwaniom pracowników warsztatu.

Diagnoza postawiona przez warsztat i mówiąca o uszkodzeniu czujnika jest korzystna dla kierowcy z kilku powodów. Usterka nie zagraża bowiem obiegowi płynu. Włączenie wentylatora nawet na zimnym silniku to efekt mechanizmu zapobiegającego przegrzaniu. Ten został wdrożony przez sterownik silnika, bo nie dostaje on informacji z układu chłodzenia. Dodatkowo wymiana czujnika temperatury cieczy nie jest ani skomplikowana, ani specjalnie droga. Sam czujnik kupiony w postaci części zamiennej kosztuje od 50 do 100 zł. Jeżeli chodzi o koszt robocizny, ten obniża fakt, że czujnik znajduje się na ogół w okolicy głowicy silnika, a do tego pracownik warsztatu ma do niego łatwy dostęp.

• Uwagę kierowcy powinna zwrócić sytuacja, w której kontrolka temperatury nie zmienia swojego położenia. Uszkodzenie można podejrzewać wtedy, gdy pomimo pokonania kilku kilometrów przy wysokiej temperaturze powietrza, silnik jest zimny. Czasami efektowi towarzyszy też pojawienie się kontrolki „check engine”. Choć warto pamiętać o tym, że taki scenariusz może wskazywać nie tylko na czujnik temperatury i wentylator. Równie dobrze stanowi objaw usterki termostatu. Dlatego w celu postawienia ostatecznej diagnozy warto skonsultować się z doświadczonym mechanikiem.

Efekt włączania się wentylatora na zimnym silniku jest groźny. Bo pomimo prawidłowego poziomu płynu chłodniczego, jednostka napędowa potrzebuje dużej ilości czasu na rozgrzanie i uzyskanie temperatury roboczej. To pogarsza właściwości smarne oleju silnikowego, a do tego potęguje spalanie w czasie jazdy.

Jakie jeszcze awarie zdarzają się w układzie chłodzenia?

Wentylator chłodnicy nie wyczerpuje ewentualnej listy problemów z chłodzeniem silnika. Szczególnie że lista kluczowych elementów układu chłodzenia jest dłuższa. W niektórych autach zawieść może wcześniej wspomniany termostat. Poza tym problemy mogą dotyczyć pompy wody, szczelności chłodnicy, szczelności przewodów prowadzących płyn czy kwestii związanych ze szczelnością uszczelki pod głowicą.

Co gorsze, zła praca układu chłodzenia nie zawsze dotyczy odprowadzania dużej ilości ciepła. Wbrew pozorom dość powszechny jest scenariusz, w którym efekt okazuje się odwrotny. Kumulowanie ciepła z kolei może doprowadzić do przegrzania silnika i jego poważnego uszkodzenia. W skrajnym przypadku motor może się nie nadawać do naprawy.