e-TOLL, czyli System Poboru Opłaty Elektronicznej Krajowej Administracji Skarbowej – co to jest?

Czy wiesz, jak działa e-TOLL, czyli system poboru opłat na autostradach? Rozwiązanie wprowadzone 24 czerwca 2021 roku zastąpiło płatność na klasycznych bramkach, co poprawiło płynność na odcinkach zarządzanych przez państwo. Dzięki niemu kierowcy nie muszą zatrzymywać się na punktach poboru i płacić za przejazd gotówką lub kartą. Jak korzystać z systemu? Sprawdź, jak działa e-TOLL, gdzie obowiązuje i w jaki sposób obsługuje płatność za przejazd.

Spis treści:

1. E-TOLL – co to jest?
2. Jak działa e-TOLL?
3. Jak korzystać z systemu e-TOLL?
4. Jak naliczane są opłaty przez system e-TOLL? Samochody osobowe, ciężarowe, autobusy i motocykle
5. System e-TOLL – gdzie obowiązuje?
6. System e-TOLL – bilet jednorazowy. Gdzie kupić bilet na jeden przejazd?
7. E-TOLL – samochody osobowe. Co warto wiedzieć?

Od 1 grudnia 2021 r. na niektórych odcinkach autostrad system e-TOLL zastąpił manualny pobór opłat. Zmiana ta wywołała sporą burzę medialną, bowiem kierowcy wjeżdżający na autostradę bez odpowiedniej aplikacji lub biletu stracili możliwość rozliczenia się na bramkach. Po wprowadzeniu nowej organizacji ruchu biletomaty zostały wyłączone i nie dało się pobrać biletu kartonikowego. Aby opłacić przejazd, kierowca musi zawczasu pobrać e-bilet autostradowy lub opłacić przejazd elektronicznie poprzez zewnętrzne urządzenie. Jeśli tego nie zrobi, czeka go mandat w wysokości 500 zł (pojazd do 3,5 t). Czym jest system e-TOLL i jak z niego korzystać?

e-TOLL – co to jest?

Nowoczesny system płatności e-TOLL, czyli System Poboru Opłat Elektronicznej Krajowej Administracji Skarbowej to rozwiązanie wprowadzone w życie w czerwcu 2021 r. Służy on do poboru opłat za przejazd po płatnych odcinkach dróg w Polsce. Warto jednak pamiętać, że dotyczy to dróg zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). System e-TOLL zastąpił inny znany system, czyli viaTOLL, obowiązujący w Polsce od lipca 2011 roku. E-TOLL pozwala jednak rozliczyć przejazd nie tylko kierowcom ciężarówek, ale i samochodów osobowych. 

Przeczytaj też: Niebieskie, zielone i żółte tablice rejestracyjne — co oznaczają?

Płatność poprzez e-TOLL jest bezkontaktowa i wymaga zarejestrowania się w aplikacji, co może rodzić pewne problemy. Kierowca musi wszak zrobić to przed wjazdem na autostradę. Cała procedura jest bardzo prosta i szybka, jednak osoby przyzwyczajone do manualnego systemu poboru opłat początkowo były zdezorientowane. Niestety, nie pomogły szeroko zakrojone kampanie medialne, które wyjaśniały, że po 1 grudnia płatność w okienkach bramek nie będzie już możliwa. Problemem było również to, że nie każdy kierowca miał świadomość, które odcinki są państwowe i obsługuje je e-TOLL, gdzie obowiązuje płatność elektroniczna, a które odcinki zarządzane są przez zewnętrzne firmy.

Jak działa e-TOLL?

Bezkontaktowa płatność za przejazd jest możliwa dzięki technologii pozycjonowania satelitarnego GNSS, na podstawie której naliczana jest opłata za przejazd danego odcinka. System e-TOLL monitoruje pozycję samochodu, ale to do kierowcy należy obowiązek włączenia naliczania opłat przed wjazdem na płatną drogę i wyłączenia po zjeździe z niej. Oprócz tego e-TOLL wykorzystuje technologię radiową DSRC, która była używana również w systemie viaTOLL. Jest ona używana podczas przejazdu pod bramkami sczytującymi sygnał. 

Aby jednak system e-TOLL mógł poznać pozycję samochodu, kierowca musi udostępnić dane geolokalizacyjne w jednym z trzech sposobów. Można to zrobić przez:

• aplikację mobilną e-TOLL PL (urządzenie musi mieć włączoną lokalizację),
• urządzenie pokładowe OBU (On Board Unit),
• ZSL – Zewnętrzny System Lokalizacyjny.

W ramach systemu e-TOLL możliwe jest również korzystanie z Europejskiej Usługi Opłaty Elektronicznej (EETS), która umożliwia elektroniczne uiszczanie należności na terenie Unii Europejskiej. E-TOLL jest również zintegrowany z systemem SENT, monitorującym przewóz towarów wrażliwych, np. paliw, olejów smarowych, alkoholu etylowego oraz suszu tytoniowego.

Jak korzystać z systemu e-TOLL?

Korzystanie z systemu e-TOLL jest nieskomplikowane i intuicyjne, a największym wysiłkiem jest właściwie założenie konta w systemie. Kierowcy samochodów osobowych korzystają najczęściej z aplikacji e-TOLL na smartfon, która dostępna jest sklepie Google Play, jak i App Store. Po jej pobraniu należy zarejestrować się w jednym z poniższych sposobów:

• online na stronie etoll.gov.pl, za pomocą Profilu Zaufanego,
• w punktach obsługi e-TOLL,
• w Miejscu Obsługi Klienta KAS,
• za pośrednictwem dostawy kart flotowych.

Następnie trzeba zarejestrować w systemie e-TOLL pojazd, podając dane z dowodu rejestracyjnego. Oprócz tych podstawowych, należy wskazać masę DMC pojazdu oraz klasę emisji Euro. Kolejny krok to wybór sposobu płatności za przebytą trasę. Możliwe opcje to:

• opłata przejazdu poprzez aplikację e-TOLL – opłata naliczana jest na podstawie przejechanego dystansu;
• zakup e-biletu autostradowego online – można tego dokonać na 60 dni przed planowanym wyjazdem. Bilet jest ważny przez 48 godzin od zadeklarowanej daty przejazdu, więc nie trzeba podawać precyzyjnej godziny. Dostępne metody płatności to: karta płatnicza, BLIK lub szybki przelew;
• zakup biletu w punkcie – bilet kupisz w jednym z wielu punktów obsługi e-TOLL, w tym na stacjach benzynowych. Podobnie jak w przypadku e-biletu, należy podać numer rejestracyjny samochodu, datę i godzinę rozpoczęcia przejazdu oraz odcinek autostrady. Bilet ważny jest 48 godzin i można go kupić z 60-dniowym wyprzedzeniem.

Polecamy artykuł: Co grozi za brak przeglądu technicznego?

Jeśli korzystasz z samochodu ciężarowego lub często podróżujesz państwowymi odcinkami autostrad, możesz zdecydować się na jedną z dwóch metod płatności poprzez aplikację. Są one wygodniejsze niż zakup e-biletu przed każdym wjazdem na drogę płatną. Za jazdę autostradą lub innymi rodzajami dróg (w przypadku aut ciężarowych lub autobusów) zapłacisz poprzez:

• konto przedpłacone – jest to model pre-paid, polegający na wpłacaniu pieniędzy na specjalne konto, z którego pobierane są automatycznie opłaty za przejazd. System powiadomi Cię także, gdy środki się wyczerpią. Konto przedpłacone e-TOLL można doładować kartą płatniczą, kodem BLIK, szybkim przelewem bankowym lub kartą flotową, a w punktach obsługi klienta – gotówką. 
• Konto z odroczoną płatnością – w tym przypadku zapłacisz rachunek na koniec każdego miesiąca. Poszczególne przejazdy będą naliczane na bieżąco, po czym dostaniesz zbiorcze podsumowanie miesięcznego korzystania z dróg. Jest to o tyle wygodne, że nie musisz pamiętać o pilnowaniu środków i doładowywaniu konta. Wybór modelu rozliczeń należy jednak do Ciebie. Na stronie etoll.gov.pl znajdziesz też kalkulator, który pozwoli Ci obliczyć koszt przejechania konkretnej trasy.

Jak naliczane są opłaty przez system e-TOLL? Samochody osobowe, ciężarowe, autobusy i motocykle

Jeśli wybierzesz formę naliczania „na żywo”, opłata będzie obliczana na podstawie przejechanych kilometrów. Pokonanie jednego kilometra samochodem o dopuszczalnej masie całkowitej mniejszej niż 3,5 tony to obecnie koszt 10 gr. Przejazd motocyklem jest o połowę tańszy i kosztuje 5 gr/km. Opłata za przejechanie samochodem osobowym odcinka autostrady A2 pomiędzy Koninem a Strykowem kosztuje więc ok. 10 zł.

Jak działa e-TOLL w przypadku samochodów ciężarowych i autobusów? Jest to uzależnione od:

• rodzaju pojazdu – wyróżnia się pojazdy samochodowe i zespoły pojazdów o DMC poniżej 12 ton oraz powyżej 12 ton, a także autobusy powyżej 9 miejsc, bez względu na DMC;
• normy emisji spalin EURO – im gorsza norma, tym wyższa opłata;
• rodzaju drogi – drogi dzielone są na klasy A i S (autostrady i drogi szybkiego ruchu) oraz klasy GP i G (pozostałe drogi krajowe).

Wysokość opłaty za każdy przejechany kilometr waha się od 17 do 56 gr. Najwyższa opłata dotyczy pojazdów ciężarowych cięższych niż 12 ton, dysponujących normą EURO 2 lub niższą, poruszających się po autostradach lub drogach ekspresowych. Szczegółową tabelę opłat znajdziesz na stronie systemu e-TOLL.

System e-TOLL – gdzie obowiązuje?

Początkowe problemy związane z systemem wynikały także z niejasności, jakie drogi podlegają systemowi e-TOLL. Gdzie obowiązuje elektroniczna płatność obsługiwana przez KAS? Jak się okazuje, użytek z systemu mają głównie kierowcy pojazdów o DMC powyżej 3,5 tony oraz autobusów. Auta te rozliczane są przez e-TOLL na wszystkich drogach klas GP, G, A i S. Tymczasem kierowcy samochodów osobowych (o DMC poniżej 3,5 tony) oraz motocykliści wykorzystają e-TOLL tylko na dwóch państwowych odcinkach autostrad:

• A2 – pomiędzy Koninem a Strykowem,
• A4 – pomiędzy Wrocławiem a Sośnicą.

Na pozostałych odcinkach autostrad, zarządzanych przez prywatne firmy, kierowca musi opłacić przejazd w inny sposób, np. poprzez dedykowaną aplikację lub na bramkach. Przykładowo na autostradzie A1 zarządca udostępnia elektroniczny pobór opłat poprzez aplikację AmberGo. Dostępne są również aplikacje obsługujące kilka różnych odcinków, w tym autostrady państwowe.

System e-TOLL – bilet jednorazowy. Gdzie kupić bilet na jeden przejazd?

Wiemy już, jak działa e-TOLL. Pozostaje pytanie, w jakiej formie z niego korzystać. Kierowcy samochodów osobowych wykorzystują najczęściej w e-TOLL bilet jednorazowy. Gdzie kupić e-bilet?

• Najszybciej zrobisz to oczywiście w aplikacji e-TOLL PL BILET lub na stronie etoll.gov.pl, w kafelku „Sklep e-bilet autostradowy”;
• możesz również skorzystać z aplikacji partnerów systemu e-TOLL, np. Autopay, Autokonto, mPay, Spark, ORLEN PAY, mFlota, Yanosik, SkyCash oraz niektórych aplikacji bankowych;
• jeśli wolisz kupić bilet w formie papierowej, znajdziesz go na wybranych stacjach PKN Orlen, Lotos, Moya, BP, Circle K i Shell, a także w Miejscach Obsługi Klienta KAS lub punktach obsługi e-Toll. Punkty obsługi klienta znajdziesz też w pobliżu przejść granicznych;
• kierowcy, którzy pokonali państwowy odcinek autostrady bez ważnego biletu i nie zostali zatrzymani do kontroli, mogą zakupić e-bilet z datą wsteczną. Należy to zrobić niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od zakończenia przejazdu. Jeśli jednak zostaną zatrzymani do kontroli na autostradzie, nie unikną kary grzywny w wysokości 500 zł.

e-TOLL – samochody osobowe. Co warto wiedzieć?

System e-TOLL wprowadzano etapami. Od 24 czerwca do 30 września 2021 roku obowiązywał okres przejściowy, w którym funkcjonowały oba systemy – viaTOLL i e-TOLL. Zmiany dotyczyły tylko pojazdów ciężkich o dopuszczalnej masie całkowitej większej niż 3,5 tony, a także autobusów na płatnych odcinkach dróg w całym kraju. Od 1 października e-TOLL stał się jedynym systemem elektronicznego poboru opłat na drogach płatnych. Kierowców samochodów osobowych system obowiązywał w tamtym czasie tylko wtedy, gdy łączna masa całkowita auta i przyczepy przekraczała 3,5 tony. 

Przeczytaj również: Nowa etykieta UE dla opon – wiesz więcej, więc wybierasz lepiej

Prawdziwe zmiany dla kierowców osobówek nadeszły dopiero 1 grudnia 2021 roku. Od tego czasu Manualny System Poboru Opłat na państwowych odcinkach autostrad przestał obowiązywać. Aby zapłacić za przejazd autostradą, kierowca musi uiścić opłatę poprzez aplikację e-TOLL lub kupić e-bilet autostradowy e-TOLL. Punkty obsługi klienta zajmują się sprzedażą tych ostatnich, a ponadto oferują pomoc w instalacji aplikacji oraz rejestracji konta oraz samochodu. Zakup e-biletu online jest jednak zdecydowanie łatwiejszy.

Korzystanie z systemu e-TOLL to dla kierowców ciężarówek oraz autobusów pestka. Nieco trudniej mają kierowcy osobówek, którzy pojawiają się na autostradach rzadko. Trudno połapać się, który odcinek jest obsługiwany przez prywatnego zarządcę, a który przez państwo. Konieczność instalowania różnych aplikacji, wykupowania elektronicznych biletów czy pilnowania zasięgu GPS może być uciążliwa, dlatego czasem lepiej zdecydować się na zewnętrzną aplikację. Plusem rozwiązania jest jednak brak oczekiwania na bramkach. Na niektórych odcinkach autostrad był to swego czasu spory problem – mówi ekspert Q Service Castrol.

Gdy wiesz już, jak działa e-TOLL, co to jest i jak korzystać z systemu, jazda autostradą staje się wyjątkowo prosta. Dotyczy to jedynie państwowych odcinków, ale w równie prosty sposób można rozliczać się na innych trasach. Na ujednolicony system opłat autostradowych, np. w postaci terminowych winiet, na razie jednak nie ma co liczyć. Zachęcamy również do przeczytania innych poradników na stronie www.qservicecastrol.eu.