Silnik w samochodzie generuje w czasie pracy dużą ilość ciepła. To należy odprowadzić na zewnątrz karoserii. To właśnie zadanie, które zostało przypisane układowi chłodzenia. Czemu tak groźne dla jego pracy są pęcherzyki powietrza? I czemu odpowietrzenie układu jest tak ważną procedurą?
Spis treści:
W obiegowej opinii silnik w samochodzie jest prostym mechanizmem, który do pracy potrzebuje odrobiny prądu i paliwa. I choć w tym stwierdzeniu jest sporo racji, na tym optymalne warunki pracy motoru się nie kończą. Bo kluczowa jest też temperatura. Ta musi być nie za wysoka i nie za niska. W tym punkcie zaczyna się historia parametrów pracy układu chłodzenia silnika.
Jak działa układ chłodzenia?
Układ chłodzenia ma niezwykle odpowiedzialne zadanie. Płyn chłodniczy napędzany za pomocą pompy wody wydobywa się ze zbiorniczka wyrównawczego i porusza przewodami między blokiem silnika i głowicą a chłodnicą. Dzięki temu układ chłodzenia może:
- przyspieszyć uzyskanie optymalnej temperatury silnika zaraz po rozruchu.
- zapobiegać przegrzaniu się jednostki napędowej podczas jazdy czy mocnego obciążenia.
- za pomocą nagrzewnicy dostarczyć ciepłe powietrze do kabiny pasażerskiej.
Kluczową rolę w układzie chłodniczym odgrywa termostat. To on decyduje o tym, czy płyn chłodniczy będzie się poruszał w obiegu małym (tylko przez nagrzewnicę), czy dużym (przez nagrzewnicę i chłodnicę). Poza tym bagatelizowane bywa też zadanie korka w zbiorniczku wyrównawczym. On nie tylko zapobiega wydostawaniu się płynu i umożliwia jego dolewkę. Jest także odpowietrznikiem.
Czemu trzeba odpowietrzyć płyn chłodzenia?
Zapowietrzenie układu chłodniczego jest możliwe w kilku przypadkach. Przede wszystkim wtedy, gdy dojdzie do uszkodzenia jednego z przewodów. W takim przypadku poprzez uszkodzenia wypływać będzie płyn, a w jego miejscu pojawią się pęcherzyki powietrza. Przyczyną może być także uszkodzona pompa wody, niesprawny korek w zbiorniczku, uszkodzona chłodnica, błędy popełnione podczas dolewania płynu, ewentualnie nieterminowa wymiana płynu chłodniczego.
- Może się okazać, że płyn chłodniczy jest nie tyle zapowietrzony, ile zagazowany. Gdy w płynie pojawi się CO2, będzie to świadczyć o uszkodzeniu głowicy, ewentualnie uszczelki pod głowicą. Mechanik może sprawdzić obecność CO2 w płynie chłodniczym za pomocą prostego testu chemicznego.
Pęcherzyki powietrza w płynie są niezwykle groźne. Mogą bowiem doprowadzić do przegrzania silnika. Utrudniony przepływ cieczy w układzie doprowadzi do nagłego wzrostu temperatury. Skutkiem stanie się pęknięcie uszczelki pod głowicą, a w skrajnym przypadku nawet zatarcie układu korbowo-tłokowego. Zatem gdy kierowca dostrzeże wzrost temperatury płynu w czasie jazdy, powinien niezwłocznie wyłączyć silnik.
Jakie są objawy zapowietrzonego układu chłodzenia?
Kierowcy często zastanawiają się nad tym, po czym poznać zapowietrzony układ chłodzenia. Podstawowy objaw został opisany w poprzednim akapicie. Jest to wzrost temperatury silnika. Poza tym podczas pracy jednostki napędowej mogą pojawić się drgania lub brak mocy, a do tego układ wentylacyjny zacznie gorzej radzić sobie z nagrzewaniem kabiny pasażerskiej. Kierowca powinien jednak zwrócić uwagę na jeszcze dwie rzeczy. Pierwszą jest ubytek poziomu płynu w zbiorniczku wyrównawczym. Wyciek płynu chłodniczego zawsze musi być alarmujący. Drugą twarde przewody gwarantujące obieg płynu.
Jak należy odpowietrzyć układ chłodzenia?
Odpowietrzanie układu chłodzenia to stosunkowo prosta w wykonaniu procedura. Należy pamiętać o wykonaniu kilku kroków i przede wszystkim przygotowaniu zbiornika z cieczą chłodzącą.
- Na początek należy odkręcić wlew zbiornika wyrównawczego. To tak, jakby kierowca odkręcił odpowietrznik układu chłodzenia. Najlepiej, aby zaczynać pracę na zimnym silniku.
- Należy uruchomić silnik w pojeździe. To wzbudzi pracę pompy i układu chłodzenia.
- Na powierzchni płynu zebranego w zbiorniku pojawią się pęcherzyki. To wydobywające się powietrze.
- Od czasu do czasu należy uzupełniać poziom płynu. Pod koniec wykonywania procedury poziom substancji powinien sięgać do górnej kreski widocznej na pojemniku.
- Gdy przez dłuższy czas na powierzchni nie pojawią się pęcherzyki, układ jest odpowietrzony.
Podczas pracy silnika z odkręconym wlewem należy pamiętać o jednym. W sytuacji, w której temperatura cieczy dojdzie do temperatury roboczej, może się okazać, że ciśnienie w układzie wypchnie płyn w zbiorniku wyrównawczym na zewnątrz. To scenariusz bardzo groźny, bowiem wylatujący płyn może poparzyć mechanika wykonującego procedurę. Dlatego należy obserwować wskaźnik na tablicy zegarów w czasie wykonywania tego zabiegu. Gdy ten pokaże 90 stopni Celsjusza, odpowietrzanie należy przerwać i zgasić silnik. Dlatego tak ważne jest to, aby zaczynać pracę w sytuacji, w której jednostka napędowa w pojeździe jest zimna. W ten sposób mechanik „kupuje” sobie większą ilość czasu na odpowietrzenie.
Odpowietrzanie układu czasami nie wystarczy
Czasami odpowietrzenie układu chłodniczego niewiele daje. Stanie się tak w sytuacji, w której fakt ten jest jedynie objawem usterki, a nie jej powodem. Będzie tak w przypadku:
- przegrzania silnika,
- uszkodzenia uszczelki pod głowicą lub głowicy,
- pęknięcia jednego z przewodów układu,
- uszkodzenia elementów układu chłodzenia w postaci chłodnicy.
Wymiana przewodu układu chłodzenia jest tania. Czasami nowy będzie kosztował kilkanaście złotych. Wymiana chłodnicy stanowi koszt przekraczający 1000 zł. Czarny scenariusz pojawia się jednak w przypadku przegrzania lub problemów z głowicą. Wtedy naprawa pochłonie od 2 do nawet 5 tysięcy złotych. Jednak dopiero po jej wykonaniu odpowietrzanie układu chłodzenia ma sens. W przeciwnym razie kierowca powinien liczyć się z tym, że przyniesie ono jedynie chwilowy skutek.
Autor tekstu:
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.