Kolektor ssący pełni kluczową rolę. To on odpowiada za dostarczanie powietrza lub mieszanki paliwowo-powietrznej do cylindrów silnika. Jak działa kolektor? Jak jest zbudowany? Po jakich objawach poznać, że w aucie jest uszkodzony kolektor ssący?
Spis treści:
Sercem samochodu jest jednostka napędowa. Ta do pracy potrzebuje jednak prawidłowo przeprowadzonego procesu spalania. A to oznacza dostarczenie paliwa, ale i powietrza w ilości ustalonej w zależności od obrotów silnika. Za paliwo odpowiada wtryskiwacz. Za powietrze z kolei układ dolotowy, a w tym kolektor. W tym punkcie zaczyna się jego historia opisana w tym materiale.
Do czego służy kolektor ssący?
Na początek kluczowa informacja. Kolektor ssący bywa czasami nazywany kolektorem dolotowym. Obydwie nazwy oznaczają dokładnie ten sam element osprzętu silnika. Z technicznego punktu widzenia mówimy o plastikowej rurze, a właściwie to ilości rur odpowiadającej ilości cylindrów, które są ukryte w jednej obudowie. To taki rozgałęźnik, który z jednej strony jest połączony z układem dolotowym dostarczającym powietrze i przepustnicą, a z drugiej jest podłączany do głowicy silnika.
Dostarczenie powietrza to jednak dopiero pierwsze z zadań postawionych przed kolektorem. Bo w silnikach z wtryskiem pośrednim (MPI) to kolektor dolotowy odpowiada za mieszanie odpowiedniej ilości powietrza z paliwem. Mieszanka przygotowana w dolocie trafia następnie do komory spalania. Mieszankę paliwowo-powietrzną tworzy się w komorze wyłącznie w motorach korzystających z wtrysku bezpośredniego.
- Kolektor dostarcza powietrze lub mieszankę paliwowo-powietrzną, ale nie tylko. Może też czasami podgrzewać powietrze czy dawkować jego ilość mieszaną z benzyną za pomocą zestawu specjalnych zaworów.
Jak jest zbudowany kolektor dolotowy?
Kolektor ssący jest wykonywany z metalu lub tworzywa sztucznego. Wykonane z metalu elementy były stosowane przede wszystkim do końca lat 90. XX wieku. Dziś dominujący jest plastik. Ten gwarantuje bowiem odpowiednią żywotność elementowi, a do tego pozwala na obniżenie masy jednostki napędowej. W ofercie typu afterparts kolektory bywają wykonywane również z aluminium. W takiej formie są dedykowane głównie sportowym modelom BMW czy Audi.
Kolektory czasami są też wyposażane w tzw. klapy wirowe. One mają powodować zawirowania powietrza wtłaczanego do komory spalania. Tak, aby maksymalnie zmieszało się ono z paliwem.
Kolektor jest kluczowy dla prawidłowej pracy silnika. To jednak generalnie element dość prosty. Zazwyczaj jest zamontowany na górze lub z boku silnika. Co ważne, w przypadku jednostek z układem cylindrów w kształcie litery V, kolektory będą dwa. Dwa każdego z rzędu cylindrów oddzielnie.
Jakie są objawy awarii kolektora ssącego?
Wtłaczanie powietrza do cylindrów nie jest dużym wyzwaniem. Mimo wszystko z czasem może dojść do uszkodzenia kolektora. Jakie są objawy jego awarii? Warto wspomnieć m.in. o:
Zwiększone zużycie paliwa nie rzuci się od razu kierowcy w oczy. Pozostałe symptomy już jednak tak. Dostrzeżenie objawów usterki układu dolotowego oznacza, że kierowca nie powinien zwlekać. Najlepiej jest od razu udać się do warsztatu. Mechanik przeprowadzi diagnostykę i potwierdzi fakt uszkodzenia kolektora.
Warto pamiętać o tym, że czasami brak szczelności może wynikać również z pękniętego kanału dolotowego czy też rury dolotowej lub zerwania uszczelki. Nie zawsze wina spoczywa po stronie kolektora. Ograniczony przepływ powietrza może być z kolei wynikiem zapchania filtra powietrza. To nie zawsze oznacza nagromadzenie się nagaru.
Czy można czyścić kolektor dolotowy z nagaru?
Bardzo rzadko się o tym mówi, ale kierowca powinien dbać o kolektor dolotowy. Warto czyścić go z nagaru i to regularnie. Podczas pracy kolektora zbierają się w nim cząstki sadzy z niespalonego paliwa. Ich nagromadzenie ogranicza przepływ powietrza i utrudnia pracę klap wirowych. W skrajnym przypadku może sprawić, że sterownik uzna kolektor za niesprawny.
Kolektor można czyścić na dwa sposoby. Mowa o:
- jego wymontowaniu i fizycznym usunięciu nagaru za pomocą specjalnych środków chemicznych. W ten sposób można usunąć do stu procent złogów.
- zastosowaniu środków, które mają czyścić kolektor bez jego demontażu. Te są podawane bezpośrednio do kolektora na włączonym silniku. Ta metoda ma jedną słabość. Nie usuwa złogów w stu procentach. Część sadzy pozostanie wewnątrz obudowy kolektora.
Skąd bierze się nagar w kolektorze dolotowym? Powodów takiego stanu rzeczy może być kilka. Przede wszystkim to efekt trafiających do dolotu po spalaniu paliwa w silniku. Dodatkowo swoją „cegiełkę” dodaje także zawór EGR. On w końcu uzupełnia powietrze wtłaczane do kolektora recyrkulowanymi spalinami. Spalinami, które mogą zawierać cząsteczki sadzy. Nagar w dolocie powinien zatem stanowić sygnał dla mechanika, że należy sprawdzić również zawór EGR.
Ile kosztuje naprawa uszkodzonego kolektora?
Bardzo dużo zależy od tła usterki. Dla przykładu zestaw nowych uszczelek kosztuje od 40 do 100 zł. A są one w stanie sprawić, że układ ponownie stanie się szczelny. Czyszczenie zapchanego kolektora kosztuje z kolei od 300 do 800 zł. Przewód kolektora kosztuje jakieś 250 – 300 zł. Zdecydowanie najgorsza opcja dotyczy pękniętego kolektora ssącego. To oznacza najdroższą naprawę.
Główny problem polega na tym, że nowy kolektor jest drogi. Kosztuje zazwyczaj od kilkuset do kilku tysięcy złotych. A do kwoty dopisać trzeba jeszcze cenę robocizny. Do wymiany kolektora ssącego często konieczny jest demontaż innych elementów silnika. To sprawia, że możemy mówić o procedurze wycenionej nawet na tysiąc złotych.
Autor tekstu:
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.