Koło pasowe – co to jest i za co odpowiada? Wyjaśniamy!

Koło pasowe to nieodłączny element wchodzący w skład układu napędowego. W materiale odpowiadamy na podstawowe pytania w tym zakresie.
Ikona zegarka 6 min czytania

Koło pasowe to element integralny tzw. paska zewnętrznego czy też osprzętu. W jakim celu się je stosuje? I jaka jest wytrzymałość koła pasowego? Odpowiedzi m.in. na te pytania każdy kierowca znajdzie w naszym materiale.

Spis treści:

W silniku jest naprawdę wiele poszczególnych części. Niektóre mają charakter marginalny, a inne – zupełnie jak koło pasowe – fundamentalny. Informacje na jego temat to bez wątpienia wiedza, którą warto mieć. Bo dzięki niej kierowcy sprawniej uda się namierzyć źródło pisków i drgań występujących podczas jazdy samochodem.

Czym jest koło pasowe?

Koło pasowe to podzespół, którego zadaniem jest odebranie momentu obrotowego z wału korbowego i tym samym przeniesienie napędu z silnika na alternator, wspomaganie układu kierowniczego czy kompresor klimatyzacji. Przekładnia pasowa potrzebuje jednak do tego zadania przede wszystkim paska wielorowkowego. To on transferuje moment obrotowy. Jego odbieraniem zajmują się z kolei rolki zamontowane przy poszczególnych elementach osprzętu. Kluczowy jest także napinacz. On umożliwia pracę paska klinowego w prawidłowej płaszczyźnie i redukuje ewentualny luz.

W przypadku koła pasowego niezwykle ważne jest to, że składa się ono z dwóch części połączonych gumą. Zewnętrzna posiada wielorowkowe prowadnice. To na nich pracuje pasek i to za ich sprawą jest w stanie przekazać obroty wału do napędzania poszczególnych elementów osprzętu. Choć na rynku spotykane są także koła dedykowane pasom zębatym i gładkim.

Wewnętrzna natomiast odpowiada za odbieranie ruchu obrotowego (za sprawą łożyska), ale i likwidację wibracji o różnej częstotliwości. Warto bowiem wiedzieć, że podczas ruchu obrotowego wał korbowy generuje drgania. Te nie powinny się przenosić na napęd. Mogą bowiem ograniczyć trwałość nie tylko samych rolek, ale także elementów alternatora, pompy wspomagania czy kompresora klimatyzacji. Dlatego właśnie łączy się koło pasowe z tłumikiem drgań skrętnych.

Jakie są rodzaje kół pasowych?

Rodzaje kół pasowych są przede wszystkim dwa. Po pierwsze można mówić o tzw. kołach otwartych. Te stosuje się przede wszystkim w przypadku silników benzynowych. Otwarta konstrukcja, jest mniej wytrzymała, tym samym dobrze pasuje do tego typu paliwa. Motory benzynowe generują bowiem mniejszą ilość wibracji. Po drugie można mówić o tzw. kołach zamkniętych. Te z kolei są spotykane w silnikach diesla. Tu tłumiki drgań muszą być mocniejsze. Jednostki wysokoprężne mają bowiem wyższy i niższej osiągany moment obrotowy.

Na tym oczywiście typologia kół się nie kończy. Bo choć te z tłumikiem drgań są najpopularniejsze na rynku, spotykane są także koła sztywne, z pojedynczym tłumikiem, z podwójnym tłumikiem, a także koła dedykowane silnikom z systemem start-stop. Ostatni z typów wyróżnia zaawansowana konstrukcja. To ona pozwala przetrwać elementowi ciągle powtarzające się w czasie jazdy cykle gaszenia i rozruchu silnika. Koła sztywne natomiast nie posiadają tłumika wcale. To sprawia, że redukowaniem drgań musi się zająć pasek wraz z dodatkowym osprzętem. W naturalny sposób to skraca żywotność tych elementów.

koła pasowe

Objawy uszkodzenia lub zużycia koła pasowego

Koło pasowe jest elementem, które daje wyraźne objawy swojej awarii. Sygnalizuje problemy za sprawą:

  • występowania drgań wyraźnie wyczuwalnych na biegu jałowym.
  • wyraźnie słyszalny pisk podczas pracy paska. To świadczy o dostawaniu się wilgoci do układu, ale także skrajnym zużyciu koła.
  • problemów z ładowaniem akumulatora w pojeździe. Brakuje w nim często prądu do porannego rozruchu.
  • mniejszą siłą pracy wspomagania kierownicy.
  • słabszą pracą klimatyzacji. Osłabiona jest bowiem siła napędowa przekazywana na kompresor.

Koło jest w stanie efektywnie tłumić drgania mniej więcej na dystansie wynoszącym od 110 do 160 tys. km. Po połowie tego dystansu producenci zalecają jego kontrolę. W tym celu mechanik musi się do niego dostać i pobujać nim. Ruch powinien być sztywny. W czasie jego wykonywania nie mogą się pojawić żadne wychylenia czy luzy. Można też uruchomić silnik i przyjrzeć się pracy napinacza. Zbyt duży jej zakres może wskazywać na nadmierny stopień zużycia.

Podczas zlecania wymiany kierowca powinien pamiętać o wyborze usług fachowego mechanika. Tylko on będzie w stanie prawidłowo ustawić napęd, a także będzie pamiętać o tym, aby dokręcać śruby mocujące z odpowiednią siłą. Tylko wtedy „maszyna” koła pasowego będzie pracować prawidłowo. Kluczowe jest także sprawdzenie efektów. To jest możliwe tylko po przejechaniu się samochodem.

Ile kosztuje wymiana koła pasowego?

Cenę usługi w dużej mierze warunkuje rodzaj zastosowanej przez producenta konstrukcji. Bo czasami za koło pasowe należy zapłacić 120, a czasami ponad 2200 zł. I kwoty te dotyczą zakupu w sklepie motoryzacyjnym. W ASO można mówić czasami o kwotach nawet kilkukrotnie wyższych. Szczególnie droga naprawa czeka kierowcę, który posiada wysokopojemnościowe i nowsze auto segmentu premium.

Na samym zakupie części wydatek się jednak nie kończy. Bo w niektórych przypadkach warto też wymienić części dodatkowe w postaci np. rolek. Dodatkowo kierowca musi zapłacić za wymianę. Prosty układ napędowy oznacza wydatek rzędu 100 do 150 zł. W skomplikowanym montaż części zostanie wyceniony nawet na 600 do 700 zł. Kiedy cena usługi rośnie? Chociażby wtedy, gdy mechanik musi usunąć stare śruby, ewentualnie część z uwagi na nieprawidłowy montaż.

Kierowca musi pamiętać o tym, że koło pasowe zawsze wymienia się razem z paskiem klinowym. Innej możliwości nie ma. Po pierwsze dlatego, że pasek wielorowkowy jest po prostu tani. Zakup nowego często oznacza wydatek na poziomie kilkunastu złotych. Po drugie dlatego, że stary ma już skróconą żywotność i po krótkim czasie mógłby się zerwać. Wymiana sprawi zatem, że kierowca ograniczy ilość wizyt serwisowych i tym samym mimo wszystko zaoszczędzi pieniądze.