6 min czytania
Rozbiegany Diesel może przestraszyć nawet doświadczonego kierowcę. Brak możliwości wyłączenia silnika to scenariusz, w którym trudno zachować spokojną głowę. Co robić, gdy dojdzie do rozbiegania silnika w Twoim samochodzie i jakie jednostki napędowe są na to podatne? Jak zatrzymać rozbiegany silnik w aucie automatyczną skrzynią biegów? Jakie są przyczyny takiej awarii? Wyjaśniamy wszystko, co musisz wiedzieć o rozbieganiu Diesla.
Spis treści:
Jeśli Twój samochód wyposażony jest w turbodoładowany silnik wysokoprężny, temat rozbiegania silnika powinien Cię zainteresować. Rozbieganie to awaria, która dotyczy wyłącznie aut z silnikiem Diesla, czyli tym o samoczynnym zapłonie. To właśnie brak układu zapłonowego sprawia, że cały proces może w ogóle zajść. W odróżnieniu od silników benzynowych jednostki Diesla nie wymagają iskry do zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej (świece żarowe spełniają inną rolę), zatem utrzymanie pracy silnika jest bardzo proste. Rodzi to jednak pewne problemy, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do poważnej i niebezpiecznej sytuacji.
Czym jednak jest samo rozbieganie silnika, zwane żartobliwie chorobą szalonych Diesli? Jest to taki stan, w którym silnik samoczynnie wkręca się na wysokie obroty, nawet po zdjęciu nogi z pedału gazu. Takiego silnika nie da się zgasić w normalny sposób, bowiem rozbiegany silnik Diesla będzie pracował również po wyłączeniu zapłonu. Wyjęcie kluczyka ze stacyjki w niczym nie pomoże. Nagłemu wzrostowi obrotów towarzyszy bardzo głośne warczenie silnika. Dodatkowym problemem są kłęby dymu wydobywające się z rury wydechowej.
Konsekwencją rozbiegania jest zazwyczaj zatarcie silnika. W wielu przypadkach usterce ulega też układ korbowy, układ smarowania oraz głowica silnika. Rozbieganie może trwać nawet kilka minut, aż do momentu wypalenia się oleju silnikowego lub uszkodzenia silnika. Warto więc wiedzieć nie tylko, czym jest rozbieganie, ale też jak zgasić rozbiegany silnik.
Powodem rozbiegania silnika jest przedostawanie się do układu dolotowego oleju silnikowego. Najczęściej dociera on tam przez nieszczelne uszczelniacze zużytej turbosprężarki. Diesel nie potrzebuje iskry, więc olej silnikowy docierający do komór spalania z dolotu może być spalany tak samo, jak olej napędowy. Odcięcie zapłonu nic nie da, bowiem w trakcie rozbiegania nie spala się paliwo, a olej silnikowy. Rozbieganie trwa tak długo, aż turbosprężarka samochodowa zaciągnie i spali cały olej znajdujący się w misie olejowej. Przyczyną rozbiegania silnika może być także nadmiar oleju silnikowego.
Dlaczego jednak silnik wbija się na najwyższe obroty i tracimy nad nim kontrolę? Wynika to z pewnego sprzężenia, które następuje po zassaniu oleju przez turbosprężarkę. Coraz większa dawka oleju dostająca się do komór spalania powoduje, że prędkość turbiny wzrasta, a wraz z nią wzrasta dopływ sprężanego powietrza. Im więcej zaś powietrza w silniku, tym więcej może on spalić paliwa. Powoduje to gwałtowny wzrost obrotów, charakterystyczny dla rozbiegania. Dodatkowo zapłon samoczynny oleju powoduje obfite dymienie, więc auto z rozbieganym silnikiem stoi w tumanach dymu.
Jak zgasić rozbiegany silnik? Choć zgaszenie jednostki napędowej w większości przypadków jest niemożliwe, należy od tego zacząć. Niektóre konstrukcje wyposażone są w systemy zabezpieczające przed rozbieganiem, np. system klap odcinających dopływ powietrza do silnika. Jeśli to nie poskutkuje, można skorzystać z dwóch sposobów:
W przypadku, gdy do rozbiegania silnika Diesla dochodzi w samochodzie z automatyczną skrzynią biegów, zduszenie silnika za pomocą sprzęgła jest niemożliwe. Wówczas można ratować się jedynie zatykaniem dopływu powietrza. Można to zrobić, wpychając np. koc lub szmatkę w układ dolotowy, jednak nie zawsze okaże się to skuteczne. Powietrze może dostawać się w dalszym ciągu poprzez nieszczelności kolektora ssącego lub przez zawór EGR. W wielu przypadkach jedynym zauważalnym skutkiem jest zmniejszenie obrotów silnika.
W wielu sytuacjach do rozbiegania silnika dochodzi nagle, ale nie jest to regułą. Czasem silnik może dawać ostrzeżenia wcześniej. Jeśli więc zauważasz podczas jazdy samoczynne przyspieszanie samochodu, a po wrzuceniu na luz silnik niekontrolowanie zwiększa na chwilę obroty, warto sprawdzić stan turbosprężarki. Przy okazji warto być wyczulonym na inne objawy zużycia turbiny, np. głośne wycie lub nierównomierne rozwijanie mocy silnika.
Jeśli zauważasz, że silnik zaczyna pracować nieprawidłowo, a spod maski coraz częściej wydobywają się niepokojące odgłosy turbosprężarki, nie czekaj z naprawą. Utrzymanie turbiny w dobrym stanie to najlepszy sposób na uniknięcie rozbiegania. To tym kanałem olej silnikowy przedostaje się najczęściej do dolotu. Upewnij się także, że klapy gaszące nie zostały wymontowane z Twojego silnika, bo to one zabezpieczają przed taką sytuacją.
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.
Przygotowane przezEksperci Q Service Castrol
