Sprawny układ hamulcowy to podstawa bezpiecznej podróży. Dlatego tak ważna staje się ta kwestia w przypadku klocków hamulcowych i ich wymiany. Jak często należy ją przeprowadzać? Ile kosztuje? I czy da się samodzielnie wymienić klocki hamulcowe?
Spis treści:
Układ hamulcowy jest jednym z podstawowych układów bezpieczeństwa w pojeździe. To od niego zależy możliwość zredukowania prędkości lub wyhamowania. To on zatem może zadecydować np. o możliwości uniknięcia wypadku.
Za co odpowiadają klocki hamulcowe?
Klocki hamulcowe są klasycznymi elementami ciernymi. Zaciskają się na tarczy pod wpływem nacisku generowanego przez ciśnienie płynu hamulcowego. Siła tarcia powoduje jednak, że ich okładzina jest systematycznie ścierana.
Klocki hamulcowe wyglądają niezwykle twardo. W rzeczywistości stanowią mieszaninę włókien. Wśród składników najczęściej używanych do ich produkcji wymienić można gumę, związki węgla, szkło lub włókno szklane, ewentualnie kevlar. Składniki te są łączone ze sobą za pomocą żywicy. Klocki mają też stalowe płytki nośne. Te utrzymują okładzinę na miejscu. Mają zastosowanie głównie montażowe.
Bywa, że w starszych modelach samochodów na tylnej osi zamiast hamulców tarczowych montowane są hamulce bębnowe. W tym przypadku odpowiednikiem klocków stają się szczęki.
Skąd kierowca ma wiedzieć, że musi wymienić klocki hamulcowe?
Czas eksploatacji kompletu klocków wynosi zazwyczaj od 20 do nawet 100 tys. km. Szybkość zużywania się klocków zależy od wielu czynników. Decydująca jest jakość zastosowanych w aucie części, masa pojazdu, ale także styl jazdy kierowcy. Im bardziej agresywny, tym szybciej dochodzi do zużycia klocków i tarcz.
O zużyciu klocków hamulcowych kierującego poinformuje co najmniej kilka sygnałów. Warto zwrócić uwagę m.in. na:
- piski lub skrzypienie dochodzące z okolicy kół w czasie redukowania prędkości jazdy.
- spadek siły hamowania lub wibracje pojawiające się na kole kierownicy po naciśnięciu pedału hamulca.
- kontrolkę ostrzegawczą dotyczącą układu hamulcowego wyświetloną na tablicy zegarów. W sytuacji, w której klocki są wyposażone w czujniki.
Pracownik warsztatu po dostrzeżeniu problemu przez kierowcę, sprawdzi stan okładzin ciernych. Przede wszystkim dokona pomiaru ich grubości. To na podstawie tych kryteriów oceni, czy na danym zestawie klocków można jeszcze jeździć.
Kiedy konieczna jest też wymiana tarcz hamulcowych?
Pracownicy warsztatów przyjmują, że mniej więcej co drugą wymianę kompletu klocków hamulcowych, kierowca musi zmienić również tarcze. Na ogół w takim przypadku noszą one mocne ślady wyeksploatowania. Posiadają wyraźnie widoczny rant oraz mogą być skorodowane. Zignorowanie konieczności zmiany tarcz i klocków hamulcowych prowadzi do osłabienia siły hamowania. Realnym scenariuszem jest także wykrzywienie tarcz lub ich przegrzanie i pęknięcie.
Ile kosztuje wymiana klocków hamulcowych?
Cena kompletu klocków może być zróżnicowana. Zależy od rodzaju pojazdu, jego mocy, wybranego producenta części, posiadania czujnika zużycia, a także materiału, z którego wykonana została okładzina cierna. Czasami zatem zestaw nowych klocków zostanie wyceniony na 50, a czasami na 850 zł. Zdecydowanie najdroższe są części OEM.
Na tym jednak wydatek się nie kończy. Bo konieczne jest także zlecenie mechanikowi wymiany. Cena takiej usługi zazwyczaj wynosi od 80 do 150 zł za jedną oś. W tej kwocie zawiera się nie tylko robocizna, ale także potrzebne podczas montażu nowych klocków materiały.
Jak mechanik wymienia klocki hamulcowe?
Generalna zasada wymiany klocków hamulcowych jest podobna dla większości aut. I składa się z kilku etapów.
- Na początek należy ustawić pojazd na podnośniku i delikatnie odkręcić śruby w kołach. Po uniesieniu pojazdu, śruby należy wykręcić. To pozwoli na zdjęcie kół z piast.
- Trzeba odkręcić zbiorniczek wyrównawczy z płynem hamulcowym.
- Konieczne jest cofnięcie tłoczka. Położenie zacisku można zmienić za pomocą śrubokręta opartego o wewnętrzną krawędź tarczy. Odsuwając zacisk, mechanik ułatwi sobie dalszą pracę.
- Ważne jest zdjęcie zawleczki zabezpieczającej i wykręcenie śrub prowadników. W tym momencie istnieje możliwość zdjęcia zacisku.
- Mechanik ma pełen dostęp do klocków. Należy je wymienić zatem. Przed montażem nowych konieczne jest jednak dokładne oczyszczenie powierzchni, w tym m.in. gwintów w jarzmie.
- Ważnym etapem jest sprawdzenie i smarowanie tłoka. Specjalny smar wprowadza się po podniesieniu gumki tłoczka hamulcowego.
- Nasmarowany tłok trzeba wcisnąć. Do wciskania tłoczków konieczne może być użycie dedykowanego klucza.
- Nowy komplet klocków powinien mieć delikatny luz. Kolejnym etapem jest ponowny montaż zacisku. Przed wkręceniem prowadników trzeba je nasmarować. Na koniec zakłada się zawleczkę.
- Przed założeniem koła konieczne jest wyczyszczenie tarczy oraz odpowietrzenie układu hamulcowego.
- Podczas odpowietrzania jedna osoba musi naciskać pedał hamulca. Druga powinna odkręcić zawór odpowietrzający przy kole. Ten powinien być podłączony do elastycznego przewodu zakończonego przezroczystym zbiorniczkiem.
Kierowca po wymianie ma tak naprawdę tylko dwa zadania. Po pierwsze należy unikać gwałtownego hamowania. To mogłoby doprowadzić do przegrzania i zeszkliwienia się powierzchni ciernej. Klocek nadawałby się tylko do wymiany. Po drugie kierowca powinien po dniu, do dwóch skontrolować poziom płynu hamulcowego.
Czy samodzielna wymiana klocków hamulcowych to dobry pomysł?
W sieci bez problemu można znaleźć poradnik krok po kroku, który omawia procedurę wymiany klocków i tarcz hamulcowych. Do korzystania z takich lektur kierowcy powinni jednak podejść z ostrożnością. Hamulce to element bezpieczeństwa. Błędy popełnione podczas wymiany przez domorosłego mechanika mogą być zatem brzemienne w skutkach. Mogą bowiem uszkodzić jarzmo hamulcowe, jeden z przewodów, tarczę czy zacisk. A cena wymiany klocków, w przeciwieństwie do naprawy uszkodzeń, nie jest wygórowana.
Kolejnym powodem, dla którego kierowca powinien powierzyć wymianę klocków hamulcowych fachowemu mechanikowi, dotyczy procedur dodatkowych, o których warto pamiętać. Rozebranie elementów układu hamulcowego to idealna okazja do oględzin m.in. przewodów hamulcowych elastycznych i sztywnych, tłoczków hamulcowych czy prowadnic, a także oceny stanu tarcz hamulcowych. Kierowca może nie być w stanie wykonać ich samodzielnie.
Autor tekstu:
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.