Jak ocenić stan tarcz i klocków hamulcowych?

Zatrzymując ważący sporo ponad tysiąc kilogramów samochód, klocki hamulcowe do spółki z tarczami wykonują ciężką pracę. Ich stan to jeden z kluczowych elementów bezpieczeństwa kierowcy i pasażerów.
Ikona zegarka 3 min czytania

Działanie układu hamulcowego polega na zaciskaniu się klocków na tarczy hamulcowej, co utrudnia kołom ruch obrotowy i doprowadza do zmniejszenia prędkości pojazdu lub jego całkowitego zatrzymania. Efektem ubocznym tego procesu jest zużywanie się klocków i tarcz – elementy te ścierają się i tracą swoje właściwości. To dlatego klocki i tarcze hamulcowe wymagają okresowej wymiany. 

Stan tarcz i klocków hamulcowych – Liczą się wymiary 

Tarcza hamulcowa musi mieć odpowiednią grubość, by mogła zachodzić prawidłowa akumulacja energii cieplnej, która powstaje wskutek tarcia. Jeśli tarcza hamulcowa jest zbyt cienka, może zakumulować tego ciepła mniej i rozgrzewa się do bardzo wysokich temperatur. To może się wiązać z deformacją jej powierzchni, a nawet pęknięciem. Minimalną grubość tarczy określa jej producent, jest ona wybita na tarczy, a jej pomiar najłatwiej wykonać za pomocą suwmiarki. 

Również klocki hamulcowe muszą mieć odpowiednią grubość, by były w stanie „wgryzać” się w tarczę. Składają się one z kilku warstw, a zewnętrzna warstwa jest warstwą ścierną. Gdy się zupełnie zużyje, klocek trze o tarczę kolejną warstwą, nieprzeznaczoną do tej czynności. Zużyty klocek hamulcowy niszczy tarczę i nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej siły hamowania. 

Stan klocków hamulcowych można skontrolować np. podczas sezonowej wymiany ogumienia. Po zdjęciu koła mamy możliwość przyjrzeć się z bliska klockom by sprawdzić, czy warstwa warstwy ciernej ma więcej niż 2 mm – to zwykle wartość graniczna, poniżej której klocki uznaje się za zużyte. 

wymiana tarcz i klocków hamulcowych

Zużycie klocków hamulcowych sprawdzają specjalne czujniki

Czujniki zużycia klocków hamulcowych mają kabel wtopiony w materiał cierny klocków i działają w następujący sposób. W momencie, gdy materiał cierny zostanie starty prawie do końca, dochodzi do odsłonięcia przewodu czujnika, który zaczyna stykać się z tarczą hamulcową tworząc obwód elektryczny. Następnie (w dużym uproszczeniu) do komputera pokładowego z czujnika wysyłany jest sygnał. W efekcie na desce rozdzielczej wyświetlany jest komunikat o konieczności wymiany klocków. Jeśli dadzą o sobie znać, to znaczy, że od pełnego zużycia klocków dzieli nas jakieś 200-300 km. 

Tarcze hamulcowe mogą sygnalizować zużycie tzw. biciem 

Chodzi o drżenie wyczuwalne na kierownicy podczas hamowania. Może być ono oznaką skrzywienia tarcz hamulcowych, wynikającego np. z nagłej zmiany temperatury. Jeśli autem z nagrzaną tarczą wjedziemy do kałuży, różnica temperatur między wierzchnią warstwą tarczy, a jej środkiem może doprowadzić do jej pogięcia. A to oznacza konieczność wymiany, bo pogięte tarcze będą przyspieszały zużycie pozostałych elementów układu hamulcowego. 

Jeśli mamy wątpliwości co do stanu tarcz i klocków najlepiej poprosić o pomoc mechanika. Specjaliści z Q Service Castrol przeprowadzą kontrolę poszczególnych elementów układu hamulcowego i ocenią, czy któryś z nich wymaga wymiany. 

FAQ
Czy rdzawy nalot na tarczy hamulcowej jest groźny?
Rdzawy nalot może pojawić się na skutek warunków atmosferycznych, nawet po kilkudniowym postoju naszego samochodu. Nie stanowi on zagrożenia, zetrze się przy pierwszym hamowaniu po przejechaniu samochodem kilku metrów.
Jak działają czujniki zużycia klocków hamulcowych?
Rozróżniamy czujniki mechaniczne i elektroniczne. Czujnik mechaniczny to blaszka zamocowana w klocku w taki sposób, że przy grubości okładziny poniżej 2 mm trze o powierzchnię tarczy, wydając charakterystyczny, skrzypiący dźwięk. W czujniku elektronicznym blaszkę zastępuje osłoniętym metalowym pręt, przez który przepływa prąd o niskim napięciu. W momencie zużycia klocka, pręt zostaje odsłonięty i stykając się z tarczą hamulcową tworzy otwarty obwód elektryczny. Wtedy to też na desce rozdzielczej samochodu pojawia się komunikat o potrzebie wymiany klocków. Zapalenie się żółtego komunikatu to ostrzeżenie, że klocki wystarczą na jakiś 1000 km. Gdy zmieni kolor na czerwony – konieczna będzie natychmiastowa wymiana klocków.