Działanie układu hamulcowego polega na zaciskaniu się klocków na tarczy hamulcowej, co utrudnia kołom ruch obrotowy i doprowadza do zmniejszenia prędkości pojazdu lub jego całkowitego zatrzymania. Efektem ubocznym tego procesu jest zużywanie się klocków i tarcz – elementy te ścierają się i tracą swoje właściwości. To dlatego klocki i tarcze hamulcowe wymagają okresowej wymiany.
Stan tarcz i klocków hamulcowych – Liczą się wymiary
Tarcza hamulcowa musi mieć odpowiednią grubość, by mogła zachodzić prawidłowa akumulacja energii cieplnej, która powstaje wskutek tarcia. Jeśli tarcza hamulcowa jest zbyt cienka, może zakumulować tego ciepła mniej i rozgrzewa się do bardzo wysokich temperatur. To może się wiązać z deformacją jej powierzchni, a nawet pęknięciem. Minimalną grubość tarczy określa jej producent, jest ona wybita na tarczy, a jej pomiar najłatwiej wykonać za pomocą suwmiarki.
Również klocki hamulcowe muszą mieć odpowiednią grubość, by były w stanie „wgryzać” się w tarczę. Składają się one z kilku warstw, a zewnętrzna warstwa jest warstwą ścierną. Gdy się zupełnie zużyje, klocek trze o tarczę kolejną warstwą, nieprzeznaczoną do tej czynności. Zużyty klocek hamulcowy niszczy tarczę i nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej siły hamowania.
Stan klocków hamulcowych można skontrolować np. podczas sezonowej wymiany ogumienia. Po zdjęciu koła mamy możliwość przyjrzeć się z bliska klockom by sprawdzić, czy warstwa warstwy ciernej ma więcej niż 2 mm – to zwykle wartość graniczna, poniżej której klocki uznaje się za zużyte.
Zużycie klocków hamulcowych sprawdzają specjalne czujniki
Czujniki zużycia klocków hamulcowych mają kabel wtopiony w materiał cierny klocków i działają w następujący sposób. W momencie, gdy materiał cierny zostanie starty prawie do końca, dochodzi do odsłonięcia przewodu czujnika, który zaczyna stykać się z tarczą hamulcową tworząc obwód elektryczny. Następnie (w dużym uproszczeniu) do komputera pokładowego z czujnika wysyłany jest sygnał. W efekcie na desce rozdzielczej wyświetlany jest komunikat o konieczności wymiany klocków. Jeśli dadzą o sobie znać, to znaczy, że od pełnego zużycia klocków dzieli nas jakieś 200-300 km.
Tarcze hamulcowe mogą sygnalizować zużycie tzw. biciem
Chodzi o drżenie wyczuwalne na kierownicy podczas hamowania. Może być ono oznaką skrzywienia tarcz hamulcowych, wynikającego np. z nagłej zmiany temperatury. Jeśli autem z nagrzaną tarczą wjedziemy do kałuży, różnica temperatur między wierzchnią warstwą tarczy, a jej środkiem może doprowadzić do jej pogięcia. A to oznacza konieczność wymiany, bo pogięte tarcze będą przyspieszały zużycie pozostałych elementów układu hamulcowego.
Jeśli mamy wątpliwości co do stanu tarcz i klocków najlepiej poprosić o pomoc mechanika. Specjaliści z Q Service Castrol przeprowadzą kontrolę poszczególnych elementów układu hamulcowego i ocenią, czy któryś z nich wymaga wymiany.
Autor tekstu:
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.