Uszczelka pod głowicą – objawy uszkodzenia, przyczyny awarii, koszt wymiany

Problemy z głowicą zwykle kończą się kosztowną naprawą. Demontaż uszczelki wymaga bowiem remontu silnika. Jakie są objawy i przyczyny usterki? A do tego jak sprawdzić uszczelkę pod głowicą? O tym właśnie opowiada ten materiał.

„Uszczelka jest uszkodzona”. Takie słowa w ustach mechanika, brzmią dosłownie jak wyrok. Dlatego, zanim dobry specjalista je wypowie, musi precyzyjnie potwierdzić, czy rzeczywiście konieczna będzie wymiana uszczelki. Przyczyny uszkodzenia uszczelki pod głowicą mogą być różne. Czasami w pełni niezależne od kierowcy. To dobra informacja. Mniej optymistycznie brzmi niestety koszt wymiany uszczelki pod głowicą. Ale o tym za chwilę…

Spis treści:

• Czym jest i do czego służy uszczelka pod głowicą?
• Objawy uszkodzenia uszczelki pod głowicą
• Jak sprawdzić uszczelkę głowicy i jej szczelność?
• Przyczyny awarii związanych z uszczelką pod głowicą
• Ile kosztuje wymiana uszczelki pod głowicą?

Czym jest i do czego służy uszczelka pod głowicą?

Uszczelka pod głowicą silnika jest kluczowym uszczelniaczem. Z jednej strony łączy głowicę z blokiem, a z drugiej oddziela od siebie kanały, którymi krąży olej i płyn chłodniczy. To dzięki niej motor zachowuje kompresję, a gazy wydechowe są sprawnie usuwane przez zawory. W tym punkcie warto jednak pamiętać o jednym. Uszczelka stanowi łącznik między głowicą a blokiem silnika. W efekcie musi radzić sobie z potężnymi przeciążeniami. Te wynikają z ciśnienia, naprężeń, ale także temperatury. Uszczelka musi opierać się długotrwałemu wpływowi ciepłoty sięgającej blisko 100 stopni Celsjusza. Nie można też zapominać o tym, że uszczelka ma kontakt z olejem czy benzyną. Nie może być zatem podatna na działanie środków chemicznych.

Wymagające warunki pracy sprawiają, że uszczelka głowicy cylindrów musi być wykonana z odpowiedniego materiału. Najczęściej buduje się je z kilku warstw kompozytów czy metali. Łącznik między blokiem a głowicą nie jest elementem delikatnym. Taka struktura sprawia, że uszczelka powinna wytrzymać latami. Przez producentów jest przeliczana na całe życie motoru. Przedwczesna usterka prawie zawsze jest zatem powodowana przez czynniki zewnętrzne.

Objawy uszkodzenia uszczelki pod głowicą

Objawy uszkodzenia uszczelki pod głowicą kierowca zauważy już podczas jazdy. Powinien zwrócić uwagę na braki mocy, ale także rosnącą temperaturę jednostki napędowej, falowanie obrotów na biegu jałowym, rosnące spalanie oraz fakt, że pojazd pozostawia za sobą biały dym. Dostrzeżenie powyższych symptomów powinno zaprowadzić prowadzącego do mechanika. Ten powinien uważnie przyjrzeć się silnikowi i sprawdzić stan chłodziwa, oleju oraz kompresję. W sytuacji, w której uszczelka głowicy straci szczelność, mechanik powinien zauważyć:

• Tzw. masło w zbiorniczku wyrównawczym płynu chłodniczego. To nic innego jak biała, tłusta maź czy też szlam olejowy, która zbiera się na korku zbiorniczka. Jego pojawienie się stanowi dowód na mieszanie się chłodziwa z olejem silnikowym w układzie chłodzenia. Czasami identyczne masło można zauważyć pod korkiem wlewu oleju.
• Stan oleju i płynu chłodniczego. Ubytki jednego lub drugiego mogą świadczyć o tym, że uszczelnienie kanałów w bloku nie jest pełne. W efekcie jeden płyn eksploatacyjny przepływa do drugiego.
• Czy płyn chłodniczy w nagrzanym silniku nie kipi w zbiorniczku. To oznacza, że układ nie jest szczelny i prawdopodobnie przedostają się do niego spaliny. „Zapowietrzenie” płynu chłodzącego sprawia, że przegrzanie jednostki napędowej staje się tylko kwestią czasu.

W tym punkcie drobna uwaga. Nie zawsze jest tak, że wypełnienie powyższej listy automatycznie świadczy o zerwaniu uszczelki podgłowicowej. Podobne objawy mogą dawać również inne usterki. Przed wymianą tej części, lepiej zatem ostatecznie potwierdzić diagnozę. Objawy zużycia uszczelki to zatem nie wszystko. Konieczna jest próba CO2 i kompresji.

Jak sprawdzić uszczelkę głowicy i jej szczelność?

Mechanicy korzystają z dwóch metod ostatecznego potwierdzenia diagnozy mówiącej o pęknięciu uszczelki pod głowicą. Całe szczęście do tego nie jest konieczny demontaż elementów jednostki napędowej. Wystarczy jeden z dwóch testerów uszczelki:

1. Po pierwsze mechanicy często wykonują test na obecność dwutlenku węgla w chłodziwie (zwany też testem UPG). Ciecz chłodzącą należy pobrać bezpośrednio z wlewu pracującego motoru, a następnie przelać do próbówki z substancją reakcyjną. Jeżeli tester wykaże obecność CO2 w składzie mieszanki, stan uszczelki z pewnością będzie kiepski.
2. Po drugie warto wykonać kontrolę kompresji. W tym przypadku mechanik musi wykręcić z silnika jedną świecę, a następnie w jej miejscu umieścić manometr. Badanie należy wykonać podczas pracy jednostki na biegu jałowym i powtórzyć dla każdego z cylindrów. Jeżeli test wykaże wysokie ciśnienie, ryzyko uszkodzenia uszczelki jest raczej niewielkie. Przy czym wysokie to przeciętnie 9 barów w silniku benzynowym i nawet 23 bary w dieslu. Jeżeli wewnątrz silnika panować będzie niskie ciśnienie, to już może świadczyć o konieczności wymiany uszczelki.

Przyczyny awarii związanych z uszczelką pod głowicą

Powodem uszkodzenia uszczelki może być niesprawność układu chłodzenia, wtryskowego lub wada fabryczna. Przy czym najczęściej dochodzi do przepalenia uszczelki pod głowicą. Dzieje się tak w wyniku usterki chłodnicy, przewodów z chłodziwem, ewentualnie jest to objaw awarii termostatu lub wentylatora chłodnicy. Źródłem problemów mogą się jednak stać również zużyte lub popsute wtryskiwacze wymagające wymiany, ewentualnie źle ustawiona instalacja LPG. Szczególnie gdy zaczną dostarczać do silnika zbyt bogatą mieszankę. Temperatura jej spalania jest za wysoka. Prowadzi do przegrzania motoru.

Bywa jednak i tak, że uszczelka lub sposób opracowania powierzchni jej styku okazuje się wadliwy. I przypadki takie są znane. Dobry dotyczy m.in. 2.5-litrowego, doładowanego silnika Subaru. W japońskim aucie problem z głowicą to poważna sprawa. Szczególnie że klasycznie wykonana wymiana wcale nie załatwia sprawy. Problem powraca do momentu zastosowania specjalnych śrub montażowych.

Ile kosztuje wymiana uszczelki pod głowicą?

W sytuacji, w której uszczelka pod głowicą jest uszkodzona, właściciel samochodu powinien przygotować się na spore koszty. Rozmowa z mechanikiem zacznie się od kwoty czterocyfrowej. Najczęściej w przypadku silnika 4-cylindrowego koszt oscyluje w granicy dwóch do trzech tysięcy złotych. Czemu naprawa uszczelki pod głowicą jest tak droga? Decyduje o tym kilka czynników. A pierwszym jest konieczność znalezienia fachowego mechanika. Ze stuprocentowym skutkiem wymienić uszczelkę pod głowicą może tylko sprawdzony fachowiec. Zwłaszcza że lista potencjalnych błędów jest długa.

• Bardzo wymagającym zadaniem jest m.in. szlifowanie powierzchni pomiędzy głowicą a blokiem silnika. Tzw. planowanie wymaga precyzji. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia powierzchni. W efekcie awarii uszczelki pod głowicą nie uda się skutecznie usunąć. Góra i dół silnika nie będą idealnie przylegać do siebie. Przez to motor nie będzie trzymał kompresji.

Koszt wymiany uszczelki potęguje fakt, że mechanik musi wykonać szereg innych prac. Konieczne jest użycie nowych śrub służących do montażu głowicy do bloku silnika. Poza jednorazowymi śrubami głowicy wymienić należy także rozpięty napęd rozrząd. I to bez względu na fakt czy mówimy o pasku, czy łańcuchu. Droga jest również robocizna i planowanie głowicy, a do tego części konieczne do wykonania naprawy. Sama nowa uszczelka potrafi kosztować od 500 do 1000 zł.