ZF 105 lat historii marki

W 2020 roku ZF Friedrichshafen AG obchodzi 105-lecie istnienia. Firma specjalizująca się początkowo w rozwiązaniach dla branży lotniczej w skali regionalnej, stała się międzynarodową spółką technologiczną aktywną na światowym rynku pojazdów.

Swój sukces ZF zawdzięcza nie tylko innowacyjnym technologiom, ale też odpowiednio wczesnej ekspansji na nowe rynki oraz udanym przejęciom. W roku, w którym świętuje 105-lecie istnienia, koncern staje się jednym z trzech największych dostawców branży motoryzacyjnej na świecie.

• Firma ZF powstała w 1915 roku we Friedrichshafen nad Jeziorem Bodeńskim pod nazwą ZAHNRADFABRIK GmbH. Ze względu na pobliską fabrykę Luftschiffbau Zeppelin (LZ) GmbH założono tam wiele firm partnerskich, w których LZ posiadała udziały, co dotyczyło również Zahnradfabrik. W latach 1916-1918, nowe przedsiębiorstwo skoncentrowało się na rozwoju, testach i produkcji skrzyń biegów do sterowców i samolotów, przy zastosowaniu rozwiązań na owe czasy niezwykle innowacyjnych, nie tylko w branży lotniczej.

• Proces produkcji był w dużej mierze oparty na podstawie wyłącznej licencji, która pierwotnie należała do szwajcarskiego inżyniera Maxa Maaga, również udziałowca Zahnradfabrik. Dzięki temu spółka po 1919 roku była w stanie zaspokoić zapotrzebowanie na cichsze i przyjaźniejsze dla użytkowników skrzynie biegów do ówczesnych automobili. ZF zaczęła dostarczać produkty branży motoryzacyjnej.

Specjalizacja w transferze technologii pomiędzy różnymi sektorami

W pierwszych latach istnienia, cechą charakterystyczną ZF było wdrażanie innowacji technologicznych w jak największej liczbie dziedzin innych niż lotnictwo i przemysł motoryzacyjny.

• Firma podbiła nowe segmenty rynku w latach dwudziestych, a w latach trzydziestych wprowadziła nowy asortyment produktów do sterowców (od 1936 roku) i rozpoczęła produkcję skrzyń biegów do ciągników. Firma zabiegała również o różne licencje w celu dywersyfikacji produkcji i wejścia na nowe rynki. To zapoczątkowało produkcję układów kierowniczych. W 1932 roku ZF zawarła umowę z amerykańską firmą Ross na produkcję układów kierowniczych do samochodów osobowych i pojazdów użytkowych na rynek europejski/niemiecki na podstawie licencji.

Nowa struktura właścicielska i rozkwit firmy

Dopiero w 1950 roku nastąpiło długoterminowe ustalenie struktury właścicielskiej ZF. Fundacja Zeppelin, od 1947 roku zarządzana przez władze miasta Friedrichshafen, stała się udziałowcem większościowym.

• Produkcja w ZF znacząco rosła, lecz wkrótce głównym problemem stały się braki kadrowe w trzech dużych zakładach w Niemczech. W 1953 roku kontynuowano produkcję układów kierowniczych na licencji amerykańskiej firmy Gemmer.

Pod koniec lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku spółka zaczęła wprowadzać program ekspansji na kilku obszarach działalności. W 1958 roku ZF stworzyła pierwszy zakład produkcyjny zlokalizowany poza Europą (w Sao Caetano do Sul w Brazylii) na zlecenie firmy Mercedes-Benz. Ponadto wdrożyła program innowacji technologicznych, koncentrując się głównie na hydrodynamicznych skrzyniach biegów Powershift, które w tamtych czasach uznawane były za niezwykle wygodne w użytkowaniu.

Rozpoczęcie produkcji skrzyń wieloprzekładniowych do pojazdów osobowych i autobusów

W 1965 roku, czyli w 50. rocznicę istnienia ZF, firma rozpoczęła produkcję 3-biegowej automatycznej skrzyni biegów do samochodów osobowych, która również odniosła ogromny sukces. Po inauguracji nowego zakładu w Saarbrücken w 1970 roku, w którym od samego początku produkowane były wyłącznie skrzynie biegów powyższego typu, ZF zdobyła pozycję jednego z najbardziej innowacyjnych dostawców skrzyń wieloprzekładniowych przeznaczonych do samochodów osobowych.

Tradycja nadal trwa dzięki skrzyni 8HP. Dowodzi to również, że ZF udało się zmniejszać zużycie paliwa i jednocześnie zwiększać dynamikę jazdy wraz z każdą generacją produktu, którego pierwotnym zadaniem było zagwarantowanie komfortu jazdy. Od samego początku ZF bardzo poważnie podchodziła do innowacji i dywersyfikacji, gdyż od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku chciała uniknąć uzależnienia od jednego sektora przemysłu. Reakcją ZF na spadający popyt na skrzynie biegów do ciągników było zaoferowanie prekursorskiej technologii układów napędowych, wykorzystywanych również w maszynach budowlanych. ZF odcisnęła swoje piętno w obu tych dziedzinach. Znacząco zwiększono moc silnika, a także wymagania dotyczące wielu funkcji i sprawności układu napędowego.

Oszczędność paliwa znakiem rozpoznawczym

Oszczędność paliwa stopniowo stała się znakiem rozpoznawczym układów napędowych ZF przeznaczonych do samochodów osobowych i ciężarowych, uzupełniając tym samym takie zalety jak wygoda i bezpieczeństwo zmiany biegów. Począwszy od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy nastąpił gwałtowny wzrost cen ropy, redukcja zużycia paliwa stała się jednym z priorytetów inżynierów pracujących dla ZF. Mniejsze zużycie paliwa miało również pozytywny wpływ na kalkulacje finansowe właścicieli flot pojazdów użytkowych, dzięki czemu byli bardziej skłonni inwestować w nowoczesne technologie gwarantujące oszczędność paliwa. W 1980 roku wprowadzono skrzynie Ecosplit, w których podwojono dostępną liczbę biegów, co spowodowało wyższą rozpiętość przełożeń i tym samym bardziej ekonomiczną pracę. 

ZF wykonała kolejny krok w tym kierunku, opracowując w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku automatyczną skrzynię biegów do samochodów ciężarowych. Wprowadzono je na rynek pod nazwą AS Tronic.

Pod względem zużycia paliwa ręczna zmiana biegów praktycznie nie dorównywała obsłudze gwarantowanej przez nową skrzynię. Nowy produkt automatycznie utrzymywał silnik w najbardziej oszczędnym zakresie prędkości. Ponadto dzięki AS Tronic do minimum ograniczono często uciążliwy proces zmiany biegów w pojazdach użytkowych. Automatyczne skrzynie biegów do samochodów osobowych, które wprowadzono po modelu 3HP, nie tylko zwiększyły liczbę biegów (a więc i rozpiętość przełożeń), ale również liczbę nowatorskich rozwiązań technologicznych.

Firma wprowadziła układy kierownicze ze wspomaganiem, które przyczyniły się do znacznie większego komfortu jazdy i większej redukcji zużycia paliwa. ZF jednak bardzo szybko skoncentrowała się na oszczędnościach paliwa w tej dziedzinie, początkowo dzięki regulacji wspomagania układu kierowniczego w zależności od jazdy (Servotronic),
a następnie elektryfikując wspomaganie kierowania w oparciu o rozwiązanie „wspomaganie na żądanie“ i wprowadzenie układów kierowniczych z elektrycznym wspomaganiem (Servolectric).

Ekspansja firmy

Począwszy od 1983 roku ZF wyraźnie rozszerzyła ofertę produktów dzięki przejęciom innych spółek, umacniając swoją pozycję w międzynarodowym rankingu dostawców branży motoryzacyjnej.

W 1984 roku ZF nabyła początkowo 51% Grupy Lemförder wraz ze wszystkimi jego jednostkami w Niemczech i za granicą. Dzięki temu rozwój i produkcja elementów podwozi na stałe wpisały się w kompetencje ZF. Obecnie w dwunastu zakładach na świecie montuje się ponad trzy miliony zestawów kołowych rocznie.

W 2001 roku ZF przejęła Mannesmann Sachs AG (wcześniej: Fichtel & Sachs AG) i włączyła spółkę do swojej struktury korporacyjnej. Wraz z działalnością obejmującą elementy podwozi wzrosła również wartość netto produkcji. Obecnie ZF dostarcza sprzęgła i amortyzatory drgań w wyścigach DTM i World Rally Championship.

We wrześniu 2014 roku ZF ogłosiła przejęcie amerykańskiej firmy TRW. W październiku zdecydowana większość akcjonariuszy TRW zaakceptowała ofertę ZF. Dzięki finalizacji przejęcia notowanej na giełdzie spółki TRW pod szyldem ZF powstanie trzeci co do wielkości dostawca branży motoryzacyjnej na świecie, którego obroty sięgają ponad 30 miliardów euro (41 miliardów dolarów), a liczba pracowników wynosi około 138 000 osób.

Wraz z TRW Grupa ZF będzie oferować kompleksowy i wzajemnie uzupełniający się asortyment produktów w zakresie technologii układów napędowych i podwozi, układów elektronicznych i systemów bezpieczeństwa. Ponadto wzbogaci się o zrównoważoną ofertę regionalną, skierowaną do określonych klientów zarówno w segmencie masowym, jak i premium.