Nieprawidłowa praca lewego pedału nie zawsze musi oznaczać uszkodzenie mechaniczne sprzęgła. Czasami może się wiązać z zapowietrzeniem układu. Nasi specjaliści opowiedzą zatem kiedy niezbędne jest odpowietrzanie sprzęgła i jak dokładnie wykonać tę procedurę.
Spis treści:
Kierowca naciska pedał sprzęgła w czasie jazdy, dzięki czemu jest w stanie zmienić przełożenie na wyższe lub niższe. To proste? Bez wątpienia. Warto jednak wiedzieć o tym, że przeniesienie siły nacisku na pedał musi powodować uruchomienie układu wysprzęglającego przy skrzyni biegów. To realizowane jest za pomocą pompy hydraulicznej, w której krąży płyn hamulcowy. W efekcie i hamulce i sprzęgło działają w ramach jednego obwodu.
Jakie są objawy zapowietrzonego sprzęgła?
Podstawowym objawem zapowietrzenia układu jest nieprawidłowa praca pedału sprzęgła. Po wciśnięciu pedału i jego puszczeniu ten nie wraca do położenia początkowego, ewentualnie powrót odbywa się w zwolnionym tempie. Poza tym kierujący powinien zwrócić uwagę na wyjątkowo miękką pracę pedału sprzęgła, trudności towarzyszące zmianie biegów czy hałas przypominający zgrzyt. Taki sam zgrzyt, który pojawia się podczas próby zmiany biegu bez wciśnięcia sprzęgła. Nie zawsze jednak nieprawidłowości w działaniu układu mogą oznaczać poważniejsze usterki, co może ucieszyć zwłaszcza tych kierowców, którzy posiadają samochody z kołem dwumasowym.
- O konieczności odpowietrzania sprzęgła, kierowcę poinformuje również fakt, że w płynie hydraulicznym zebranym w zbiorniczku wyrównawczym pojawią się pęcherzyki powietrza. Choć tego objawu kierowca nie zauważy samodzielnie. Uwagę zwróci na niego raczej mechanik.
Kierowca powinien zawsze pamiętać o tym, że hydrauliczne sterowanie sprzęgła działa na takiej samej zasadzie, jak układ hamulcowy. Sprzęgło i hamulce korzystają bowiem z dokładnie tego samego układu hydraulicznego. Bagatelizowanie problemów ze sprzęgłem sprawia, że nie tylko ono odmówi posłuszeństwa. To samo dotyczy hamulców. A ich usterka stanowi scenariusz groźny dla bezpieczeństwa jazdy.
- Tu drobna ciekawostka. Bywa, że za konieczność odpowietrzenia sprzęgła odpowiada uszkodzony wysprzęglik. Jego usterka oznacza bowiem dokładnie te same objawy, jak w przypadku zapowietrzenia układu.
Co oznacza zapowietrzone sprzęgło w samochodzie?
Gdy kierowcy uda się sprawdzić tło usterki i rozpoznać zapowietrzone sprzęgło, powinien jak najszybciej umówić wizytę samochodu w warsztacie. Powód? Nieprawidłowa praca odbije się bowiem nie tylko na elementach samego sprzęgła. Może spalić tarczę sprzęgła, ale i jednocześnie mechanicznie uszkodzić skrzynię biegów. Naprawa takiego kompletu oznacza wydatek szacowany na kilka tysięcy złotych.
Poza tym kierowca musi pamiętać o tym, że zapowietrzają się nie tylko elementy sprzęgła, ale również płyn w zbiorniczku wyrównawczym. A przecież mówimy o płynie hamulcowym. Tym samym, który krąży w układzie hamulcowym. W skrajnym przypadku może zatem dojść również do zapowietrzenia hydrauliki sterującej tarczami i klockami hamulcowymi. To scenariusz skrajnie niebezpieczny.
Czemu sprzęgło trzeba odpowietrzać?
Najczęściej przyczyną zapowietrzonego sprzęgła jest nieszczelność. Ta może być spowodowana zarówno niewielkimi wyciekami występującymi na połączeniu przewodów, jak i zerwania jednego z przewodów. W takim przypadku dodatkowo maleje również ciśnienie w układzie podciśnieniowym. Warto pamiętać o tym, że nieszczelność wcale nie musi dotyczyć układu sprzęgła, pompy sprzęgła czy wysprzęglika. Równie dobrze nieszczelność może pojawić się w ramach całego układu hamulcowego. Tu często zapowietrzenie wynika z nieszczelności przewodów hamulcowych lub zaworków.
Jak odpowietrzyć sprzęgło hydrauliczne?
Odpowietrzanie układu hydraulicznego sprzęgła jest dość prostą w wykonaniu procedurą. Mimo wszystko wymaga posiadania więcej niż podstawowej wiedzy w zakresie obsługi pojazdów. Osoba wykonująca zadanie musi m.in. wiedzieć, gdzie znajduje się odpowietrznik. Poza tym powinna zdawać sobie sprawę z tego, że niezbędna okaże się pomoc drugiej osoby. Przebieg procesu opisujemy w kilku punktach.
- Należy uzupełnić poziom płynu hamulcowego w zbiorniczku wyrównawczym. W tym celu trzeba użyć płynu o parametrach czy klasie zalecanej przez producenta pojazdu. Poza tym warto uważać na płyn podczas kontaktu ze skórą. To substancja wysoce toksyczna i żrąca.
- Drugi etap odpowietrzania sprzęgła dotyczy otwarcia odpowietrzników czy też zaworów odpowietrzających. Te znajdują się na zacisku hamulca przy przednim kole oraz siłowniku sprzęgła. Ich otwieranie polega na zdjęciu gumowych osłon przeciwpyłowych i odkręceniu zaworów.
- Chcąc prawidłowo przeprowadzić odpowietrzanie sprzęgła, należy zacząć od odpowietrznika hamulców. Do odpowietrznika przy zacisku hamulcowym mechanik podłączy rurkę, a następnie pojemnik. Gdy zawór odprowadzający jest połączony z rurką, pomocnik kierowcy może zacząć naciskać pedał hamulca. W efekcie z układu wydostanie się płyn, w tym ten zawierający cząsteczki powietrza. Gdy do pojemnika zacznie ściekać płyn bez pęcherzyków, można przestać pompować ciśnienie w układzie oraz zakręcić i zabezpieczyć odpowietrznik na zacisku.
- W kolejnym kroku przeprowadza się analogiczną procedurę, jednak tym razem dla pedału sprzęgła i zaworka odpowietrzającego siłownik sprzęgła. Tu odpowietrzanie jest realizowane dla całego układu sprzęgła.
To nie jedyny sposób wykonania procedury. Powietrze z układu można odciągnąć również, odpowietrzając sprzęgło strzykawką. Nazwa brzmi tajemniczo? Być może. W tym jednak przypadku chodzi wyłącznie o to, aby strzykawkę podłączyć do zbiorniczka wyrównawczego i odpowietrznika. Warsztaty stosują na ogół pierwszą metodę. Lepiej wyposażone posiadają bowiem często na stanie pompki do odpowietrzania sprzęgła. Te zastępują konieczność naciskania i puszczania pedału sprzęgła.
W razie pojawienia się problemów z zapowietrzonym sprzęgłem problemu nie należy załatwiać doraźnie. Bez naprawy usuwającej nieszczelność i bez uzupełnienia ilości płynu w zbiorniku wyrównawczym ciężko będzie mówić o powrocie układu wysprzęglającego do pełnej sprawności.
Autor tekstu:
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.