Samochód bez prawa jazdy – czy taki pojazd ma sens?

Samochód bez prawa jazdy - czy rozważanie kupna takiego pojazdu ma w ogóle sens? W materiale przybliżamy szczegóły takiego rozwiązania.
Ikona zegarka 6 min czytania

Obowiązujące przepisy mówią jasno. Do jazdy samochodem wymagane prawo jazdy to kat. B. Tylko czy w każdym przypadku? I czy każdy samochód osobowy wymaga posiadania takich uprawnień? Odpowiedź na te pytania będzie zaskakująca. Są w Polsce pojazdy, które da się prowadzić bez kat. B. I lista jest naprawdę długa.

Spis treści:

Dzisiejszym materiałem z pewnością zainteresują się wszystkie te osoby, które nie ukończyły jeszcze 18. roku życia, a mimo wszystko chciałyby sobie kupić auto. To prawnie niemożliwe? I tak, i nie. Oficjalnie samochodu prowadzić nie mogą. Z drugiej strony niektóre pojazdy, choć wyglądają jak osobówki, z prawnego punktu widzenia są kategoryzowane jako inne typy środków transportu. A to otwiera furtkę przed młodocianymi kierowcami.

Czy auto bez prawa jazdy istnieje?

Na początek nieco o założeniach tego materiału. W jego rozumieniu auto bez prawa jazdy oznacza pojazd, do którego prowadzenia nie jest konieczne prawo jazdy kategorii B. Uprawnienia nadal mogą być wymagane, ale nie kat. B. Dzięki temu użytkownikiem ruchu drogowego może się stać osoba, która nie posiada jeszcze dowodu osobistego i nie stała się pełnoletnia.

Tak naprawdę jedynym pojazdem naprawdę bez prawa jazdy jest… motorower. I to też pod dwoma warunkami. Pierwszy jest taki, że mówimy o osobie pełnoletniej, której wystarczy tylko dowód osobisty. Drugi jest taki, że musiała się stać pełnoletnia przed 2013 rokiem. 19 stycznia 2013 roku przepisy uległy zmianie. Osoby, które po tym momencie weszły w pełnoletniość, aby prowadzić motorower, muszą mieć prawo jazdy AM.

Jakie są pojazdy bez prawa jazdy w Polsce?

Można w tym przypadku mówić przede wszystkim o mini samochodach. A mini auto bez prawa jazdy to konkretnie:

  • czterokołowiec lekki – masa własna nie przekracza 350 kg, prędkość maksymalna wynosi 45 km/h. Do jego prowadzenia konieczne jest prawo jazdy kategorii AM.
  • czterokołowiec – pojazd mechaniczny o masie własnej nieprzekraczającej 550 kg (w przypadku przewozu rzeczy) lub 400 kg (w przypadku przewozu osób). Homologacja samochodu w tym przypadku ma oznaczenie L7e. Pojazd ten w głos przepisów nie jest traktowany jak samochód osobowy. Osoba prowadząca mini car np. Aixam musi mieć uprawnienia kategorii B1.

Ciekawostka jest taka, że obydwie powyższe kategorie prawa jazdy dają kierowcy jeszcze jedną możliwość. Może on jeździć także motorowerem. Mowa tu o pojeździe jednośladowym z silnikiem spalinowym o pojemności do 50 cm3 lub moc silnika elektrycznego do 4 kW. Jego prędkość maksymalna wynosi 45 km/h.

Microcar może mieć zróżnicowaną cenę. Nowe pojazdy potrafią kosztować od 30 do 80 tys. zł. W górnej części przedziału pojawiają się głównie zyskujące popularność samochody elektryczne. Tutaj nie należy zapominać o tym, żeby dokładnie sprawdzić elektryka przed zakupem. Używane czterokołowce czasami stanowią koszt na poziomie kilku tysięcy złotych. Różnica jest zatem spora. Długa może być jednak też lista rzeczy, które należy wymienić po zakupie takiego pojazdu.  Kluczowe jest to, że autami takimi można jeździć bez prawa jazdy kat. B po drogach publicznych. Dodatkowo ustawodawca ustawił też niżej próg obowiązkowego wyposażenia takich pojazdów.

 

Jakie trzeba mieć uprawnienia na samochód bez prawa jazdy?

Do prowadzenia czterokołowca czy czterokołowca lekkiego nadal konieczne jest posiadanie prawa jazdy. O jakie konkretnie uprawnienia powinien się postarać kierowca? W przypadku:

  • czterokołowca lekkiego wystarczy mu ukończony 14. rok życia i prawo jazdy kategorii AM. Podczas kursu nauki jazdy kandydat ma 10 godzin zajęć teoretycznych i 10 godzin zajęć praktycznych.
  • czterokołowca musi mieć ukończony 16. rok życia i prawo jazdy kategorii B1. Podczas kursu kandydat ma po 30 godzin zajęć teoretycznych i praktycznych.

Chcąc uzyskać następujące kategorie prawa jazdy, należy odbyć kurs w ośrodku szkoleniowym oraz zdać egzamin państwowy w części teoretycznej i praktycznej. Egzamin na prawo jazdy odbywa się oczywiście w państwowych ośrodkach WORD. Konieczne jest także nadanie numeru PKK.

Posiadanie odpowiednich uprawnień niestety nie niweluje istnienia pewnych zakazów. Dobry przykład dotyczy możliwości jazdy autostradą i drogą ekspresową. Czterokołowce nie mogą pojawić się na trasach szybkiego ruchu i wyraźnie mówi o tym art. 3 pkt 3 i 4 ustawy prawo drogowe. Poza tym w sytuacji, w której pierwsze auto nie posiada pasów bezpieczeństwa, kierujący musi mieć w czasie jazdy na głowie kask.

Jaka jest kara za prowadzenie czterokołowca bez uprawnień?

W sytuacji, w której prowadzenie samochodu bez prawa jazdy oznaczałoby dla danego kierowcy brak jakichkolwiek uprawnień, musi się on liczyć z poważnymi konsekwencjami prawnymi. Polskie prawo traktuje taki przypadek jako wykroczenie. Penalizuje je art. 94 ustawy Kodeks wykroczeń. Mówi on o grzywnie wynoszącej co najmniej 1500 zł i zakazie prowadzenia pojazdów. Sprawę kierowcy bez uprawnień rozstrzyga sąd.

Czy samochód bez prawa jazdy trzeba zarejestrować?

Kierowca musi posiadać prawo jazdy kategorii AM lub B1. Pojazd pojawia się na drodze publicznej. A z takiej sytuacji wyciągać można jeden wniosek. Pojazd musi zostać zarejestrowany w wydziale komunikacji należnym miejscu zamieszkania. Do tego konieczny jest wniosek, dowód własności pojazdu oraz dostarczenie poprzednich numerów rejestracyjnych. Wpis dotyczący nowego właściciela pojawi się w bazie CEPiK. Fakt, że pojazdy te są zarejestrowane, automatycznie sprawia, że podlegają obowiązkowym badaniom w SKP. Brak przeglądu technicznego eliminuje je z ruchu.

Prowadzenie auta bez prawa jazdy a ubezpieczenie OC

Jazda czterokołowcem lub czterokołowcem lekkim będzie się odbywać w ruchu drogowym. A skoro pojazdy te są pojazdami mechanicznymi, podlegają pod zapisy ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Art. 23 ust. 1 tego aktu prawnego wyraźnie stwierdza, że „posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu”. Kierowca, który nie dochowa tego obowiązku, ryzykuje otrzymaniem kary za brak OC od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.