Jazda pod wpływem alkoholu – jakie kary grożą kierowcom?

Nietrzeźwy kierowca tworzy realne zagrożenie dla siebie i innych użytkowników ruchu drogowego. Jazda po alkoholu niesie ze sobą zatem wizję surowej kary. W skrajnym przypadku kierowca straci prawo jazdy, dostanie horrendalną grzywnę, pójdzie do więzienia, a nawet straci samochód!

Spis treści:

• Jaki wpływ ma alkohol na kierowcę?
• Kiedy jazda po alkoholu to wykroczenie, a kiedy przestępstwo?
• Jazda pod wpływem alkoholu a kara
• Nowa kara za jazdę po pijanemu to utrata pojazdu
• Jak odzyskać prawo jazdy zabrane za promile?

Przepisy dotyczące jazdy samochodem są kategoryczne. Kierowanie pojazdem i alkohol to dwa elementy, których łączyć nie należy. Temu nie można się jednak dziwić. Prowadzący z promilami we krwi w 2022 r. odpowiadali za 1415 wypadków. W ich wyniku śmierć poniosły 172 osoby. Nietrzeźwi prowadzący tworzą zatem realne zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Trzeba ich eliminować z dróg. Poprzez akcje przesiewowe policji, ale także sankcje dotyczące jazdy po alkoholu.

Jaki wpływ ma alkohol na kierowcę?

Pijany kierowca ma problem z kontrolowaniem pojazdu. Nie jest w stanie utrzymać go na jednym pasie ruchu. Nie potrafi też adekwatnie dobrać prędkości jazdy. Na tym jednak nie koniec, bo alkohol zmienia również sposób odbierania bodźców zewnętrznych i spostrzegawczość kierującego. Nie jest on w stanie dostrzec nawet najbardziej oczywistych zagrożeń. Nie zobaczy ani pieszego wchodzącego na pasy, ani rowerzysty. Może mieć problem także z dostrzeżeniem innych pojazdów.

Kolejną kwestią jest czas reakcji. U zdrowego i wypoczętego człowieka może on wynosić 0,5 sekundy. Tyle potrzebuje np. na rozpoczęcie hamowania po dostrzeżeniu zagrożenia. Już w stanie po spożyciu alkoholu czas ten może się wydłużyć nawet o sekundę. A przecież ilość alkoholu we krwi kierującego potrafi być sporo wyższa. Skąd taki efekt? To w dużej mierze wynik nie tylko osłabionego kojarzenia i analizowania zagrożeń, ale dodatkowo zaburzenia koordynacji mięśniowej.

Kiedy jazda po alkoholu to wykroczenie, a kiedy przestępstwo?

Kwalifikacja czynu popełnionego przez kierowcę zależy od jednego czynnika. Czynnikiem tym jest stężenie alkoholu we krwi. O stanie po użyciu alkoholu można mówić w sytuacji, w której badanie wykaże od 0,2 do 0,5 promila alkoholu. To stanowi wykroczenie, które jest ścigane z tytułu kodeksu wykroczeń. Powyżej wartości 0,5 promila alkoholu mówimy o stanie nietrzeźwości. To już stanowi przestępstwo, które jest ścigane z tytułu kodeksu karnego.

• Od 0,2 do 0,5 promila oznacza, że zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wynosi od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3. Wynik powyżej 0,5 promila oznacza ponad 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

Jazda pod wpływem alkoholu a kara

Z uwagi na kwalifikację czynu, kara w przypadku stanu nietrzeźwości lub po spożyciu alkoholu są różne. Kierowcy grozi za jazdę pod wpływem:

• 15 punktów karnych z taryfikatora mandatów, od 2500 do 30 000 zł grzywny, utrata prawa jazdy na okres od 6 miesięcy do 3 lat w przypadku wykroczenia i stanu po użyciu.
• 15 punktów karnych z taryfikatora mandatów, od 10 do 540 stawek dziennych grzywny, utrata prawa jazdy na okres od 3 lat do dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, kara pozbawienia wolności do lat 3 (5 w razie recydywy lub wypadku) w przypadku wykroczenia i stanu nietrzeźwości.

Jazda po spożyciu dopiero od 17 września 2022 r. oznacza 15 punktów karnych. Przed nowelizacją taryfikatora punktów było 10.

Ciekawostka jest taka, że jazda na rowerze po alkoholu już nie kończy się odebraniem uprawnień do kierowania samochodem. Teraz kierujący może dostać zakaz, ale na pojazdy niemechaniczne. W okresie jego obowiązywania nie będzie mógł zdecydować się na jazdę rowerem.

Nowa kara za jazdę po pijanemu to utrata pojazdu

Nowelizacja kodeksu karnego z 2024 r. dopisała nową pozycję do listy konsekwencji w przypadku jazdy w stanie nietrzeźwości. A ta sprawia, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych wcale nie wydaje się najbardziej dolegliwą sankcją. Kierowca może bowiem teraz stracić pojazd mechaniczny. Stanie się tak w sytuacji, w której zawartość alkoholu we krwi przekracza 1,5 promila, kierujący spowoduje wypadek drogowy, ewentualnie przestępstwo będzie kolejnym z tego samego tytułu.

Czasami służby nie będą zabierać samochodu. Stanie się tak w przypadku, w którym pojazd nie należał do kierującego. Brak konfiskaty zamieniany jest jednak na jedną z dwóch kar za jazdę po alkoholu. Mowa o:

• zobowiązaniu kierującego do wpłacenia nawiązki o wartości pojazdu. Wartość jest ustalana na podstawie polisy AC, wartości rynkowej lub opinii rzeczoznawcy powołanego przez sąd.
• zobowiązaniu kierującego do wpłacenia nawiązki na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości od 5 tys. do 100 tys. zł. Taka możliwość występuje wtedy, gdy pijany kierowca w chwili zatrzymania przez patrol policji jechał samochodem służbowym w ramach pełnienia obowiązków zawodowych.

Polskie prawo i przepisy KK pozwalają na odstąpienie od konfiskaty i nawiązki w przypadku, w którym samochód został doszczętnie zniszczony w wypadku.

Jak odzyskać prawo jazdy zabrane za promile?

Procedura odzyskania prawa jazdy za jazdę po alkoholu zależy od tego, na jak długo orzeczony został zakaz prowadzenia pojazdów. Jeżeli wymiar kary mówił o odebraniu uprawnień na okres krótszy niż rok, kierujący po ustaniu zakazu po prostu odbiera dokument w wydziale komunikacji. Zwrot prawa jazdy odbywa się bez warunków dodatkowych. Wystarczy złożyć wniosek.

W sytuacji, w której zakaz obowiązywał dłużej niż rok, konieczny jest tzw. egzamin sprawdzający. Kierowca zdaje go w WORD. Negatywny wynik egzaminu trzeba poprawiać do skutku. Dopiero pozytywny pozwoli na odzyskanie uprawnień. Co ważne, powtórny egzamin na prawo jazdy dotyczy wszystkich tych kategorii, które zostały objęte zakazem prowadzenia pojazdów. Jeżeli którejś z nich kierowca nie zaliczy, traci prawo jazdy danej kategorii. Właśnie z tego powodu utrata prawa jazdy po alkoholu stanowi tak dotkliwą sankcję.