Objawy zużycia sprzęgła w pojeździe, których nie możesz zignorować

Lewarek skrzyni biegów chodzi, a wciśnięcie pedału sprzęgła pozwala na zmianę biegu. To jednak nie oznacza, że mechanizm jest w pełni sprawny. Pierwsze objawy jego usterki mogą być bowiem mocno dyskretne. Po jakich sygnałach kierowca pozna, że sprzęgło zaczyna ujawniać usterkę?

Spis treści:

• Za co odpowiada i jak działa sprzęgło w samochodzie?
• Jakie nawyki kierowcy odpowiadają za awarię sprzęgła?
• Jakie są objawy kończącego się sprzęgła?
• Żywotność koła dwumasowego przy sprzęgle
• Ile kosztuje wymiana sprzęgła?

Mechanika sprzęgła należy do prostszych rozwiązań w konstrukcji pojazdu. Jednocześnie praca układu jest kluczowa dla silnika i możliwości napędzania kół w samochodzie. Dlatego poznanie zasady, na jakiej działa sprzęgło hydrauliczne, jest niezbędne w przypadku każdego kierowcy.

Za co odpowiada i jak działa sprzęgło w samochodzie?

Klasyczne sprzęgło cierne w samochodzie stanowi łącznik między silnikiem a skrzynią biegów i układem przeniesienia napędu. Elementy sprzęgła pracują w taki sposób, że jego uruchomienie odłącza jednostkę napędową od przekładni. W efekcie kierowca może wyhamować pojazd lub zmienić bieg na wyższy i uzyskać wyższą prędkość jazdy.

Sprzęgło jest kojarzone przede wszystkim z manualną zmianą biegów. To jednak błąd. Bo bywa, że jest w nie wyposażona również automatyczna skrzynia biegów. Dobry przykład dotyczy skrzyni DSG oraz innych układów typu DCT stosowanych na rynku motoryzacyjnym.

Jakie nawyki kierowcy odpowiadają za awarię sprzęgła?

Sprzęgło wymaga prawidłowej eksploatacji. To jest w stanie wydłużyć jego trwałość nawet do 400 czy 500 tys. km. Co decyduje o wcześniejszym zużywaniu się? Kluczowa jest:

• ilość cykli pracy. Im częściej kierowca wciska sprzęgło w czasie jazdy, tym mocniej jest ono eksploatowane. W efekcie ślizganie sprzęgła pojawia się szybciej podczas głównie miejskiej eksploatacji.
• jazda na półsprzęgle, ewentualnie palenie sprzęgła w czasie ruszania. To oznacza potężne przeciążenia trafiające do układu.
• trzymanie nogi nad pedałem sprzęgła i nawet delikatne jego wciskanie podczas jazdy. Tu sprawdza się zasada z punktu poprzedniego.
• styl jazdy kierowcy, szczególnie ten dynamiczny z mocnymi redukcjami biegów i bardzo dynamicznym ruszaniem.
• stanie na czerwonym świetle z wciśniętym sprzęgłem. To zwielokrotnia ilość cykli jego pracy.
• nieumiejętne ruszanie pod górkę.

Jakie są objawy kończącego się sprzęgła?

Skąd kierowca ma wiedzieć, że musi wymienić sprzęgło w samochodzie? Objawów jest wiele i często są one mocno charakterystyczne. Kierujący powinien zwrócić uwagę m.in. na:

• tzw. ślizganie się sprzęgła. Efekt polega na tym, ze pomimo wbitego biegu i dodawania gazu, samochód nie przyspiesza, a moment obrotowy nie trafia z wału korbowego na koła. Efekt jest mocno widoczny zarówno podczas ruszania, jak i jazdy z dużą prędkością.
• problem wyczuwalny podczas wciskania pedału sprzęgła. Czasami będzie się ciężko go wcisnąć, czasami będzie pracował bez żadnego oporu.
• problem z wbiciem biegu pierwszego lub wstecznego na postoju. Problem może dotyczyć zarówno sprężyny w tłumiku drgań, jak i docisku sprzęgła.
• dźwięki pojawiające się podczas naciskania sprzęgła czy zmiany biegów.
• wysokie branie sprzęgła podczas ruszania z miejsca.
• szum dochodzący z okolic skrzyni biegów, ewentualnie dźwięk przypominający skrzypienie. Ten wskazuje na zużycie łożyska oporowego.
• nieprzyjemny zapach spalenizny dochodzący z okolicy podzespołu w czasie jazdy lub bezpośrednio po ruszeniu. To może wskazywać na zużycie okładziny ciernej tarczy lub tzw. palenie sprzęgła.
• drgania pojawiające się podczas ruszania sprzęgła nawet przy niskich obrotach silnika. To wskazuje na ogół na zużycie tłumika drgań skrętnych (np. koło dwumasowe) lub uszkodzenie sztywnego koła zamachowego.

Objawem zużytego sprzęgła w automacie będzie natomiast brak mocy, przeciąganie przekładni na biegach czy falowanie obrotów silnika.

Z czasem powyższe objawy zużycia zestawu sprzęgła będą coraz mocniej wyczuwalne podczas jazdy. Elementy układu będą się coraz mocniej uszkadzać (z czasem sprzęgło przestanie pracować wcale). Ich ignorowanie przez kierowcę nie zakończy się jednak na dalszym niszczeniu np. tarczy sprzęgła. Może również doprowadzić do uszkodzenia skrzyni biegów, czy układu napędowego, a w tym nawet silnika. Dlatego tak ważne jest to, aby właściciel po pojawieniu się objawów, podjął szybką reakcję. W przeciwnym razie zamiast wymiany sprzęgła, będzie go czekać np. regeneracja skrzyni biegów.

Żywotność koła dwumasowego przy sprzęgle

Teoretycznie żywotność elementów układu sprzęgła, w tym dwumasy, została przewidziana przez producenta na całe życie samochodu. W praktyce może być z tym różnie. Częsta jazda w mieście samochodem o dużej mocy może się skończyć uszkodzeniem sprzęgła lub koła dwumasowego nawet po 40 czy 50 tys. km. Przeciętnie jednak elementy te wytrzymują przebiegi dochodzące do 350 tys. km. Choć są znane przypadki, w których wymagają wymiany dopiero po pokonaniu 500 tys. km.

Ile kosztuje wymiana sprzęgła?

Nie ma znaczenia czy mówimy o automacie, czy manualu. Naprawa zawsze będzie droga. Ile będzie kosztować? Kierowca powinien pamiętać o długiej liście zepsutych elementów do wymiany:

• komplet sprzęgła bez koła dwumasowego kosztuje od 500 do 1200 zł.
• komplet sprzęgła z kołem dwumasowym kosztuje od 1200 do 3500 zł.
• komplet sprzęgła do przekładni dwusprzęgłowej kosztuje od 1500 do 5000 zł.
• wymiana sprzęgła, wraz z demontażem skrzyni biegów, kosztuje od 500 do 1500 zł.

Podczas wykonywania naprawy kierowcy często pytają o to, czy konieczny jest montaż nowego sprzęgła i koła zamachowego. Przecież np. dwumasa nie nadaje się jeszcze do wymiany. Spełnia podstawowe parametry. Wymieniając sprzęgło samochodowe, z uwagi na skalę kosztów, warto jednak zdecydować się na pełen komplet. Głównie dlatego, że poszczególne części oddziałują na siebie. W efekcie wspomniane objawy po niepełnej naprawie mogą nie zniknąć w stu procentach. A do tego może zostać ograniczona żywotność sprzęgła.

Musisz pilnie wymienić sprzęgło? Skorzystaj z usług naszych renomowanych serwisów Q service Castrol -> wymiana sprzęgła