Obowiązkowe wyposażenie samochodu w Polsce. Co musisz mieć w aucie?

Obowiązkowe wyposażenie samochodu składa się zaledwie z kilku elementów, jednak bardzo istotnych. Jeśli ich nie masz, musisz liczyć się z tym, że możesz otrzymać mandat. Wyjaśniamy, jakie jest obowiązkowe wyposażenie auta oraz co warto dodatkowo mieć w pojeździe.
Ikona zegarka 11 min czytania

Czy wiesz, co trzeba mieć w samochodzie w razie kontroli? Obowiązkowe wyposażenie samochodu w Polsce nie jest być może mocno rozbudowane, ale bardzo istotne. Pamiętać należy nie tylko o samym posiadaniu danych rzeczy, ale też właściwym ich przechowywaniu oraz konserwowaniu. Wyjaśniamy, jakie jest obowiązkowe wyposażenie auta oraz wskazujemy, jakie rzeczy dodatkowo warto mieć w samochodzie.

Spis treści:

  1. Obowiązkowe wyposażenie samochodu w Polsce – co trzeba mieć w aucie?
  2. Połamany trójkąt ostrzegawczy, przeterminowana gaśnica – co za to grozi?
  3. Ile wynosi mandat za brak gaśnicy lub trójkąta?
  4. Czy apteczka w samochodzie jest obowiązkowa?
  5. Obowiązkowe wyposażenie samochodu za granicą – co mówią przepisy?
  6. Czy czarna skrzynka jest obowiązkowym elementem samochodu?
  7. Nieobowiązkowe wyposażenie, które warto mieć w aucie

Jakie jest wymagane wyposażenie samochodu? Wbrew pozorom nie każdy kierowca jest w stanie poprawnie odpowiedzieć na to pytanie. Wiele osób błędnie sugeruje się akcesoriami, które dołączane są do każdego samochodu. Sam fakt, że dane przedmioty i urządzenia można znaleźć niemal w każdym egzemplarzu auta, nie świadczy jednak o tym, że jest ono określone przepisami polskiego prawa. Ich obecność podyktowana jest raczej obowiązkami homologacyjnymi oraz koniecznością spełnienia kryteriów certyfikacji.

Obowiązkowe wyposażenie samochodu różni się w zależności od kraju rejestracji samochodu, dlatego producenci aut starają się dołożyć nieco więcej akcesoriów. Przepisy te nie są jednolite nawet w Unii Europejskiej, dlatego kierowcy aut zarejestrowanych w Polsce powinni sugerować się krajowymi wymaganiami. Czy trzeba mieć apteczkę? Czy gaśnica jest obowiązkowa? Co trzeba mieć w aucie za granicą? Wyjaśniamy!

Obowiązkowe wyposażenie samochodu w Polsce – co trzeba mieć w aucie?

Jedną z najczęstszych odpowiedzi na pytanie, co trzeba mieć w każdym samochodzie, jest apteczka. Dołączana jest fabrycznie do większości aut, a dziennikarze motoryzacyjni często podkreślają jej istotną rolę. Tymczasem ani apteczka, ani kamizelka odblaskowa, nie są w Polsce wymagane prawnie. Wożenie zestawu opatrunków, bandaży i innych przedmiotów przydatnych podczas opatrywania rannych jest w Polsce dobrowolne.

Obowiązkowe wyposażenie samochodu zarejestrowanego w Polsce jest bardzo proste i minimalistyczne. Określa je Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (§ 11 ust. 1 pkt 13). Zgodnie z polskimi przepisami każdy samochód musi być wyposażony w:

  • tablicę rejestracyjną – musi być ona czytelna, niezasłonięta, oświetlona i zamontowana na odpowiedniej wysokości. Warto zwrócić na to uwagę zimą, bo gruba warstwa brudu może utrudnić odczytanie numeru rejestracyjnego;
  • trójkąt ostrzegawczy – ustawiany za samochodem w awaryjnych wypadkach. Trójkąt ostrzegawczy powinien mieć homologację, która gwarantuje odpowiednią powierzchnię odblaskową. Trójkąt użytkowany jest w awaryjnych sytuacjach, dlatego powinien być łatwo dostępny – nawet przy w pełni załadowanym bagażniku;
  • gaśnicę – ostatnim elementem obowiązkowego wyposażenia samochodu jest sprawna gaśnica. Podobnie jak trójkąt, powinna być umieszczona w łatwo dostępnym miejscu i zabezpieczona przed swobodnym przemieszczaniem. 
elementy obowiązkowego wyposażenia samochodu w Polsce

Przewożenie trójkąta i gaśnicy – na co zwrócić uwagę?

Specjaliści zalecają zakup gaśnicy ABC, służącej do gaszenia płynów, gazów i ciał stałych. Minimalna zawartość środka gaśniczego pozwalająca na sprawne ugaszenie niewielkich pożarów to 1 kg, jednak jeśli masz więcej miejsca w aucie, warto kupić gaśnicę samochodową 2 kg.

Gaśnica powinna być umieszczona w dobrze dostępnym miejscu, np. na ścianie bocznej bagażnika. Umiejscowienie jej pod podłogą bagażnika lub w innym trudno dostępnym miejscu może skutkować mandatem. Jednocześnie trzeba pamiętać o przymocowaniu jej do konstrukcji samochodu – gaśnica wożona luzem może uszkodzić elementy bagażnika. Jeszcze gorzej, gdy przewożona jest bez odpowiedniego mocowania w kabinie pasażerskiej – w trakcie wypadku lub gwałtownego hamowania może stanowić poważne niebezpieczeństwo dla pasażerów.

Podobna niespodzianka może czekać kierowcę, który nie kontroluje stanu trójkąta ostrzegawczego. Liczy się nie tylko sama obecność trójkąta, ale również jego stan. Funkcjonariusz policji może wszak poprosić o rozpakowanie i rozłożenie trójkąta. Jeśli ten będzie połamany i niezdatny do użytku, będzie to równoznaczne z brakiem obowiązkowego elementu. Niskiej jakości trójkąty ostrzegawcze często wykonywane są z kruchych i łamliwych plastików.

Polecamy artykuł: Oznaczenie świateł w samochodzie – symbole i funkcje

Ważną kwestią jest też legalizacja gaśnicy. Każda gaśnica samochodowa ma okres gwarancji oraz legalizacji. Gwarancja wynosi najczęściej 5 lat od daty produkcji i obejmuje uszkodzenia mechaniczne przedmiotu. Tymczasem legalizacja określa sprawność środka gaśniczego do użycia. Okres legalizacji gaśnicy od daty produkcji (wybitej na gaśnicy) to 2 lata. Po tym czasie należy przeprowadzić przegląd techniczny gaśnicy i przedłużyć legalizację na kolejny rok. Koszt legalizacji gaśnicy waha się od kilku do kilkunastu złotych. 

Co jednak istotne, przepisy kodeksu drogowego mówią jedynie o tym, czy gaśnica jest obowiązkowa, a nie określają, że musi mieć ważną legalizację. W trakcie kontroli drogowej policjant sprawdzi więc jedynie to, czy gaśnica znajduje się w aucie i nie nałoży mandatu za przekroczenie terminu. Brak legalizacji może jednak utrudnić wykonanie okresowego przeglądu technicznego. Inna sprawa, że stara i nigdy niekontrolowana gaśnica może najzwyczajniej nie zadziałać. 

gaśnica to ważny element obowiązkowego wyposażenia samochodu

Ile wynosi mandat za brak gaśnicy lub trójkąta?

Co grozi za brak gaśnicy lub trójkąta ostrzegawczego? Oba wykroczenia skutkują mandatem w wysokości od 20 do 500 zł, w zależności od interpretacji sytuacji. Dodatkowo funkcjonariusz może nałożyć mandat w wysokości 150 zł za niewłaściwie sygnalizowanie trójkątem ostrzegawczym postoju pojazdu z powodu jego uszkodzenia lub wypadku. W przypadku nieprawidłowego użytkowania trójkąta ostrzegawczego na autostradzie lub drodze ekspresowej mandat ten jest dwa razy wyższy – 300 zł. Warto pamiętać też o obowiązku oznakowania trójkątem ostrzegawczym holowanego pojazdu. Nieoznakowanie auta trójkątem skutkuje mandatem w wysokości 150 zł.

Czy apteczka w samochodzie jest obowiązkowa?

Wymagane wyposażenie samochodu w Polsce nie jest mocno rozbudowane. Najwięcej wątpliwości budzi apteczka, która wydaje się niezbędna podczas udzielania pierwszej pomocy. Przypomnijmy, że konieczność udzielenia pierwszej pomocy jest w Polsce określona przepisami, a za jej nieudzielenie grozi kara pozbawienia wolności do lat 3 (art. 162 kodeksu karnego). Z tego obowiązku zwalnia jedynie zagrożenie zdrowia osoby udzielającej pomocy, przyjazd służb ratunkowych oraz konieczność poddania poszkodowanego zabiegowi lekarskiemu.

Mimo tego apteczka w Polsce nie jest obowiązkowa, a dodatkowo jej zawartości nie określają żadne przepisy. W sklepach można więc spotkać apteczki, które zawierają jedynie kilka plastrów opatrunkowych oraz bandaż. 

Wybierając własną apteczkę pierwszej pomocy, warto sugerować się europejską normą DIN 13164, która szczegółowo określa jej zawartość. Taka apteczka zawiera nie tylko podstawowe opatrunki, ale i koc termiczny, chusty trójkątne, nożyczki oraz jednorazowe rękawice winylowe. Okrycie rannego folią NRC lub przecięcie pasów nożyczkami często jest kluczowe do zapewnienia bezpieczeństwa. Bez względu na to, czy apteczka w samochodzie jest obowiązkowa w danym kraju, czy nie, zdecydowanie warto ją mieć.

apteczka nie jest obowiązkowym elementem wyposażenia samochodu

Obowiązkowe wyposażenie samochodu za granicą – co mówią przepisy?

Niejasności związane z apteczką czy kamizelką odblaskową mogą wynikać z różnic pomiędzy przepisami różnych państw. Obowiązkowe wyposażenie nie jest ujednolicone, zatem niektóre kraje wymagają dodatkowych elementów, np. apteczki, kamizelki odblaskowej, zapasowych żarówek, dwóch trójkątów alarmowych, koła zapasowego, a nawet klinów zabezpieczających koła lub łańcuchów śniegowych. Dwa trójkąty są wymagane w Hiszpanii, zapasowe żarówki w Chorwacji, a kliny w Estonii.

Nie oznacza to jednak, że jadąc samochodem zarejestrowanym w Polsce za granicę, trzeba kompletować dodatkowy ekwipunek. W większości państw Europy oraz w niektórych państwach Azji, Afryki i Ameryki Południowej obowiązuje bowiem Konwencja Wiedeńska. Jest to porozumienie o ruchu drogowym, według którego kierowca musi mieć w samochodzie tylko te elementy, które obowiązują w kraju rejestracji samochodu. Wyjeżdżając do innych krajów objętych Konwencją Wiedeńską, obowiązkowe wyposażenie auta zarejestrowanego w Polsce jest więc takie samo i składa się z tablic, trójkąta ostrzegawczego oraz gaśnicy. 

Zabranie akcesoriów wymaganych w innych państwach jest jednak korzystne i może pomóc podczas kontroli drogowej. Funkcjonariusz policji może wszak zapomnieć o tym, jakie elementy wyposażenie obowiązują w Polsce i dopytywać o apteczkę czy inne przedmioty. Bariera językowa w połączeniu z dużym stresem mogą sprawić, że przebieg kontroli nie będzie przyjemny. W takiej sytuacji nie trzeba jednak przyjmować mandatu – Konwencja Wiedeńska skutecznie chroni kierowców.

Dowiedz się więcej: System e-Toll – co to jest?

wyposażenie samochodu w bagażniku

Czy czarna skrzynka jest obowiązkowym elementem samochodu?

Od 6 lipca 2022 r. obowiązuje nowy wymóg dotyczący wyposażenia samochodu. Obowiązkowym elementem wyposażenia nowych pojazdów kategorii M1 oraz N1 jest bowiem system EDR (ang. Event Data Recorder). To rejestrator danych powypadkowych, zwany potocznie czarną skrzynką. Montaż systemu dotyczy wszystkich nowych aut produkowanych na rynek europejski. 

Tzw. czarna skrzynka jest elementem systemu obsługującego poduszki powietrzne i rejestruje informacje z wielu czujników umieszczonych w pojeździe. Po wykryciu zdarzenia system EDR zapisuje istotne parametry z 5 sekund przed uderzeniem oraz do 250 milisekund po nim. Rejestrowane parametry to m.in.:

  • prędkość samochodu,
  • kąt skrętu kierownicy,
  • procent otwarcia przepustnicy,
  • przyspieszenia wzdłużne,
  • aktywność tempomatu,
  • procentowy wskaźnik wciśnięcia pedału hamulca.

Oprócz tego system rejestruje jakie systemy udział zostały aktywowane podczas zdarzenia lub tuż przed nim. Obecnie w sprzedaży wciąż można spotkać nowe pojazdy wyprodukowane przed lipcem 2022 roku, ale od początku 2024 w dodatkowy system będzie musiał być wyposażony każdy fabrycznie nowy samochód wyprodukowany w Unii Europejskiej. Czarna skrzynka nie jest jednak obowiązkowym elementem wyposażenia. Auta już zarejestrowane i użytkowane nie muszą być więc w nią doposażane. 

Przeczytaj także: Ubezpieczenie NNW – czy jest obowiązkowe? Wszystko, co musisz wiedzieć

Nieobowiązkowe wyposażenie, które warto mieć w aucie

W bagażniku lub schowku samochodowym warto mieć wiele więcej rzeczy, niż wynika to z przepisów prawa. Większość z nich jest niedroga i nie zajmuje wiele miejsca, a może przydać się podczas podróży. Niektóre stanowią obligatoryjne wyposażenie aut za granicą. W jakie nieobowiązkowe akcesoria doposażyć własne auto?

  • Apteczka – najlepiej z wyposażeniem DIN 13164.
  • Kamizelka odblaskowa – podniesie bezpieczeństwo kierowcy po zmroku.
  • Zestaw żarówek i bezpieczników – upewnij się, że są to żarówki kompatybilne z Twoim modelem samochodu.
  • Koło zapasowe lub dojazdowe – zapewni w trasie większą pewność niż zestaw naprawczy.
  • Podnośnik i klucz do kół – upewnij się, że dany klucz ma odpowiedni rozmiar.
  • Linka holownicza – wraz z nią w aucie powinno być ucho holownicze.
  • Łańcuchy śniegowe – na niektórych odcinkach górskich są niezbędne.
  • Ładowarka samochodowa – smartfon to obecnie jedno z najważniejszych narzędzi ratowniczych.

Samodzielne skompletowanie dodatkowego ekwipunku to rozwiązanie polecane kierowcom. Gdy auto zepsuje się na środku niebezpiecznej drogi, sam trójkąt ostrzegawczy może nie wystarczyć i kierowca ubrany w kamizelkę będzie bezpieczniejszy. To samo dotyczy apteczki, która jest w stanie pomóc zatamować krwotoki lub rozciąć pasy w samochodzie. Obowiązkowe wyposażenie samochodu w Polsce to wersja minimalna, określona prawnie, ale dodatkowe akcesoria znacznie podnoszą komfort i bezpieczeństwo podróżowania — wyjaśnia ekspert Q Service Castrol.

Przypominamy również, że oprócz wymaganego wyposażenia liczy się stan techniczny samochodu. Aby uniknąć nieprzyjemności podczas kontroli drogowej, dbaj regularnie o kondycję wszelkich podzespołów. Przegląd pojazdu wykonasz w jednym serwisów Q Service Castrol. Umów wizytę na stronie www.qservicecastrol.eu i ciesz się bezpieczną jazdą.