Odma olejowa – zasada działania i objawy jej zatkania

Odma w silniku spalinowym stanowi istotny element w cyrkulacji oleju silnikowego. W materiale przedstawiamy jej działanie i potencjalne objawy usterek.
Ikona zegarka 6 min czytania

Wszyscy kierowcy słyszeli o odmie w samochodzie. Niewielu wie jednak, za co ona odpowiada. Na czym polega jej sprawne działanie? I jakie są objawy zapchania odmy olejowej? To ważne pytania, zwłaszcza że problemy z odmą pojawią się prędzej lub później w przypadku prostego zaniedbania kierowcy.

Spis treści:

Mechanika pracy silnika jest prosta. Konieczne do niej jest nie tylko paliwo, prąd i olej. Niezbędnym elementem jest także ciśnienie. Właściwe ciśnienie konkretnie. W tym właśnie punkcie pojawia się zatem schemat działania układu odmy. Bez jego sprawności jednostkę napędową czeka poważna usterka, a kierowcę znaczące koszty.

odma olejowa serwis

Czym jest odma olejowa i jak działa?

Kluczowym elementem silnika jest skrzynia korbowa. To w niej pracuje wał korbowy. To przestrzeń zamknięta, w której mogą się mimo wszystko zbierać gazy wydechowe. Te mogą się nawet nagromadzić. A gdy ich ciśnienie w skrzyni korbowej osiągnie zbyt wysoki poziom, możliwym skutkiem jest uszkodzenie obudowy mechanizmu czy uszczelek. Dlatego inżynierowie zaczęli stosować odmy. Odma to nic innego jak odpowietrznik, który przede wszystkim jest odpowiedzialny za odprowadzanie gazów ze skrzyni korbowej.

Współczesne odmy pełnią jednak więcej funkcji, a ich układy stają się coraz bardziej rozbudowane. W nowoczesnej jednostce napędowej mogą również:

  • odpowiadać za wymianę gazową. Usuwają gazy wydechowe i dostarczają powietrze.
  • posiadać membranowy zawór wyrównywania ciśnień.
  • posiadać separator oleju. Ten jest w stanie wyłapać cząstki mgły olejowej i przekazać je do silnika. To eliminuje nadmierne zużycie oleju i wpływa na normy emisji spalin jednostki.
  • posiadać podgrzewacze, które za sprawą temperatury niejako rozpuszczają gęste osady, które zbierają się w skrzyni korbowej.

Jakie są objawy zatkania odmy olejowej?

Zatkana odma olejowa w samochodzie daje różne objawy. Te zależą tak naprawdę w głównej mierze od skali problemu. Objawem uszkodzenia może się stać m.in.:

Problem polega na tym, że usterka odmy wcale nie daje oczywistych symptomów. Istnieje możliwość ich pomylenia z innymi awariami. Diagnoza problemu jest najłatwiejsza tak naprawdę w przypadku wycieków oleju przez odmę. Ważne jest także to, że objawy uszkodzenia odmy mogą się pojawić zarówno w silniku benzynowym, jak i wysokoprężnym. W dieslu odgrywa ona dokładnie tę samą rolę.

Skutki zapchanej odmy w silniku

Z czasem symptomy nieprawidłowej pracy odmy olejowej w silniku zamienią się w awarię. Awarię nie tylko podzespołu, ale i całej jednostki napędowej. Bo nadmiar gazów i wzrost ciśnienia mogą doprowadzić nawet do rozsadzenia mechanizmu lub przerwania uszczelek. Poza tym nieprawidłowe działanie odmy może w skrajnym przypadku doprowadzić też do zatarcia silnika. To będzie wynik wycieków środka smarnego i przegrzania elementów pracujących wokoło komory spalania.

Scenariusz powyższych problemów z odmą olejową jest o tyle czarny, że w najlepszej opcji oznacza generalny remont motoru. W najgorszej wiąże się z jego wymianą. Koszty będą zatem liczone w tysiącach złotych. Objawów odmy olejowej nie należy bagatelizować. Po ich pojawieniu się kierowca powinien jak najszybciej umówić wizytę samochodu u mechanika.

wymiana odmy olejowej

Na czym polega czyszczenie odmy olejowej?

Zatkana odma olejowa może sprawić, że silnik nie będzie pracował prawidłowo. Jak ją zatem wyczyścić? Metoda tak naprawdę jest jedna. Element należy wymontować z silnika i dokładnie umyć go przy pomocy nafty, ropy, benzyny ekstrakcyjnej, WD40 czy płynu do mycia silników. To powinno skutecznie usunąć wszelkie zebrane w niej osady. Szczególnie trudny w tym przypadku jest demontaż i ponowny montaż. Dlatego wykonanie procedury najlepiej powierzyć zaufanemu mechanikowi.

  • Cena czyszczenia odmy w warsztacie zależy od stopnia skomplikowania układu. Czasami wykonanie naprawy będzie kosztować 100, a czasami 1000 zł.

Po wyczyszczeniu odmy warto stosować płukankę do silnika. Poza tym to też idealny moment na zadbanie o układ smarowania silnika. W skrócie kierowca powinien zlecić mechanikowi wymianę środka smarnego wraz z filtrem. To sprawi, że ze skrzyni korbowej usunięte zostaną zanieczyszczenia, które wcześniej zatkały odmę.

Co ile sprawdzić odmę silnika? Jakie są jej usterki?

Kierowcy często zapominają o tym, że odma olejowa w samochodzie jest elementem, który wymaga regularnych przeglądów. Tylko w ten sposób właściciel pojazdu może mieć pewność, że działa prawidłowo i w porę będzie w stanie zareagować na jej zużycie. Co ile konieczna jest jej kontrola? Konkretnego interwału nie ma. Nie określają go nawet producenci. Mimo wszystko warto przyjrzeć się jej np. podczas każdorazowej wymiany oleju silnikowego. Czasami procedurę trzeba będzie połączyć np. z wymianą separatora lub jednego z przewodów.

Kluczowy dla stanu układu usuwania gazów ze skrzyni korbowej jest jednak… olej. Ten należy regularnie wymieniać. Co więcej, silnik powinien być zalewany wyłącznie takim środkiem smarnym, który jest dla niego zalecany i spełnia konieczne parametry. To odwlecze w czasie zatkanie i konieczność naprawy odmy.

Odma może się zatkać. Silnik zacznie wtedy pracować nierówno. Wytworzy się też nadciśnienie, które układ odpowietrzania uszkodzi. Ile będzie kosztować wymiana? Dużo zależy od ceny części. A te są mocno zróżnicowane. Bo są odmy, za które trzeba zapłacić 40 czy 50 zł, a są takie, które uszczuplą portfel kierowcy o 400 zł. Robocizna pochłonie kwotę od 200 do 500 zł. Czasami do powyższych kwot należy doliczyć też koszt np. wymiany uszczelnień silnika.