10 min czytania
Choć zawieszenie pneumatyczne nie osiągnęło dużej popularności w autach osobowych, wciąż ma sporą grupę zwolenników. Budowa i działanie pneumatycznego zawieszenia zdecydowanie wyróżnia się na tle klasycznego układu, dlatego wymaga odmiennej obsługi. Co warto wiedzieć przed zakupem auta z zawieszeniem pneumatycznym? Wyjaśniamy, jakie usterki są najczęstsze i jak wygląda ich naprawa.
Spis treści:
Rodzaj zawieszenia samochodowego ma ogromny wpływ na komfort oraz bezpieczeństwo jazdy. W klasycznym układzie zawieszenia, wykorzystującym metalowe elementy sprężyste i amortyzatory olejowe, charakterystyka zawieszenia jest stała. Oznacza to, że kierowca nie ma większego wpływu na sposób tłumienia drgań i wstrząsów. Zawieszenie otrzymuje więc wyjściowo miękką i komfortową konfigurację lub twardszą, zapewniającą lepszą sztywność nadwozia i poprawiającą prowadzenie.
Regulacja klasycznego zawieszenia jest możliwa jedynie przez zastosowanie innych sprężyn i amortyzatorów, ewentualnie poprzez zamontowanie zawieszenia gwintowanego. Dużo większe możliwości daje zawieszenie pneumatyczne, które zapewnia możliwość łatwej regulacji ustawień – nawet za pomocą pilota.
W pneumatycznym zawieszeniu rolę metalowych sprężyn przyjmują miechy pneumatyczne, nazywane również miechami powietrznymi albo komorami pneumatycznymi. Odpowiadają za niwelowanie drgań oraz wstrząsów, czyli resorowanie zawieszenia. Elementem amortyzującym jest gumowa komora wypełniona sprężonym powietrzem lub azotem. W momencie przejazdu przez nierówności powietrze w kolumnie ściskane jest przez połączony z wahaczem tłok i rozprężane, gdy koło kieruje się w dół. Oprócz tego kolumna pneumatyczna zawieszenia współpracuje z amortyzatorem, który odpowiada za tłumienie drgań masy nieresorowanej i stałe dociskanie koła do nawierzchni.
Pneumatyczny układ zawieszenia wyróżnia się na tle klasycznego ważną cechą – możliwością adaptacji. Dzięki czujnikom wysokości jednostka sterująca zawieszeniem pneumatycznym jest w stanie utrzymywać stały prześwit, niezależnie od obciążania samochodu. W typowym zawieszeniu, wykorzystującym metalowe elementy sprężyste, auto osiada pod wpływem ciężaru. Pneumatyczne zawieszenie jest więc pod tym względem dużo bardziej elastyczne.
Polecamy artykuł: Stuki w zawieszeniu – poznaj najczęstsze przyczyny!
To nie koniec możliwości, jakie daje pneumatyka. Zaawansowany system sterujący na bieżąco kontroluje działanie zawieszenia pneumatycznego i może adaptować się do warunków. Zawieszenie z miechami powietrznymi jest w stanie usztywnić się oraz obniżyć po rozwinięciu dużej prędkości, co poprawia właściwości jezdne samochodu oraz obniża środek ciężkości. Charakterystyka zawieszenia może się także zmieniać po wybraniu trybu jazdy, np. sportowego, komfortowego lub terenowego. W trybie sportowym układ jest w stanie niwelować przechyły nadwozia w zakrętach, zwiększając sztywność amortyzacji zewnętrznych kół. Robi to jednak poprzez adaptacyjne amortyzatory, a nie ciśnienie w miechach.
Warto pamiętać, że zawieszenie pneumatyczne umożliwia także ręczną regulację prześwitu. Zwiększenie go o kilka centymetrów jest przydatne podczas przejazdu przez polną drogę lub remontowany, rozkopany odcinek trasy. Dodatkowo elektronicznie sterowany układ pozwala na uzyskanie lepszego wykrzyżu zawieszenia, który zapobiega odrywaniu kół podczas przejazdu przez nierówności czy zjazdu z krawężnika.
Możliwości pneumatycznego zawieszenia da się wykorzystać nie tylko podczas jazdy, ale i na postoju. Zawieszenie może wszak automatycznie obniżać się o kilka centymetrów, ułatwiając wsiadanie do pojazdu i pakowanie ładunku do bagażnika. W niektórych samochodach wysokość prześwitu można wyregulować nawet za pomocą pilota czy przycisku w bagażniku. Dzięki tym funkcjonalnościom korzystanie z samochodu może być jeszcze wygodniejsze.
W jaki sposób pracuje zawieszenie pneumatyczne? Budowa układu wykracza poza zastosowanie innego rodzaju elementów resorujących. O zapewnienie odpowiedniego ciśnienia w komorach pneumatycznych dba sprężarka napędzana silnikiem elektrycznym lub poprzez działanie silnika samochodu. Kompresor kieruje do miechów powietrze pod ciśnieniem, a wartość ciśnienia dobierana jest na podstawie wskazań sterownika oraz czujników. W układzie tym stosuje się system zaworów, który wypuszcza nadmiarowe powietrze do atmosfery lub do dodatkowego zasobnika. Zazwyczaj montowany jest również osuszacz, który wychwytuje i usuwa wilgoć ze sprężarki.
Resorowanie pojazdu jest możliwe dzięki miechom, które wykonywane są z wytrzymałej, wielowarstwowej gumy. Jest ona odporna na wysokie temperatury oraz mróz, a także uszkodzenia mechaniczne. Dzięki temu materiał ten nie parcieje i nie pęka pod wpływem wysokiego ciśnienia. Miechy uszczelnione są stalowymi opaskami zaciskowymi wykonanymi z odpornej na korozję stali nierdzewnej.
Sposób działania pneumatycznego zawieszenia uzależniony jest w dużej mierze od jednostki sterującej (ECU). To ona przetwarza informacje z czujników, monitoruje ciśnienie oraz steruje zaworami. Na komfort jazdy samochodem wpływają więc takie czynniki jak szybkość oraz precyzja interpretowania spływających danych. Od sterownika zawieszenia pneumatycznego zależą również dodatkowe funkcje adaptacyjne układu, różnicujące charakterystykę resorowania i tłumienia drgań.
Skoro zawieszenie pneumatyczne daje tak wiele możliwości, to dlaczego nie zostało spopularyzowane na szeroką skalę? Tutaj dochodzimy do kolejnej kwestii, czyli plusów i minusów rozwiązania. Nie ulega wątpliwości, że po stronie zalet można zapisać zdolność do łatwej regulacji prześwitu. Trzeba jednak pamiętać, że te możliwości odgrywają rolę tylko w specyficznych warunkach i wielu kierowców z nich nie skorzysta. Jakie są pozytywy i negatywy zawieszenia pneumatycznego w samochodzie osobowym?
Poprawne działanie układu pneumatycznego zawieszenia uzależnione jest od pracy wielu elementów. Najważniejszym warunkiem jest oczywiście szczelność całego układu. Jedną z największych bolączek systemu są bowiem wycieki powietrza. Mogą one zdarzyć się zarówno podczas jazdy, jak i na postoju, gdy silnik jest wyłączony. W pierwszym przypadku wiąże się to z ciągłą pracą kompresora na wysokich obrotach, a w drugim – z opadaniem zawieszenia na postoju. Wystarczy zapomnieć wyprostować przednie kola, a opona uszkodzi nadkole.
Przeczytaj: Uszkodzony wahacz – objawy. Czy można jeździć z uszkodzonym wahaczem?
Sporym problemem jest też nieprawidłowo działająca regulacja zawieszenia. W sporadycznych przypadkach unosi się tylko cześć samochodu, np. przód, bok lub tył. Świadczy to o usterce miechów, bloku zaworów lub kompresora. Jeśli sprężarka przegrzeje się na skutek ciągłego dopompowywania układu, ręczne regulowanie wysokości zawieszenia będzie utrudnione lub niemożliwe. Jak sprawdzić pneumatyczne zawieszenie?
Objawy awarii zawieszenia pneumatycznego to:
Zakup samochodu z pneumatycznym zawieszeniem może być bardzo dobrą decyzją, ale tylko pod warunkiem, że układ jest sprawny. Zazwyczaj podzespoły wytrzymują ok. 300-400 tys. km przebiegu, ale pierwsze oznaki zużycia układu mogą pojawić się już po 200 tys. km. Nieuczciwi handlarze często tuszują usterki zawieszenia pneumatycznego, dlatego warto wykonać pełną diagnostykę. Wiele mankamentów dostrzeżesz już podczas pierwszych oględzin.
Nawet jeśli wszystko wydaje się w porządku, przed samym zakupem skontroluj samochód w serwisie specjalizującym się w obsłudze i naprawie zawieszenia pneumatycznego. Listę takich warsztatów znajdziesz na stronie www.qservicecastrol.eu
Pneumatyczny układ zawieszenia ma większą liczbę elementów, ale w gruncie rzeczy jego naprawa nie jest trudna. W wielu przypadkach jest to szybsze i mniej skomplikowane niż w tradycyjnych zawieszeniach sprężynowych. Wymiana miecha lub sprężarki trwa zaledwie kilkadziesiąt minut i jest prostsza niż naprawa kolumny MacPhersona. Regeneracja zawieszenia pneumatycznego skupia się najczęściej na zlokalizowaniu nieszczelności i wymianie zużytych części. Czasem niezbędna jest też wymiana zatartego kompresora lub wadliwie działających czujników. Usterki jednostki sterującej zdarzają się rzadko. Jeśli do miecha nie dociera powietrze, wskazuje to natomiast na awarię bloku zaworów.
Naprawa zawieszenia pneumatycznego rozpoczyna się od szerokiej diagnostyki. Cały układ sprawdzany jest manometrami oraz dedykowanymi programami komputerowymi, które analizują pracę sterownika. Na tej podstawie można oszacować, czy układ pracuje sprawnie. Koszt diagnostyki waha się od ok. 200 do nawet 1000 zł, w zależności od charakteru usterki i modelu samochodu.
Większy wydatek wiąże się z wymianą części. Miechy pneumatyczne kosztują zazwyczaj ok. 500-2000 zł, choć w przypadku aut luksusowych kwota ta może być znacznie wyższa. Za nowy kompresor trzeba natomiast zapłacić przynajmniej 1200 zł. W podobnej cenie jest blok zaworów, który kosztuje ok. 1000-1500 zł. W skrajnych przypadkach naprawa zawieszenia jest nieopłacalna – wówczas ratunkiem bywa konwersja zawieszenia pneumatycznego na klasyczne.
Regeneracja pneumatycznego zawieszenia nie należy do najtańszych, ale nie warto na niej oszczędzać. Jeśli zostanie przeprowadzona nieprawidłowo, problemy mogą powrócić już po kilku miesiącach. Niezwykle ważne jest znalezienie przyczyn usterki zawieszenia. Czasem sama wymiana części nie wystarczy, bo nowe zużyją się lub zepsują w mgnieniu oka. Doświadczony mechanik przeanalizuje pracę układu i zidentyfikuje nawet te mankamenty, które nie są widoczne na pierwszy rzut oka – wyjaśnia ekspert Q Service Castrol.
Masz samochód z pneumatycznym zawieszeniem lub zamierzasz go kupić? Sprawdź układ w jednym z serwisów Q Service Castrol specjalizujących się w takich konstrukcjach. Wizytę w warsztacie umówisz na stronie www.qservicecastrol.eu.
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.
Przygotowane przezEksperci Q Service Castrol
