Czy turbosprężarki i downsizing wpływa negatywnie na trwałość silnika?

DYSKUSJA NA TEMAT SZKODLIWOŚCI TURBOSPRĘŻAREK I DOWNSIZINGU DLA TRWAŁOŚCI SILNIKÓW TOCZY SIĘ JUŻ OD LAT. CZY RZECZYWIŚCIE ZASTOSOWANIE TURBOSPRĘŻARKI MA NEGATYWNY WPŁYW NA TRWAŁOŚĆ SILNIKA? CZY REDUKCJA POJEMNOŚCI SKOKOWEJ PRZEKŁADA SIĘ W NIEKORZYSTNY SPOSÓB NA JEGO WYTRZYMAŁOŚĆ?

TURBOSPRĘŻARKA KOMPLIKUJE SPRAWY

Turbosprężarki bez wątpienia sprawiają, że konstrukcja silnika staje się bardziej skomplikowana. Oprócz samej sprężarki do układu dochodzą m.in. elementy umożliwiające włączenie jej w obieg spalin oraz intercooler.

• Doładowanie sprawia również, że w cylindrach występuje wyższe ciśnienie, pozwalające na uzyskanie większej mocy przy niższej pojemności skokowej, ale jednocześnie bardziej oddziałujące na ścianki cylindrów. 

• Z reguły jednak inżynierowie projektujący jednostki napędowe uwzględniają takie czynniki podczas projektowania danego silnika i stosują odpowiednio wytrzymałe materiały w jego konstrukcji (poza niechlubnymi wyjątkami, spowodowanymi nadmierną oszczędnością producenta).

• Teoretycznie więc silnik powinien być odporny na zwiększone trudy eksploatacji związane z zastosowaniem turbosprężarki. Jak to jednak wygląda w praktyce?

JAK DZIAŁA TURBOSPRĘŻARKA

Większość kierowców wie, że turbosprężarka generuje… turbodoładowanie.

• Po wciśnięciu pedału gazu w odpowiednim zakresie obrotów silnik dostaje „kopa”, a samochód żwawiej przyspiesza. Niestety, sporo osób jeżdżących na co dzień samochodami z turbosprężarką nie wie, w jaki sposób poprawnie eksploatować taki pojazd – a jest w tym nieco więcej filozofii i zasad, których trzeba przestrzegać. 

• Turbosprężarka składa się z dwóch głównych części zawartych w jej nazwie: turbiny i sprężarki. Spaliny samochodu obracają łopatki turbiny, napędzając w ten sposób znajdującą się na tej samej osi sprężarkę. Ta z kolei wtłacza powietrze do silnika, pozwalając na spalenie większej ilości paliwa.

• Kręcąca się turbina powinna być odpowiednio nasmarowana olejem, ale by to nastąpiło, silnik musi się nieco rozgrzać – przy zimnym silniku olej znajdujący się w misce jest bardziej lepki niż po nagrzaniu do odpowiedniej temperatury, dlatego pompa nie jest w stanie odpowiednio nasmarować turbiny przed rozpoczęciem intensywnej pracy. 

„Smarowanie jest niezwykle ważne, ponieważ turbina może kręcić się z prędkością nawet 250 tys. obrotów na minutę! Również po intensywnej jeździe nie powinno się od razu wyłączać silnika. Pompa oleju przestaje wtedy działać, ale turbina nadal się kręci, wprawiona w ruch siłą bezwładności – nadal więc występuje w niej tarcie. W sytuacji kiedy nie zostanie ona odpowiednio nasmarowana lub jeśli nie odczeka się na jej wyhamowanie, nietrudno o zatarcie lub inne uszkodzenie łopatek.”

START-STOP NIEGROŹNY

Jeśli chodzi o włączanie i wyłączanie silnika z turbosprężarką, wątpliwości wzbudza również kwestia systemów start-stop. Z pewnością przecież takie częste „gaśnięcie” silnika, zwłaszcza nierozgrzanego, przekłada się w negatywny sposób na żywotność turbosprężarki, prawda? Nie do końca.

• Komputery silników z takim systemem na bieżąco monitorują stan oleju i jeśli nie będzie on w danym momencie odpowiedni, system start-stop go nie wyłączy. 

• Oprócz tego w wielu współczesnych jednostkach z turbosprężarką nawet po wyłączeniu pompa oleju pracuje jeszcze przez jakiś czas, pozwalając turbinie wyhamować i się schłodzić, co chroni ją przed uszkodzeniami. Taki benefit występuje w układach wyposażonych w elektryczną pompę oleju.

• Niezależnie od wieku konstrukcji oleje Castrol pozwalają na uzyskanie optymalnych osiągów, umożliwiając odpowiednio szybkie rozgrzanie przed jazdą i efektywne smarowanie w trakcie dynamicznej pracy silnika, a także właściwości dostosowane do pracy w jednostkach z systemami start-stop.

AWARYJNOŚĆ SAMOCHODÓW Z TURBO – FAKT CZY MIT?

Opinia o awaryjności samochodów z turbosprężarką spowodowana jest najpewniej właśnie niepoprawną eksploatacją.

• Mimo że jednostka napędowa została zaprojektowana do bardziej wysilonej pracy z przewidzianym marginesem na błędy kierowcy, przewlekłe niepoprawne użytkowanie samochodu przełoży się na znacznie szybsze zużycie turbiny, co poskutkuje w końcu poważną awarią wymagającą regeneracji lub wymiany turbosprężarki.

• Wiele osób było jednak w stanie przejechać setki tysięcy kilometrów bez awarii samochodami z jednostkami turbodoładowanymi, co z pewnością poświadcza trwałość takich silników. Zakładając, rzecz jasna, prawidłową eksploatację oraz regularne serwisowanie, w tym wymiany oleju, z którymi pomogą fachowcy Q Service Castrol.