6 min czytania
Oznaczenia oleju silnikowego bywają enigmatyczne, ale warto je znać. Dzięki tej wiedzy zawsze dobierzesz najlepszy olej silnikowy do swojego samochodu, który zapewni silnikowi idealne warunki pracy. A warto pamiętać, że liczy się nie tylko klasa lepkości. Co warto wiedzieć o klasyfikacjach i specyfikacjach oleju silnikowego?
Spis treści:
Regularna wymiana oleju silnikowego to podstawa dobrej kondycji silnika. Ale jaki olej wybrać? Na opakowaniach oleju znajduje się wiele oznaczeń, które na pierwszy rzut oka mówią niewiele. Tymczasem klasyfikacja olejów silnikowych jest szczegółowa i każdy parametr środka smarnego może mieć znaczenie. Zastosowanie oleju o nieprawidłowych właściwościach może przyspieszyć zużycie silnika lub wręcz doprowadzić do jego uszkodzenia. Z kolei zużycie oleju silnikowego sprawia, że niedostatecznie smaruje on turbosprężarkę, a tym samym odprowadzać wewnątrz niej nadmiaru ciepła. Podstawowy podział oleju wynika z rodzaju bazy.
Oleje mineralne cechują się niską ceną, ale mają najniższe parametry. Stosowane są głównie w starszych lub wyeksploatowanych samochodach. Baza olejów mineralnych produkowana jest z rafinowanej ropy naftowej, której nie da się idealnie oczyścić, co wpływa na gorsze właściwości smarne oleju i możliwość tworzenia się nagaru. Minusem olejów mineralnych jest także niska stabilność temperaturowa i wysoka lepkość. To grupa olejów do silników o większych luzach, w których oleje syntetyczne mogłyby się nie sprawdzić.
Lepsze właściwości użytkowe oleju mają tzw. półsyntetyki, czyli oleje cechy olejów mineralnych i syntetycznych. Powstają na bazie olejów mineralnych, jednak zawierają domieszki składników syntetycznych (ok. 20-30%), które podwyższają właściwości produktu. Oleje półsyntetyczne są bardziej odporne na starzenie i zapewniają silnikowi lepszą ochronę.
Najlepsze właściwości oleju osiągane są dzięki syntetycznej bazie. Nowoczesne oleje tego typu mają najlepsze właściwości, dzięki czemu najlepiej chronią elementy silnika. Otrzymana w procesie syntezy chemicznej baza jest czystsza, bardziej stabilna, a przy tym zapewnia najlepsze właściwości smarne. Wyższa jakość oleju odbija się oczywiście na wyższej cenie, jednak jest to nieduży wydatek, biorąc pod uwagę korzyści. W porównaniu do olejów niskiej jakości oleje syntetyczne są w stanie dotrzeć do każdego zakamarka silnika, co ma ogromne znacznie w nowoczesnych jednostkach napędowych. Oleje syntetyczne są polecane przez wszystkich producentów olejów i stanowią flagowe produkty w gamie.
.
Jednym z najbardziej charakterystycznych oznaczeń silników jest klasyfikacja lepkości SAE (Society of Automotive Engineers). Oznaczenie lepkości oleju opisuje to, jak dany olej zachowuje się w niskich oraz wysokich temperaturach. Wyróżniamy:
Oleje mineralne mają najczęściej klasę od 15W40 do 15W50, oleje półsyntetyczne od 10W40 do 10W60, natomiast syntetyki od 0W30 do 5W50.
Warto pamiętać, że oznaczenia klasy lepkości oleju nie mówią o tym, jak silnik zachowuje się zimą i latem. Zimowa klasa oleju informuje o tym, jaką lepkość ma olej w niskiej temperaturze, natomiast klasa letnia mówi o lepkości oleju rozgrzanego do temperatury roboczej, czyli ok. 100 stopni Celsjusza. Lepkości oleju nie należy także mylić z gęstością – to dwa różne terminy. Informację o normie SAE znajdziesz na wszystkich opakowaniach olejów silnikowych. Zazwyczaj producenci pojazdów dopuszczają stosowanie kilku różnych lepkości oleju, w zależności od warunków pogodowych.
Na etykiecie oleju znajdują się także inne ważne informacje, w tym te o klasach jakościowych. Dwie najpopularniejsze normy klasyfikacji olejów silnikowych to europejska ACEA oraz amerykańska API.
ACEA, czyli Europejskie Stowarzyszenie Producentów dzieli oleje w zakresie rodzajów silników, w jakich mogą być stosowane. Niektórzy producenci wymagają stosowania olejów do silników z zapłonem samoczynnym innych, niż w przypadków silników benzynowych. Podział olejów o klasyfikacji ACEA to:
W przypadku klasyfikacji API (Amerykański Instytut Nafty) oleje samochodowe dzielone są na:
Po literze oznaczającej przynależność do danej kategorii silników (benzyna lub diesel) znajduje się dodatkowe oznaczenie literowe. Im dalsza litera alfabetu, tym nowsza i wyższa norma oleju silnikowego. Stąd też wiemy, że olej SN ma lepsze właściwości niż SL. W przypadku silników wysokoprężnych wyróżnia się też podnormy określane cyframi.
Aby wybrać odpowiedni olej, warto sprawdzić, jakie są zalecenia producenta auta. Liczy się nie tylko lepkość, ale również klasyfikacja jakościowa. Przyjmuje się, że można wybrać olej lepszej klasy, czyli oznaczony dalszą literą (wg API). Zastosowanie gorszego oleju, o nieprawidłowej lepkości mogłoby doprowadzić do nierównej pracy silnika, odkładnia się nagaru lub przyspieszonego zużycia elementów. Nie wszystkie złogi jest w stanie usunąć płukanka do silnika.
Na nieprawidłowy dobór oleju najbardziej narażone są nowoczesne silniki wyposażone w filtry cząstek stałych, katalizator oraz inne wrażliwe elementy. Z tego względu należy zwracać uwagę również na indywidualne normy producentów samochodu, które określają np. zawartość popiołów siarczanowych, związków fosforu czy zawartości siarki. Niektórzy producenci zalecają stosowanie olejów LongLife, pozwalających na zwiększenie interwałów wymiany oleju.
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.
Przygotowane przezEksperci Q Service Castrol
