Co grozi za brak przeglądu technicznego?

Ostatni rok przyniósł wiele zmian w przepisach, również tych dotyczących przeglądu technicznego. Odnoszą się one zarówno do formy przeglądu technicznego, jak i wysokości kar za brak ważnego badania technicznego. Co grozi za jazdę bez przeglądu w 2023 roku? Jak się okazuje, mandat za brak przeglądu nie jest jedyną konsekwencją zaniechań.

Spis treści:

1. Przegląd techniczny samochodu – kiedy należy go wykonać?
2. Czy samochód może stać bez ważnego przeglądu?
3. Mandat za brak przeglądu – kara jest wysoka
4. Jazda bez przeglądu, a ubezpieczenie OC i AC
5. Podwójna stawka za spóźnienie na przegląd techniczny

Utrzymanie samochodu w dobrym stanie technicznym to obowiązek każdego kierowcy. Nie wszystkie usterki auta da się jednak wykryć podczas codziennej jazdy samochodem. Wiele z nich nie daje jednoznacznych objawów i jedynie skorzystanie z profesjonalnych urządzeń pomiarowych pozwala określić skalę niedociągnięć. Przykładem takiej awarii jest chociażby nierównomierny rozkład siły hamowania, który nie zawsze wyczuwalny przez kierowców podczas spokojnej jazdy.

Okresowe badanie techniczne ma na celu przede wszystkim wyeliminować z dróg pojazdy, które zagrażają bezpieczeństwu – zarówno kierowcy i pasażerów danego auta, jak i osób postronnych. Równie istotnym zadaniem przeglądów wykonywanych w Stacjach Kontroli Pojazdów jest także sprawdzenie, czy samochody spełniają wymagania dotyczące emisji spalin i nie szkodzą środowisku. Wizytę w stacji diagnostycznej warto zatem potraktować przede wszystkim jako sposób na zadbanie o własne bezpieczeństwo. Badanie techniczne bywa stresujące, lecz w gruncie rzeczy jest bardzo pomocne. Dzięki niemu kierowca jest w stanie zareagować i pozbyć się wszelkich awarii, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu jego i pozostałych uczestników ruchu drogowego. 

Przegląd techniczny samochodu – kiedy należy go wykonać?

Problemem jest oczywiście brak badania technicznego. Większość kierowców aut używanych pamięta o terminie przeglądu, jednak odsetek pojazdów bez ważnego badania jest niestety całkiem spory. Według danych Ministerstwa Cyfryzacji na koniec 2019 roku aż 22 proc. samochodów zarejestrowanych w Polsce nie miało aktualnego przeglądu technicznego, a zatem nie mogło legalnie poruszać się po drogach publicznych. Część z nich to zapewne samochody już nieużywane lub w trakcie naprawy, ale nie można wykluczyć, że duży odsetek regularnie pojawia się na ulicach. Stan tych pojazdów jest właściwie nieznany. 

Przeczytaj również: Jak często powinno się serwisować klimatyzację w samochodzie?

Niestety, jazda bez przeglądu jest zjawiskiem, które nierzadko ma miejsce na drogach. Coraz bardziej restrykcyjne wymogi dotyczące stanu technicznego pojazdu sprawiają, że spora grupa kierowców świadomie nie udaje się na badania. Jeśli kierowca liczy na podbijanie dowodu rejestracyjnego bez faktycznej kontroli samochodu, będzie rozczarowany. Według zapowiedzi, po nowelizacji przepisów, diagnosta będzie musiał wykonać dwa zdjęcia pojazdu na stanowisku pomiarowym – bryły wraz z tablicami oraz wskazań drogomierza – przez co sfałszowanie badania będzie znacznie trudniejsze niż dotychczas. 

Jak często wykonywane są okresowe badania techniczne?

• Pierwsze okresowe badanie techniczne należy wykonać przed upływem 3 lat od daty pierwszej rejestracji pojazdu. Dotyczy to tylko nowych samochodów, a nie tych sprowadzonych i rejestrowanych w Polsce po raz pierwszy.
• Drugie badanie okresowe przeprowadzane jest przed upływem 5 lat od daty pierwszej rejestracji, czyli po 2 latach od poprzedniego przeglądu.
• W kolejnych latach badanie okresowe przeprowadzane jest co rok. Data badania może się jednak różnić, w zależności od tego, kiedy zostało ono przeprowadzone. Dokładny termin końca ważności podany jest na pieczątce dowodu, w aplikacji Mój Pojazd oraz w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców.
• Od 1 września 2022 roku można jednak wykonać badanie techniczne do 30 dni przed końcem terminu, nie skracając sobie jego ważności. Oznacza to, że kolejne 12 miesięcy będzie liczone od daty widniejącej na pieczątce, a nie momentu faktycznego przeprowadzenia przeglądu.
• Pojazdy zabytkowe nie wymagają corocznych przeglądów technicznych. Badanie przeprowadza się raz, w momencie wypisywania auta do rejestru zabytków. Koszt takiego badania w przypadku samochodu osobowego to 305 zł. Wyjątkiem są auta używane do celów zarobkowych (np. do obsługi ślubów lub imprez), które muszą pojawić się w Stacji Kontroli Pojazdów co 12 miesięcy, czyli tak samo, jak zwykłe samochody.

Czy samochód może stać bez ważnego przeglądu?

Co do zasady każdy zarejestrowany pojazd musi mieć ważny przegląd. Wynika to wprost z przepisów art. 81 ustawy Prawo ruchu drogowym.

• Właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przyczepy jest obowiązany przedstawiać go do badania technicznego – ust. 1.
• Okresowe badanie techniczne pojazdu przeprowadza się corocznie – ust. 5.

Formalnie jednak kara za brak przeglądu może być nałożona dopiero wtedy, gdy pojazd zostanie skontrolowany przez policję lub Inspekcję Transportu Drogowego. Jeśli więc samochód znajduje się w naprawie u mechanika lub też nie możesz wykonać badania w terminie, nie wiąże się to automatycznie z karą. Oczywiście użytkowanie samochodu jest niemożliwe, dlatego w celu przeprowadzenia badania należy dostarczyć go do Stacji Kontroli Pojazdów lawetą. 

Jeśli natomiast przewidujesz, że okres nieużywania auta będzie długi, warto wystąpić o czasowe wycofanie go z ruchu. Wniosek złożysz w referacie komunikacji. W ten sposób nie tylko uregulujesz kwestie badania technicznego, ale i zyskasz bonifikatę na obowiązkowe ubezpieczenie OC. Trzeba jednak pamiętać, że minimalny czas wycofania pojazdu z ruchu to 2 miesiące, a najdłuższy – 24 miesiące. 

Mandat za brak przeglądu – kara jest wysoka

Nowelizacja taryfikatora mandatów z 1 stycznia 2022 roku nie ominęła kwestii związanych z badaniem okresowym. Jazda bez przeglądu jest znacznie droższa, a widełki kary są stosunkowo szerokie. Minimalny mandat za brak przeglądu uszczupli kieszeń kierowcy o 1500 zł. Szczegółowo określają to przepisy art. 95 par. 2 kodeksu wykroczeń, wynikające z paragrafu 1:

• Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 złotych. – art. 94 par. 1.
• Tej samej karze podlega, kto prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu. – art. 94 par. 2.

To jednak nie najwyższa grzywna, jaka grozi za brak badania technicznego. Jeśli funkcjonariusz uzna, że samochód nie spełnia wymogów technicznych, a naruszenie przepisów było szczególnie naganne, kara za brak przeglądu może wzrosnąć aż do 5 tys. zł. To najwyższy wymiar mandatu nakładanego bezpośrednio przez funkcjonariusza.

Jednocześnie należy pamiętać o tym, że policja obligatoryjnie zatrzyma dowód rejestracyjny i skieruje pojazd na badanie. Od 1 października 2018 roku nie ma obowiązku posiadania dowodu przy sobie, jednakże zatrzymanie go może odbyć się także wirtualnie. W każdym przypadku w bazie CEPiK pojawi się odpowiednia adnotacja. Nie należy więc łudzić się, że brak dokumentów w jakikolwiek sposób uchroni od kary.

Podczas kontroli policji lub Inspekcji Transportu Drogowego kierowca może otrzymać pokwitowanie, które pozwala na dojazd do SKP. Nie zastępuje ono jednak dowodu rejestracyjnego i nie należy traktować go niczym dowodu tymczasowego. Badanie techniczne musi być przeprowadzone w ciągu 7 dniu od daty wystawienia pokwitowania. Jeżeli natomiast funkcjonariusz uzna, że stan samochodu jest niedostateczny i dalsza jazda zagrażałaby bezpieczeństwu, może zadecydować o konieczności odholowania pojazdu na lawecie. To dodatkowy koszt, z którym trzeba się liczyć.

Jazda bez przeglądu, a ubezpieczenie OC i AC

Opisując, co grozi za brak przeglądu, nie można ograniczyć się wyłącznie do grzywny. Mandat za brak przeglądu technicznego, nawet ten najwyższy, może być niewspółmiernie niski wobec innych możliwych wydatków. Warto bowiem wiedzieć, że większość towarzystw ubezpieczeniowych określa postępowanie po stwierdzeniu nieważności przeglądu w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). Zapisy te jasno wyjaśniają, w jakich warunkach firmy ubezpieczeniowe mogą odmówić wypłaty odszkodowania z polisy OC lub też ubiegać się od tzw. regres ubezpieczeniowy, czyli zwrot poniesionych kosztów z tego tytułu.

Polecamy artykuł: Zadbaj o samochód po zimie – czas na wiosenne porządki

Co grozi za jazdę bez przeglądu? Pocieszającą informacją jest fakt, że brak badania technicznego nie może stanowić przeszkody w wypłacie odszkodowania. Oznacza to, że nawet auto bez ważnej pieczątki w dowodzie rejestracyjnym podlega ochronie z tytułu OC, a ewentualne szkody zostaną pokryte przez ubezpieczyciela. Wyjątkiem jest sytuacja, w której ubezpieczyciel dowiedzie, że to niesprawność samochodu była przyczyną zdarzenia drogowego. Jeśli stan pojazdu miał wpływ na powstanie szkody, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania. W praktyce określenie, które usterki były skutkiem zdarzenia, a które jego przyczyną, jest oczywiście bardzo trudne. Czasem więc kończy się jedynie na zmniejszeniu wysokości odszkodowania.

Inaczej jest w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia autocasco i NNW. Dla tych form ubezpieczeń Ogólne Warunki Ubezpieczenia są już bardziej restrykcyjne. Kierowca nie powinien więc liczyć na wypłatę polisy – niemal zawsze spotka się z to z wyłączeniem odpowiedzialności ze strony ubezpieczyciela. Zapisy znoszące ochronę AC i NNW jednoznacznie wyjaśniają, że szkody powstałe podczas kierowania pojazdem, który nie ma ważnego badania technicznego, są podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania. Uznaje się bowiem, że właściciel samochodu nie dopełnił wszystkich czynności, które mogły zapobiec zdarzeniu na drodze i nie dbał o samochód w należyty sposób.

Podwójna stawka za spóźnienie na przegląd techniczny

Zapowiadana już w 2020 roku podwójna stawka za spóźnienie z wykonaniem przeglądu technicznego miała wejść w życie 1 stycznia 2023 roku. To nie pierwszy termin, bowiem wcześniej zapowiadano nowelizację przepisów na 1 września 2022 roku. Obecnie wdrażanie przepisów wciąż jest na początku procesu legislacyjnego i nie jest znana dokładna data wprowadzenia zmian. Aby projekt mógł być skierowany do senatu, muszą odbyć się jeszcze dwa czytania w sejmie oraz głosowanie. Ustawa ta nie znalazła się jednak w harmonogramie kolejnych posiedzeń sejmu, które odbędą 26-27 stycznia oraz 1 lutego. 

Co grozi za brak przeglądu w terminie według nowych wytycznych? Nowelizacja przepisów ma na celu wyeliminować opóźnienia w wykonywaniu badań technicznych. Problem jest istotny, bowiem według danych Centralnej Ewidencji Pojazdów takich przypadków jest w ciągu roku aż 300 tys. Na szczęście dla kierowców nie dotyczy to niewielkich opóźnień. Podwójna stawka za wykonanie przeglądu po terminie dotyczy jedynie przekroczenia terminu o 30 dni lub więcej. Ile będą musieli zapłacić kierowcy?

• Za podstawowy przegląd samochodu po upływie 30 dni od końca ważności badania technicznego spóźnialscy kierowcy zapłacą 196 zł.
• Jeszcze więcej wydadzą kierowcy aut z instalacją LPG. Warto podkreślić, że w przypadku samochodów zasilanych gazem przegląd kosztuje 161 zł, zatem po nowelizacji przepisów opłata po spóźnieniu wyniesie aż 322 zł.
• Mniejsze wydatki czekają motocyklistów – opłata za spóźniony przegląd to 124 zł.
• Do wszystkich powyższych opłat należy doliczyć opłatę ewidencyjną w wysokości 1 zł.

Kontrowersją jest też to, że dodatkowa opłata nie trafi do Stacji Kontroli Pojazdów, które już dziś domagają się zwiększenia stawek za wykonanie przeglądów. Przychody pozostaną więc dla diagnostów takie same, bez względu na to, czy kierowca wykona przegląd w terminie, czy nie. Połowa podwójnej stawki powędruje natomiast do Transportowego Dozoru Technicznego (TDT). Opłata pobierana jest przed wykonaniem badania technicznego.

Mandat za brak przeglądu technicznego to nie jedyna konsekwencja jazdy bez przeglądu. Niefrasobliwość lub zapominalstwo mogą mieć znacznie poważniejsze skutki, które nie ograniczają się jedynie do kar pieniężnych, ale i mnóstwa stresu. Wiedząc, co grozi za jazdę bez przeglądu, lepiej więc zapisać sobie datę badania w kalendarzu lub ustawić przypomnienie – to najlepszy sposób, by uniknąć nieprzyjemności.

– wyjaśnia ekspert Q Service Castrol.

Obawiasz się, w jakim stanie jest Twój samochód i chcesz przejść badanie techniczne bezproblemowo? Oddaj auto na przegląd do jednego z serwisów Q Service Castrol. Doświadczeni specjaliści wyeliminują wszelkie usterki, które mogłyby skutkować negatywnym wynikiem w SKP. Najbliższy warsztat znajdziesz na stronie www.qservicecastrol.eu.