11 min czytania
Działanie współczesnych silników uzależnione jest w dużej mierze od czujników. Odpowiadają one za informacje docierające do sterownika ECU, który może na tej podstawie dobrać precyzyjną dawkę paliwa. Jednym z takich elementów jest czujnik MAP sensor, który odpowiada za pomiar ciśnienia w kolektorze ssącym. Co to jest MAP sensor, jak działa i jakie są jego najczęstsze usterki?
Spis treści:
MAP sensor to jeden z wielu czujników zawiadujących silnikiem spalinowym. Wraz z innymi podzespołami, takimi jak przepływomierz czy sonda lambda wpływa na proporcje mieszanki paliwowo-powietrznej. W zależności od obciążenia silnika sterownik ECU różnicuje dawkę paliwa, co pozwala na jak najlepsze spalanie mieszanki. Wpływa to nie tylko na zapotrzebowanie silnika na paliwo, ale także na emisję szkodliwych związków do atmosfery.
Idealna proporcja mieszanki nazywana jest stechiometryczną i wynosi ok. 14,7 kg powietrza na każdy 1 kg paliwa. Powietrze ma jednak dużo większą objętość, dlatego jego pomiar jest znacznie trudniejszy. Dodatkowo sterownik silnika musi uwzględnić również temperaturę powietrza, bowiem wraz z jej wzrostem zmniejsza się jego gęstość. Nieprawidłowe działanie MAP sensora może zaburzyć ten proces, czego efektem będzie m.in. zwiększone spalanie czy zła praca silnika. Jak czujnik MAP sensor wpływa na działanie samochodu i na jakie usterki jest najbardziej narażony?
Umieszczony w kolektorze MAP sensor (ang. Manifold Absolute Pressure Sensor) to niewielki czujnik mierzący ciśnienie bezwzględne w kolektorze dolotowym. Dzięki pomiarowi bezwzględnego, a nie względnego ciśnienia nie jest podatny na zmianę ciśnienia atmosferycznego powietrza, co było sporym problem dawnych czujników podciśnienia oraz nadciśnienia. Ten niedrogi i nieskomplikowany element pojawił się w elektronice samochodowej stosunkowo niedawno, ale już od ponad 20 lat stanowi ważny podzespół wielu silników.
Największą zaletą MAP sensora w porównaniu do poprzednich rozwiązań jest wysoka precyzja. Na podstawie ciśnienia bezwzględnego MAP sensor dokładnie mierzy obciążenie jednostki napędowej i wysyła te informacje do sterownika silnika. Sterownik ECU porównuje następnie te dane z innymi czujnikami, m.in.:
Na tej podstawie dobiera właściwą proporcję mieszanki paliwo-powietrznej, pozwalającą dostarczyć ładunek energetyczny dopasowany do aktualnego zapotrzebowania. Awaria któregoś z powyższych podzespołów może wpłynąć na płynność pracy silnika, a w niektórych przypadkach również go unieruchomić.
Podstawową rolą MAP sensora jest określenie wartości podciśnienia w układzie dolotowym. To parametr, który wskazuje w dużej mierze, jakie jest realne obciążenie silnika. Pomiar ciśnienia bezwzględnego wykonany przez MAP sensor porównywany jest w tym celu z ciśnieniem w komorze silnika, dzięki czemu ciśnienie referencyjne jest niemal zerowe. W ten sposób współczesne silniki omijają niejako czynnik zakłócający, jakim jest ciśnienie atmosferyczne powietrza.
Przeczytaj również: Wymiana wtryskiwaczy – wszystko, co musisz wiedzieć
Dzięki temu, że podciśnienie w kolektorze dolotowym oddziałuje na silikonową membranę tylko z zewnętrznej strony, mierniki naprężenia mogą precyzyjnie określić wartość ciśnienia. Po drugiej stronie znajduje się hermetyczne podciśnienie wnętrza komory silnika, co nie zaburza wskazań czujnika. Gdy czujnik MAP sensor wykryje jakąkolwiek nieprawidłowość, od razu wysyła te sygnały do sterownika ECU, który może nanieść stosowne poprawki.
Warto też podkreślić, że MAP sensor to nie to samo, co przepływomierz masowy powietrza. Przepływomierz nie mierzy wszak ciśnienia, a objętość powietrza dostającą się do kolektora. Pomiar wykonywany przez przepływomierz masowy powietrza wygląda zgoła inaczej, bowiem polega na rozgrzaniu platynowego drucika do konkretnej temperatury. Powietrze owiewające drucik schładza go, a napięcie potrzebne do ponownego nagrzania elementu pozwala określić ilość powietrza wpadającego do silnika.
Jakie są objawy niedziałającego lub działającego wadliwie MAP sensora? Z uwagi na to, że czujnik ten bierze udział w tworzeniu mieszanki paliwowo-powietrznej, wszelkie symptomy są związane z pracą silnika. Choć w wielu przypadkach sterownik ECU jest w stanie dobrze zarządzać działaniem jednostki nawet po awarii któregoś z czujników, awaria MAP sensora najczęściej negatywnie wpływa na działanie silnika. Jakie objawy mogą wskazywać na to, że pomiar wykonywany przez MAP sensor nie jest prawidłowy?
Warto niemniej podkreślić, że objawy te nie są specyficzne dla awarii czujnika MAP i wiele innych podzespołów daje podobne symptomy usterki. Podobnych problemów może przysporzyć nawet nieszczelność układu dolotowego, zużyty filtr powietrza czy zatarta pompa paliwa.
Sprawdź też: Uszkodzona przepustnica – objawy. Jak naprawić awarię?
Jak psuje się czujnik MAP sensor? Oprócz przypadkowego zwarcia elektroniki powodem uszkodzenia jest najczęściej zabrudzenie układu dolotowego. To konsekwencja zbyt rzadkiej wymiany filtra powietrza, ale nie tylko. W wielu przypadkach nieczystości dostają się inną drogą, np. nieszczelnościami kolektora. Wówczas uszkodzeniu mogą ulec także inne elementy: przepływomierz czy nawet wtryskiwacze. Tzw. „lewe powietrze” wpływa też na pracę jednostki napędowej.
Powodem usterki MAP sensora może być wyeksploatowanie silnika. Wycieki oleju z silnika są w stanie uszkodzić czujnik lub wpłynąć na jego wskazania. Sporym problemem są przypadkowe wybuchy gazu w kolektorze dolotowym, które mogą mieć miejsce w instalacjach LPG starego typu. Na szczęście w instalacjach sekwencyjnych problem ten już nie występuje. Jeśli samochód użytkowany jest w mocno wilgotnym klimacie, do usterki MAP sensora może doprowadzić korozja złączy.
Zdiagnozowanie problemów z MAP sensorem wymaga użycia osycyloskopu, dlatego najlepiej powierzyć ją specjalistom. Wraz z multimetrem pozwala on ocenić wskazania czujnika, na podstawie których dobierana jest mieszanka. Jeśli jednak na desce rozdzielczej pojawiła się kontrolka „check engine”, możesz najpierw sczytać kody błędów za pomocą niedrogiego interfejsu diagnostycznego. Dzięki temu z łatwością ocenisz, czy źródłem problemów jest rzeczywiście wadliwy MAP sensor.
Jeżeli masz w swoim warsztacie multimetr oraz oscyloskop i wiesz, jak z nich skorzystasz, możesz sprawdzić działanie MAP sensora na własną rękę. Pierwszy krok to sprawdzenie napięcia, które powinno wynieść 5 V. Odłącz zapłon i wyjmij wtyczkę MAP sensora, a następnie skontroluj napięcie pomiędzy minusem akumulatora a zaciskiem. Możesz to zrobić za pomocą zwykłego multimetru. Urządzeniem tym sprawdzisz przy okazji rezystancję pomiędzy zaciskami – opór nie powinien być wyższy niż 1 om.
Polecamy artykuł: Filtr powietrza – co ile wymiana? Sprawdź, czy to już!
Nieco trudniejsza jest diagnostyka czujnika oscyloskopem. Jak sprawdzić MAP sensor przy użyciu oscyloskopu? W pierwszej kolejności podłącz sondy do masy i przewodu sygnałowego MAP sensora. Zdemontuj rurę podciśnienia i podłącz do niej pompę podciśnieniową, a następnie włącz zapłon i zmieniaj ciśnienie w dolocie. Skokom ciśnienia powinna towarzyszyć zmiana wskazań na oscylatorze. Jeśli MAP sensor jest wadliwy, oscyloskop nie zarejestruje wahań tych parametrów lub będą one nieadekwatne.
Do prawidłowej oceny stanu MAP sensora potrzebna jest wiedza z zakresu elektroniki samochodowej, dlatego warto powietrzyć to zadanie specjalistom. Najlepsze warsztaty mechaniki pojazdowej w Twojej okolicy znajdziesz w wyszukiwarce www.qservicecastrol.eu
„Jak oszukać MAP sensor” – tę frazę możesz dość często spotkać na forach dotyczących tuningu samochodowego. Dlaczego jednak ktoś miałby to robić? Powód modyfikacji wskazań MAP sensora jest oczywisty – oszukanie czujnika pozwala zwiększyć moc jednostki napędowej. Dzięki zaniżeniu wskazań MAP sensora silnik jest w stanie rozwinąć wyższą moc, dlatego miłośnicy tuningu samochodów dzielą niezawodnymi sposobami. Jak oszukać MAP sensor, aby zwiększyć ciśnienie doładowania?
Pierwszym sposobem jest modyfikacja czujnika za pomocą rezystora. Dzięki rezystorowi umieszczonemu pomiędzy wyjściem MAP sensora i masą wskazania pomiaru ciśnienia się zmniejszą. Efektem jest możliwość rozpędzenia turbiny do wyższej prędkości i uzyskanie większego doładowania.
Drugi sposób na oszukanie czujnika MAP to montaż diody Zenera o napięciu od 4,5 do 4,7 V. Po umieszczeniu jej pomiędzy wyjściem sensora a masą można uzyskać gwałtowny wzrost napięcia po osiągnięciu tzw. napięcia przebicia. Dioda Zenera zwiększa obciążenie turbosprężarki tylko przy wysokich obrotach silnika, dzięki czemu podczas spokojnej jazdy MAP sensor może pracować bez zmian. Z tego względu jest to lepsze rozwiązanie niż montaż rezystora.
Uwaga! Powyższe modyfikacje mogą doprowadzić do uszkodzenia lub szybszego zużycia silnika oraz turbosprężarki. Podkręcanie mocy silnika wymaga fachowej wiedzy i nie ogranicza się do zmiany tylko jednego elementu układu. Aby silnik mógł pracować prawidłowo, niezbędny jest kompleksowy tuning.
Jak wygląda i ile kosztuje naprawa MAP sensora? W większości przypadków naprawa ogranicza się do wyczyszczenia czujnika lub poprawienia mocowania jego złączy. Poważniejsze usterki zazwyczaj uniemożliwiają naprawę czujnika i niezbędna jest jego wymiana. Na szczęście ceny MAP sensorów nie są wysokie i nowy element można kupić już za ok. 50-200 zł. Oryginalne czujniki do niektórych modeli aut mogą osiągać cenę nawet 600 zł, ale to sporadyczne przypadki. Zazwyczaj cena nie przekracza 350 zł, a dostępność zamienników jest bardzo duża. Warto jednak pamiętać, że niektóre z nich mogą być nieprecyzyjne. Problem ten dotyczy także innych czujników odpowiedzialnych za mieszankę paliwowo-powietrzną: sondy lambda i przepływomierza.
Dbanie o prawidłową kondycję silnika to nie tylko regularna wymiana filtrów oraz oleju. Stan podzespołów sterujących pracą silnika również ma duże znaczenie. Co o funkcjonowaniu MAP sensora mówi ekspert Q Service Castrol?
Bagatelizowanie problemów z MAP sensorem i innymi czujnikami silnika to niestety powszechny problem. Tymczasem nawet tak niepozorny element jest w stanie mocno przyspieszyć zużycie silnika. Nadmierne drgania i przeciążenia spowodowane nierównomiernym zapłonem odbijają się na stanie innych podzespołów, np. pierścieni tłokowych czy panewek. Nie można zapomnieć też o niebezpieczeństwie, które jest związane z niepewną pracą silnika. Jeśli silnik słabnie, przerywa lub utrudnia rozwinięcie pełnej mocy, wyprzedzanie i włączanie się do ruchu może być wyjątkowo niebezpieczne. Nie warto ryzykować i po zauważeniu pierwszych objawów awarii najlepiej od razu odwiedzić zaufanego mechanika.
Mówi ekspert Q Service Castrol.
Podejrzewasz, że za problemy z Twoim samochodem odpowiada uszkodzony MAP sensor? Zgłoś się do jednego z serwisów Q Service Castrol i sprawdź, czy to dobry trop. Wizytę umówisz na stronie www.qservicecastrol.eu.
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.
Przygotowane przezEksperci Q Service Castrol
