5 min czytania
Jednym z elementów, które zaczną pracować wraz z załączeniem klimatyzacji, jest właśnie parownik. To integralna część układu. Za co odpowiada? Czy może ulec usterce? I jakie są objawy jego ewentualnej awarii?
Spis treści:
Klimatyzacja w samochodzie jest łączona przede wszystkim z kompresorem i dodatkową chłodnicą. Na tym jednak lista części tego układu się nie kończy. Podzespołów jest więcej, a jednym z kluczowym jest właśnie parownik klimatyzacji. To on zapewnia przepływ powietrza z kabiny pasażerskiej i to on de facto je chłodzi. Niestety pracuje w dość specyficznych i trudnych warunkach. Dlatego zawsze wymaga uwagi od kierowcy.
Parownik klimatyzacji przypomina trochę niewielką chłodnicę. Przywodzi na myśl chłodniczkę, a więc tzw. nagrzewnicę i też koło niej jest właśnie zamontowany. To z kolei warunkuje lokalizację parownika. Ten znajduje się głęboko między komorą silnika a deską rozdzielczą samochodu. W skrócie podczas normalnej eksploatacji kierowca nie ma szansy zobaczyć go na własne oczy.
Wraz z parownikiem można tam znaleźć również m.in. zawór rozprężny, ale także zestaw klap, które sterują przepływem powietrza przez radiator i do kabiny pasażerskiej. Parownik stanowi zatem integralny element układu wentylacyjnego zastosowanego przez producenta w samochodzie.
Od momentu włączenia schładzacza, sprężony czynnik w kompresorze najpierw przepływa przez skraplacz klimatyzacji i dopiero trafia do parownika. Wcześniej jest też katalizowany przez osuszacz klimatyzacji. Parowniki wykonywane są ze stopów aluminium. To części dość trwałe, jednak wymagające regularnego serwisu.
Zasada działania parownika jest prosta. To do niego trafia czynnik chłodniczy w postaci schłodzonej i skroplonej. Jest transportowany w warunkach niskiego ciśnienia. Schłodzony czynnik, przepływając przez parownik, ma kontakt z ciepłym powietrzem zaciągniętym z kabiny pasażerskiej. W efekcie odbywa się chłodzenie powietrza wdmuchiwanego do wnętrza przez kanały wentylacyjne i filtr kabinowy. Ciepło z powietrza natomiast ogrzewa czynnik, który jednocześnie zmienia stan skupienia z ciekłego w parę.
Parujący czynnik chłodniczy w parowniku oznacza wytrącenie się wody. W ten sposób odbywa się osuszanie powietrza wdmuchiwanego do kanałów wentylacyjnych auta. Niestety wilgoć wytrąca się na jego powierzchni. Następnie trafiają dalej do kabiny pasażerskiej lub razem z kondensatem do zbiornika płynu kondensacyjnego w dolnej części zespołu HVAC.
Zasada działania parownika sprawia, że pod samochodem z pracującą klimatyzacją, zbiera się woda. To właśnie wilgoć wytrącana w procesie chłodzenia powietrza. Poza tym reguła ta sprawia, że kierowca powinien pomyśleć o jednej rzeczy. Ważne jest „osuszenie” parownika przed zgaszeniem silnika. W tym celu należy chwilę wcześniej wyłączyć klimatyzację i przepuścić dużą ilość powietrza wentylacją na obiegu otwartym. To sprawi, że wilgoć z parownika zaczyna odparowywać i transportować zanieczyszczenia. To ogranicza możliwość gromadzenia się bakterii, ale i brudu.
Parownik jest niestety tym elementem układu klimatyzacji, który został dość mocno ukryty pod deską rozdzielczą samochodu przez inżynierów. To tworzy zatem zasadniczy problem eksploatacyjny. Kierowcy o nim po prostu zapominają, myśląc np. o odgrzybianiu klimatyzacji. To poważny błąd. Po pierwsze dlatego, że to w dużej mierze właśnie on odpowiada za to, że nieprzyjemny zapach pojawia się w kabinie po naciśnięciu przycisku AC. Wilgoć tworzy bowiem korzystne warunki do rozwoju bakterii i grzybów. Te tworzą na powierzchni radiatora istnie siedlisko.
Po drugie dlatego, że zanieczyszczenia pomieszane z wilgocią pozostają na powierzchni parownika i zaczynają powodować procesy korozyjne. Procesy, które mogą trwale uszkodzić element. Choć nie tylko. Bo czasami ich nagromadzenie jest na tyle duże, że skutecznie oblepiają żebra radiatora. Ten wygląda, jakby został zasłonięty brudną masą. W efekcie nie ma możliwości, aby wentylator skierował dużą ilość powietrza przez parownik. To sprawia, że schładzacz pracuje mało efektywnie.
W sytuacji, w której przegląd klimatyzacji po pojawieniu się awarii układu, ujawni usterkę parownika, kierowca powinien przygotować się na spore koszty. Te nie będą jednak wynikać w dużej mierze z kosztu samego elementu. Decydująca w tym przypadku będzie robocizna mechanika. Do wymiany elementu konieczne jest bowiem rozmontowanie znacznej części deski rozdzielczej w pojeździe. A na tym nie koniec. Bo podczas wymiany rozszczelniony zostanie układ. To oznacza konieczność pełnego serwisu klimatyzacji zawierającego czyszczenie układu, wymianę czynnika chłodniczego oraz wymianę osuszacza.
Nowy parownik kosztuje zazwyczaj od 550 do nawet ponad 1000 zł. Jeżeli chodzi o koszt robocizny, ten zostanie określony na kwotę wynoszącą od 500 do nawet 1500 zł. Dużo zależy od łatwości dostępu do części, a także zastosowania w samochodzie czynnika chłodniczego nowego lub starego typu. Wymiana czynnika starego typu kosztuje bowiem np. 150 do 250 zł. Czynnik nowego typu zostanie już wyceniony na minimum 500 zł.
Konieczność drogiej wymiany pojawia się przede wszystkim w razie korozji lub mechanicznego uszkodzenia. W przypadku usterek mniej inwazyjnych często wystarczy czyszczenie parownika. Środki chemiczne wtryskiwane pod dużym ciśnieniem, uderzając w zanieczyszczenia, zaczynają je odrywać od parownika. To może usprawnić jego pracę. Choć gromadzeniu się zabrudzeń lepiej zapobiegać. Głównie poprzez stosowanie się przez kierowcę do rocznego lub maksymalnie dwuletniego interwału czyszczenia i odgrzybiania układu.
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.
Przygotowane przezEksperci Q Service Castrol
