8 min czytania
Belką skrętną nazywany jest zarówno element tylnego zawieszenia, jak i jego rodzaj. Tylna belka skrętna popularna jest głównie w samochodach francuskich, gdzie stosowana jest do dziś. Często określa się ją mianem zawieszenia półzależnego, oddziałującego na koła w specyficzny sposób. Jak działa belka skrętna w samochodach osobowych? Jakie są wady i zalety takiej konstrukcji? Co najczęściej psuje się w układzie z drążkami skrętnymi i jaki jest koszt naprawy belki? Wyjaśniamy!
Spis treści:
Belka skrętna jest niezwykle prostym, ale ciekawym typem zawieszenia. Tylna belka nie zalicza się wszak do zawieszenia zależnego, w którym oba koła jednej osi nawzajem na siebie oddziałują, ani do zawieszenia niezależnego, w którym jedno koło nie wpływa na pracę drugiego. Jest to konstrukcja z dwoma wahaczami wleczonymi, przyczepionymi do karoserii za pomocą elastycznych przegubów, połączonymi przyspawaną do nich belką. Podczas niewielkich drgań wahacze działają w zasadzie niezależnie, natomiast podczas pokonywania większych nierówności ruch jednego koła wpływa na ruch drugiego koła. Mówiąc prościej, gdy wahacz ruchem pionowym oddziałuje mocniej na jedno koło, koło po przeciwnej stronie również jest dociskane. Z tego względu belkę skrętną określa się mianem zawieszenia półzależnego lub współzależnego. Warto zwrócić uwagę na to, iż to nie jedyne drgania, na które kierowca powinien zwrócić uwagę w swoim samochodzie, gdyż chociażby drgania kierownicy lub karoserii mogą oznaczać uszkodzenie przegubu.
Obecnie belka skrętna to głównie rodzaj zawieszenia tylnej osi, ale dawniej drążki skrętne stosowane były również z przodu. Po raz pierwszy belka została wprowadzona do użytku w latach 70. Rozwiązanie to wykorzystano w Volkswagenie Polo, Golfie i Scirocco, a także w Audi 50. Dziś zawieszenie tego rodzaju najchętniej stosowane jest przez francuskich producentów i można je znaleźć w wielu modelach Peugeota, Citroena i Renault.
Już na pierwszy rzut oka widać, jak prostą konstrukcją jest belka skrętna. Zawieszenie stosowane w małych i kompaktowych samochodach wyróżnia się niewielką liczbą elementów oraz minimalistyczną budową, co przekłada się na niską cenę. Wykorzystuje ono dwa wahacze wzdłużne połączone sztywną belką, nazywaną również poprzecznicą. Sztywna oś poprzeczna znajduje się pomiędzy osią kół i osią montażu wahaczy. Najczęściej wykorzystywane są belki rurowe o profilu zamkniętym lub belki trapezowe, które mają przekrój otwarty w kształcie litery U.
Elementem belki skrętnej są też drążki skrętne, które zastępują sprężyny śrubowe oraz resory piórowe. Mają postać pręta lub rury i są podatne na skręcanie, co zmniejsza kołysanie przy jeździe w zakrętach. Są zakończone wieloklinem i łączą wahacz wzdłużny ze wspornikiem poprzecznicy. Rolę stabilizatora pełni drążek stabilizujący, dzięki czemu podczas nadmiernego przechyłu nadwozia zewnętrzne koło wpływa na drugie koło tej samej osi. Sama belka skrętna ma tendencję do przesuwania się względem nadwozia samochodu, dzięki czemu przyjmuje na siebie wszystkie siły: poprzeczne, wzdłużne i skręcające. Pozwala to osiągnąć większą stabilność nadwozia. Przed dobijaniem kół chronią poduszki mocujące.
W odróżnieniu od zawieszenia klasycznego w belce skrętnej nie są wykorzystywane sprężyny przymocowane do wahaczy. Ich rolę pełnią drążki skrętne, współpracujące z oddzielnymi amortyzatorami. Jeśli więc w Twoim aucie zastosowane są amortyzatory oraz sprężyny przymocowane do wahaczy wleczonych przypominających tylną belkę, w gruncie rzeczy mamy do czynienia z zawieszeniem innego typu. W autach z tylną belką wahacze osadzone są na wprasowanych czopach i poruszają się dzięki łożyskom igiełkowym. Uszkodzenie tego połączenia powoduje rozregulowanie geometrii układu.
Układy zawieszeń wykorzystujące tylną belkę, uznawane są za nieskomplikowane i proste w obsłudze. Dużym plusem rozwiązania jest kompaktowa budowa tylnego zawieszenia, co pozwala na zwiększenie pojemności bagażnika. Jak każdy typ zawieszenia, belka ma nie tylko plusy, ale i minusy, o których warto pamiętać.
Zalety belki skrętnej:
Wady belki skrętnej:
Mimo prostoty konstrukcji, układy zawieszeń wykorzystujące belkę skrętną nie należą do najtrwalszych. Powodem przyspieszonego zużycia są najczęściej trudne warunki drogowe w Polsce. Woda, wilgoć, piach i błoto pośniegowe przedostają się przez uszczelnienia czopów i niszczą łożyska igiełkowe. Duży wpływ na stan belki ma również eksploatacja samochodu. Silne przeciążenia boczne oraz jazda z maksymalnym obciążeniem auta mocno degradują elementy. Początkowo zauważyć można zazwyczaj postukiwania i skrzypnięcia z okolic tylnych kół, ale z czasem pojawiają się też nadmierne luzy, które mają wpływ na komfort jazdy i precyzję kierowania. W przypadku skrajnego zużycia belki koła tracą swoją geometrię i przechylają się do wewnątrz.
Ile kosztuje serwis belki skrętnej? Wiele zależy od przyjętego wariantu naprawy. Trzy dostępne opcje to: regeneracja belki, montaż regenerowanej belki lub wymiana całego zestawu na nowy. Najczęściej wybierany jest wariant pierwszy, bowiem czasem wystarcza sama regulacja belki skrętnej. Kosztuje to ok. 300 zł i pozwala przywrócić precyzję prowadzenia samochodu. Po demontażu podzespołu sprawdzane są łożyska, uszczelnienia oraz współosiowość belki.
Jeśli jednak problemy są poważniejsze, nie obędzie się bez regeneracji lub wymiany. W tym przypadku koszt jest wyższy, ale w dalszym ciągu przystępny. Cena regeneracji tylnej belki w profesjonalnym serwisie waha się od ok. 500 do 1000 zł. Ostateczny koszt renowacji elementu uzależniony jest jednak od zakresu prac oraz jakości użytych części. W tym przypadku nie warto kierować się wyłącznie ceną, bowiem użycie niskiej jakości łożysk igiełkowych lub uszczelnień sprawi, że problem powróci bardzo szybko. Jeżeli natomiast belka jest skrzywiona, pęknięta lub mocno skorodowana, najpewniej nie nadaje się do regeneracji i najlepiej zakupić używany, odnowiony zestaw. Koszt regenerowanej belki to ok. 1300-2000 zł.
W podstawowym zakresie regeneracja belki polega na wymianie łożysk igiełkowych i uszczelnień, a także na wypiaskowaniu i ponownym malowaniu elementów. Zbyt długie zwlekanie z naprawą może jednak zmusić do dodatkowych napraw. W wielu przypadkach niezbędne jest tulejowanie wahaczy oraz wymiana czopu belki. Dzieje się tak w momencie, gdy czop całkowicie zatrze łożyska i pozostawi ślady na wahaczu. Aby ponownie zamontować stary wahacz, wprasowuje się w jego otwór montażowy tuleję, na której może zostać osadzone nowe łożysko. Profilaktyczna wymiana łożysk jest zalecana co ok. 60 tys. km – prawie po takim samym przebiegu, jak zalecana wymiana drążka kierowniczego.
Naprawę belki skrętnej najlepiej powierzyć serwisowi, który specjalizuje się w tego typu zadaniach. Wynika to z faktu, że do rozebrania jej na części pierwsze potrzebne są specjalistyczne narzędzia. Wybijanie wahaczy młotkiem lub uniwersalnym ściągaczem często kończy się uszkodzeniem elementu. Co ciekawe, nie trzeba oddawać auta do serwisu. Można również samodzielnie zdemontować belkę i wysłać ją do regeneracji kurierem – wyjaśnia ekspert Q Service Castrol.
Regeneracja skrętnej belki trwa kilka godzin, a po wszystkim część jest jak nowa. Nie warto jednak zwlekać z wizytą w serwisie, bo mocno zniszczone części mogą nie nadawać się do odnowienia. Koszt nowego podzespołu to nawet kilka tysięcy złotych. Jeśli zauważasz problemy we własnym pojeździe, od razu umów termin u specjalisty. Najlepsze warsztaty zajmujące się regeneracją belki znajdziesz na stronie www.qservicecastrol.eu
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.
Przygotowane przezEksperci Q Service Castrol
