Czarny scenariusz jest taki, że podczas jazdy pojawia się kontrolka silnika na desce rozdzielczej. I może jej towarzyszyć utrata mocy w samochodzie. Co oznacza taki objaw? Czy usterka zawsze jest poważna? I czy kierowca może usunąć awarię silnika w trasie?
Spis treści:
Pierwsze elektroniczne sterowniki zaczęły być montowane w silnikach spalinowych samochodów osobowych w latach 80. XX wieku. Cele były dwa. Po pierwsze chodziło o bardziej precyzyjne sterowanie pracą jednostki napędowej. Po drugie chodziło o stworzenie modułu diagnostycznego, który będzie w stanie wyłapać nieprawidłowości w pracy motoru. Druga z ról zaczęła być rozbudowywana w momencie, w którym jednostki zaczęły być mocniej uzupełniane architektura kolejnych czujników.
Kontrolka silnika, czyli popularny check engine
Działanie silnika wymaga współgrania serii elementów. I co ważne, rozbudowana architektura to dziś nie tylko domena motorów V8, ale także 3-cylindrowców stosowanych w małych autach miejskich. Pracę czujników kontroluje sterownik silnika. Ten komunikuje się jednak nie tylko z jednostką, ale i… kierowcą. A wszystko za sprawą kontrolek w aucie. Szczególnym przykładem wskaźnika jest check engine. Jest spotykany w silnikach benzynowych i silnikach diesla. Problem z nim polega na tym, że system przez tą kontrolką informuje o problemie. A problem ten może mieć naprawdę szerokie tło. Nie oznacza konkretnej informacji.
- Check engine świeci się. Choć bywa, że kontrolka silnika miga. Awaria układu w pojeździe może być sygnalizowana na jeden z dwóch sposobów.
Spadek mocy silnika to nie zawsze kwestia poważnej awarii
Pomarańczowa kontrolka silnika oznacza dla kierowcy znak ostrzegawczy. Szczególnie w sytuacji, w której łączy się z brakiem mocy. Kierowcy powinni jednak wiedzieć o tym, że scenariusz nie zawsze oznacza usterkę. Może wskazywać np. na zużycie świec w układzie zapłonowym, ale równie dobrze stanowić świadectwo, że wtrysk wykrył gorszą jakość paliwa. W celu ochrony jednostki komputer podjął decyzję o włączeniu trybu awaryjnego. Stąd spadek mocy samochodu.
Oczywiście to nie oznacza, że problem kierowca może ignorować. W żadnym razie nie. Zapalenie się kontrolki silnika zawsze powinno oznaczać, że kierowca uda się do mechanika. Ten za pomocą modułu diagnostycznego powinien odczytać kody błędów i ustalić powód problemów.
Co oznacza pojawienie się kontrolki silnika i spadek mocy?
Problem polega na tym, że spadek mocy może być spowodowany serią usterek. Czasami winne będą czujniki, czasami wewnętrzne komponenty silnika, a czasami np. instalacja gazowa. Nie ma tu jednej recepty. Dlatego tak ważna staje się diagnostyka. To ona pozwoli na ustalenie dokładnych przyczyn zapalenia się kontrolki silnika.
Potencjalnie problem może dotyczyć m.in.:
- uszkodzenie przepustnicy – nieprawidłowy pomiar ilości dostarczonego paliwa może prowadzić do spadku mocy, poprzez ograniczenie ilości wtryskiwanego paliwa.
- zabrudzenia zaworu recyrkulacji spalin EGR – odcięcie mocy w aucie dotyczy głównie scenariusza, w którym zawór Exhaust Gas Recirculation zatnie się w pozycji zamkniętej.
- problemu z układem zapłonowym, a w tym np. zużytymi świecami zapłonowymi lub żarowymi – tu częstym objawem jest nierówna praca silnika na wolnych obrotach. Przerywana praca może się także pojawić po głębszym wciśnięciu pedału gazu podczas jazdy.
- wypadających zapłonów – niepokojące dźwięki z silnika i spadek efektywności pracy silnika mogą być spowodowane wypadaniem zapłonów z uwagi na zużycie świec.
- zabrudzonego lub nieszczelnego filtra powietrza – przez obudowę filtra może się dostawać „lewe” powietrze do silnika lub turbosprężarki.
- zburzeń w prawidłowej pracy układu elektrycznego – czasami to kwestia zaśniedziałych styków, a czasami uszkodzenia np. jednego z przewodów.
- niesprawności układu wtryskowego – w takim przypadku mieszanka paliwa i powietrza nie zachowuje prawidłowych proporcji, a skrajnym przypadku silnik gaśnie podczas jazdy.
Powyższa lista to oczywiście przykłady powodów, dla których silnik traci moc przy przyspieszaniu. Lista może być zdecydowanie dłuższa. Pewnik w tym przypadku jest jeden. Awaria nie dotyczy układu krążenia oleju silnikowego. Tu za sygnalizację problemów odpowiada dedykowana kontrolka.
Zapalenie się kontrolki check engine. Co może zrobić kierowca?
Pojawienie się lampki ostrzegawczej na desce rozdzielczej podczas wyjazdu nie daje kierowcy dużych możliwości. Niewielu będzie bowiem posiadać przy sobie komputer diagnostyczny (dedykowany np. VW czy BMW), przy pomocy którego przyjrzy się pracy silnika. Kierujący może zatem zrobić tylko jedno. Powinien zjechać na najbliższy parking i zgasić jednostkę napędową na kilka do kilkunastu minut. To pozwoli na wykasowanie pamięci komputera sterującego wraz z wyłapanymi błędami.
Jeżeli po ponownym uruchomieniu silnika check engine nie zapali się, a mocy i efektywność pracy motoru powrócą do normalnych parametrów, może kontynuować jazdę. W sytuacji, w której problemy z mocą silnika wrócą, najlepiej jest zrezygnować z dalszej jazdy i wezwać na miejsce pomoc. To pozwoli na uniknięcie poważnych uszkodzeń silnika.
Auto traci moc. Ile będzie kosztować naprawa?
Dużo zależy od przyczyny spadku mocy silnika. Gdy okaże się, że auto nie ma mocy, bo wtryskiwacz wykrył złą jakość paliwa, konieczne jest po prostu kolejne tankowanie. Jeżeli układ zapłonowy zaśniedział, wystarczy czyszczenie styków. Bardziej kosztowne problemy dotyczą turbosprężarki, zaworu EGR, przepływomierza powietrza czy katalizatora. W tym przypadku zapalenie kontrolki silnika będzie oznaczać naprawę wycenioną np. na kilkaset do nawet 2 tys. zł. Bez naprawy wydajność silnika i szarpanie podczas jazdy nie ustąpią.
Autor tekstu:
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.