Zatarty silnik – jakie są objawy i co dalej z tym zrobić?

Zatarcie silnika brzmi dla każdego kierowcy jak wyrok. Temu ciężko się jednak dziwić. Awaria jest naprawdę poważna, a koszt jej naprawy wysoki. Czasami taniej jest wymienić motor na inny. Czy zatarciu można jakoś zapobiec? I na czym polega zatarcie?

Spis treści:

• Jakie są objawy zatarcia silnika?
• Jakie są przyczyny zatarcia silnika?
• Jak wygląda naprawa zatartego silnika?
• Jaki jest koszt naprawy zatartego silnika?
• Jak uniknąć zatarcia silnika?

Zatarcie to scenariusz, w którym elementy silnika nie są smarowane wcale lub film olejowy okazuje się niewystarczający. To powoduje wzrost siły tarcia i wzrost temperatury oraz wyższe obciążenie elementów jednostki. Spadek mocy to w tym przypadku zatem najmniejszy problem. Dużo większym jest możliwość doszczętnego zniszczenia motoru.

Jakie są objawy zatarcia silnika?

W sytuacji, w której dojdzie do zatarcia silnika, kierowca powinien zwrócić uwagę na występowanie kilku głównych objawów. Może zauważyć:

• niepokojące dźwięki wydobywające się spod maski, które mogą przypominać regularny stukot. Będzie im towarzyszyć nierówna praca silnika.
• motor osiągnie wysoką temperaturę. Zacierający się silnik może nawet puścić parę spod maski.
• skutkiem przegrzania silnika stanie się biały dym wydobywający się z rury wydechowej. Ten będzie naprawdę gęsty i zacznie występować w dużej ilości.
• pomimo wysokich obrotów silnik będzie miał wyraźne braki mocy. Z czasem silnik zaczynie z sekundy na sekundę słabnąć.
• na tablicy zegarów może się zaświecić kontrolka informująca o zbyt niskim poziomie oleju.
• ostatecznie silnik zgaśnie. Co więcej, nie da się uruchomić ponownie.

Problem polega na tym, że gdy pojawią się objawy problemu, nie da się zapobiec zatarciu silnika. Częściowo bowiem już do niego doszło. Kierowca może jedynie minimalizować skalę uszkodzeń i koszty naprawy. W jaki sposób? Po ujawnieniu się pierwszych objawów należy zgasić jednostkę napędową. Być może zatarty silnik odpali ponownie. Nie należy jednak tego robić! Bo efekt zacierania nie ustanie. Będzie postępował po kolejnym rozruchu.

Jakie są przyczyny zatarcia silnika?

O tym, że motor uległ zatarciu, zadecydować może co najmniej kilka czynników. Wśród najczęstszych przyczyn zatarcia silnika wymienić można m.in.:

• niski poziom oleju silnikowego, Czasami będzie to wynik tego, że motor zużywa olej, a czasami kwestia wycieków w układzie smarowania.
• niską jakość oleju, w tym jego rozrzedzenie np. paliwem czy płynem chłodniczym po przegrzaniu uszczelki pod głowicą.
• pomijanie konieczności wymiany filtra oleju podczas wymiany środka smarnego lub pomijanie wymian tego środka.
• usterkę pompy oleju, ewentualnie elementów układu smarowania. Brak odpowiedniego smarowania będzie tu wynikiem braku przepływu środka.
• nieodpowiedni stylu jazdy kierowcy, w tym przesadnie dynamiczna jazda.

Ostatnią przyczyną zatartego silnika, w tym przypadku diesla, jest zużycie turbosprężarki. Poprzez zużyte łożyska olej silnikowy zacznie się przedostawać do dolotu. Tam będzie spalany w charakterze paliwa. Zjawisko można zatrzymać tylko w jeden sposób – poprzez zduszenie motoru. W przeciwnym razie silnik będzie pracować do momentu, do którego w układzie smarowania nie skończy się olej. W przypadku jednostek zasilanych benzyną efekt tzw. rozbiegania nie jest tak groźny. Dostarczanie oleju do komory spalania może zostać bowiem przerwane przez przepustnicę.

Jak wygląda naprawa zatartego silnika?

Wyższa siła tarcia sprawia, że w pierwszej kolejności tłok trze o gładź cylindra. To prowadzi do szlifowania powierzchni. Kolejnym krokiem jest nadtapianie się materiału pod wpływem działania temperatury. W skrajnym przypadku może dojść do zespolenia tłoka z cylindrem, zerwania panewek lub wałka rozrządu czy wału korbowego, a nawet przebicia bloku silnika przez jeden z cylindrów.

Gdy elementy jednostki napędowej ulegną uszkodzeniu, naprawa zatartego silnika jest możliwa wyłącznie przez ich wymianę. Pracownik warsztatu musi zatem wyjąć motor z pojazdu, rozebrać na części i sprawdzić skalę uszkodzeń.

• Zatarty silnik kręci? Praca rozrusznika nie oznacza, że jednostka jest sprawna. Bez naprawy silnika nie ma mowy o dalszej eksploatacji samochodu.

Jaki jest koszt naprawy zatartego silnika?

Czy da się naprawić zatarty silnik? Da się to zrobić. Dużo zależy jednak od skali uszkodzeń, ale i przyczyn zatarcia. Wymiana poszczególnych podzespołów silnika oznacza wydatek na poziomie kilku tysięcy złotych. A mechanik do kwoty doliczy jeszcze cenę swojej pracy. W efekcie koszt naprawy wynosi od 4 do nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Suma potrafi być astronomiczna. Zwłaszcza gdy zatarciu ulega nowoczesny silnik z dużą ilością skomplikowanego osprzętu. Nie zawsze naprawa okazuje się zatem opłacalna. Przy skrajnej skali uszkodzeń, zdecydowanie lepszym pomysłem jest zakup nowego silnika, aniżeli reanimowanie starego. Bardzo ważne jest to, że możliwości naprawy jest w stanie ocenić wyłącznie mechanik. Ustali aktualny stan silnika i sprawdzi ceny części, które musiałyby zostać wymienione.

• Warto pamiętać o tym, że gdy silnik jest zatarty, dla kierowcy będą się też liczyć dodatkowe koszty. Dobry przykład dotyczy tego, że samochód nie odpali. Trzeba go będzie zatem lawetować do warsztatu.

Jak uniknąć zatarcia silnika?

Absolutną świętością jest regularna wymiana oleju wraz z filtrem. Procedurę należy zlecać mechanikowi co 10 do 15 tys. km lub raz w roku. Poza tym przy unikaniu takiej awarii kluczowa jest:

• regularna kontrola stanu oleju.
• reagowanie na przypadek rozrzedzania oleju innymi płynami eksploatacyjnymi.
• unikanie eksploatowania silnika samochodowego na granicy jego wytrzymałości i przy długotrwale utrzymywanych zbyt wysokich obrotach.
• kontrolowanie stanu uszczelniaczy w turbosprężarce.
• reagowanie na kontrolki informujące o pracy układu olejowego, które pojawiają się na desce rozdzielczej.

Kierowca ma realną szansę zapobiec tego typu awarii. Powód jest prosty. O tym, że silnik uległ zatarciu, na ogół decydują błędy popełnione przez niego w czasie eksploatacji.