7 min czytania
Jednym z najczęstszych mitów dotyczących łańcucha rozrządu jest to, że nie wymaga on wymiany. Tymczasem w trakcie eksploatacji rozciąga się, co czasem kończy się przeskoczeniem na kole zębatym. W skrajnych przypadkach może dojść do zerwania łańcucha, co jest to bardzo niebezpieczne dla silnika. O czym należy pamiętać w przypadku silników z łańcuchem rozrządu? Jakie są objawy rozciągnięcia łańcucha? Czym grozi awaria łańcucha? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.
Spis treści:
Zastosowanie łańcuszka zamiast paska rozrządu ma swoje zalety. Łańcuchowy układ rozrządu jest znacznie wytrzymalszy od paskowego, a dodatkowo generuje mniejsze opory niż gumowy pasek. Dzięki temu elementy napędu rozrządu mogą pracować z większą lekkością. Przekłada się to na niższe spalanie paliwa, a co za tym idzie, na mniejszą emisję szkodliwych substancji do atmosfery. Solidność tego rozwiązania sprawia też, że silnik może być wyposażony w bardziej skomplikowany system rozrządu, z wieloma wałkami czy z fazami rozrządu.
Samochód wyposażony w takie rozwiązanie jeszcze do niedawna kojarzony był z bardzo wysoką trwałością, a wielu kierowców do dziś nie wie, jak prawidłowo serwisować auta z łańcuchem rozrządu i nie widzi konieczności przeprowadzania wymian elementu. Tymczasem liczne przypadki nadmiernego rozciągnięcia łańcucha dobitnie pokazują, że jest to element eksploatacyjny, podobnie jak pasek zębaty. Luźny łańcuch stanowi poważne zagrożenie dla silnika, kończące się z reguły poważną awarią. Rozciągnięte ogniwa ocierają o ślizgi i nie utrzymują się poprawnie na wałkach rozrządu, a napinacz hydrauliczny nie jest w stanie zniwelować wszystkich luzów. Źle napięty łańcuch może przeskoczyć, uszkodzić inne elementy rozrządu, a nawet się zerwać – tak samo jak zrywa się pasek rozrządu. Najczęściej kończy się to poważnym uszkodzeniem, generującym bardzo wysokie koszty naprawy silnika.
Po czym poznać, że łańcuch nadaje się do wymiany? Pierwsze objawy zużycia są trudne do wychwycenia i mogą kojarzyć się z innymi usterkami, np. zużyciem świec lub filtrów. Nie zawsze pojawia się wszak kontrolka check engine, informująca o nieprawidłowej pracy silnika. W wielu przypadkach o wyeksploatowaniu łańcucha kierowca dowiaduje się dopiero wtedy, gdy jest już za późno. Na jakie objawy zużycia warto być wyczulonym? Oto typowe objawy świadczące o awarii rozrządu z łańcuchem:
Na kiepski stan rozrządu wskazują też błędy zapisane w sterowniku. Mogą one dotyczyć zmiennych faz układu rozrządu, skuteczności spalania mieszanki paliwowo-powietrznej, kąta wyprzedzenia zapłonu czy długości otwarcia zaworów ssących i wydechowych.
Łańcuch rozrządu to trwały podzespół, ale wymagający regularnego serwisowania. Podstawową czynnością jest wymiana oleju, bowiem to od niego zależy w dużej mierze praca rozrządu. Olej silnikowy zasila napinacz mechanizmu rozrządu, a w autach ze zmiennym czasem otwarcia zaworów steruje również pracą krzywek. Jeśli olej jest przepracowany lub zużyty, napinacze łańcucha mogą nie zadziałać prawidłowo. W wielu sytuacjach zrywa się też film olejowy znajdujący się na metalowych częściach silnika, co prowadzi do zatarcia elementów. Gdy pompa oleju nie będzie w stanie dostarczyć smarowidła do wszystkich zakamarków rozrządu, łatwo o awarię.
Uwaga! Liczy się nie tylko jakość, ale i dokładna specyfikacja oleju. Olej o zbyt wysokiej lepkości nie zachowa się prawidłowo, zwłaszcza w niskiej temperaturze. Nawet jeśli producenci samochodów zalecają oleje LongLife, najlepiej wymienić olej w standardowym interwale, czyli co 10-15 tys. km. Przebieg 30 tys. km jest zazwyczaj szkodliwy dla silnika.
Polecamy artykuł: Zerwany pasek rozrządu – wszystkie niezbędne informacje
Jakie są konsekwencje zerwania lub przeskoczenia łańcucha rozrządu? W takim przypadku najczęściej dochodzi do kolizji tłoków z zaworami. Dzieje się tak dlatego, że w momencie, gdy łańcuch przestaje napędzać koła zębate mechanizmu rozrządu, silnik traci synchronizację pomiędzy „dołem” a „górą”. W takim przypadku samochód natychmiast gaśnie, a dalsza jazda jest niemożliwa. Niestety, oprócz łańcucha konieczna będzie wymiana wielu innych podzespołów, a kompletny remont silnika może być bardzo drogi. Istnieją jednostki napędowe bezkolizyjne, w których nie ma takiego zagrożenia, ale należą one do mniejszości.
To, ile kosztuje wymiana łańcuszka rozrządu, zależy od skomplikowania rozrządu i umiejscowienia samego łańcucha. Jeśli mechanizm rozrządu znajduje się od strony skrzyni biegów, czyli niejako z tyłu silnika, dostęp do niego jest utrudniony. Może to więc wymagać demontażu silnika, co mocno podnosi koszty robocizny, nawet do ok. 2000-2500 zł. O ile więc w tradycyjnym rozwiązaniu pełna wymiana rozrządu na łańcuchu może zamknąć się w cenie ok. 1000-2000 zł, naprawa rozrządu z łańcuszkiem umiejscowionym z tyłu kosztuje nawet 5-6 tys. zł.
Wraz z łańcuchem rozrządu należy wymienić też pozostałe elementy. Kompletny zestaw rozrządu to również koła zębate, napinacz, ślizgi, rolki oraz uszczelki. Podczas wymiany napędu rozrządu należy przy okazji wymienić olej silnikowy wraz z filtrem.
Ile wytrzymuje łańcuch rozrządu? W samochodach wyposażonych w niewysilony silnik wolnossący łańcuch rozrządu jest w stanie wytrzymać nawet ok. 300-400 tys. km. Wiele jednostek nawet po tak dużym przebiegu nie wykazuje oznak zużycia łańcucha. W nowszych, turbodoładowanych silnikach trwałość łańcuszka jest jednak znacznie mniejsza. Czasem należy wymienić łańcuch po ok. 150-200 tys. km, gdy pojawiają się pierwsze oznaki wyeksploatowania.
Typowy łańcuch rozrządu raczej nie zrywa się i nie przeskakuje od razu, a daje wyraźne sygnały niedomagania. W niektórych silnikach napinacz rozrządu zaprojektowany jest jednak wadliwie i problemy mogą wystąpić nawet po zaledwie 60 tys. km. Przykładem jest silnik 1.6 116i N45 BMW. Ma on wadę fabryczną napinacza, która może doprowadzić do przeskoczenia łańcuszka na kole rozrządu. W takim przypadku konieczna jest wymiana łańcucha, ale i też zamiana napinacza na inny, pozbawiony tej wady.
Bez względu na to, czy w Twoim aucie jest pasek rozrządu, czy łańcuch rozrządu, regularne wizyty w serwisie są nieodzowne. W porównaniu z kosztami remontu jednostki napędowej cena wymiany łańcuszka nie jest wysoka. Jeśli podejrzewasz, że łańcuch rozrządu w Twoim samochodzie nie pracuje prawidłowo, udaj się na diagnostykę do serwisu sieci parnerskiej Q Service Castrol. Przeczytaj też inne nasze artykuły na temat obsługi i naprawy aut.
Eksperci Q Service Castrol to zespół doświadczonych fachowców: dziennikarzy motoryzacyjnych, inżynierów i mechaników. Razem opisują współczesną i sentymentalną motoryzację, odkrywają dla Was tajemnice techniki, budowy pojazdów, ich serwisowania i pielęgnacji.
Przygotowane przezEksperci Q Service Castrol
