Wymiana oleju w skrzyni automatycznej

Bardzo dużo zależy od zaleceń producenta danego pojazdu. Czasami wymiana środka smarnego jest konieczna co 60, a czasami co 120 tys. km. Choć poza wskazaniami producenta, kierowca powinien skonsultować się również mechanikiem, który zna się na obsłudze przekładni. Znane są bowiem przypadki, w których interwał należy skrócić z uwagi na dobro automatycznej skrzyni biegów i jej trwałość.

Olej przekładowy stosowany w automatycznych skrzyniach biegów pełni szereg funkcji. On nie tylko smaruje mechanizm. Jednocześnie odpowiada za jego chłodzenie. Temperaturę czasami odprowadza do dedykowanej chłodnicy zamontowanej w układzie. Poza tym środek smarny czyści wnętrze przekładni i zabezpiecza jej elementy przed korozją. Dlatego tak ważne są parametry oleju i dlatego tak ważne jest to, aby jego wymianę połączyć z montażem nowego filtra oleju.

Niewymieniany olej gęstnieje, traci swoje właściwości, a z czasem przypala się. W efekcie elementy przekładni stopniowo zacierają się, a do tego mechanizm zaczyna się przegrzewać w czasie jazdy. Skutkiem takiej sytuacji jest pojawianie się kolejnych objawów zużycia. Kierowca może zauważyć opóźnioną lub zbyt wczesną zmianę przełożeń, przetrzymywanie na biegach, szarpanie podczas kolejnych zmian, zapach spalenizny dochodzący spod auta, efekt przypominający ślizganie się sprzęgła czy zwiększony hałas pracy mechanizmu. Brak wymiany oleju jest w stanie uszkodzić automatyczną skrzynię biegów już na dystansie wynoszącym 150 tys. km.

Dynamiczna wymiana oleju polega na odciągnięciu środka smarnego z wnętrza automatycznej przekładni za pomocą specjalnej pompy. Pompa usuwa stary olej, czyści przekładnię i zalewa ją nowym środkiem. Poza tym dynamiczna wymiana pozwala np. na usunięcie oleju z wnętrza chłodnicy. Przy statycznej opierającej się na sile grawitacji to nie jest możliwe. W takim przypadku we wnętrzu układu przekładni pozostaje od 40 do nawet 60 proc. starego środka smarnego. Właśnie dlatego mechanicy zalecają, aby przy statycznej wymianie zdecydowanie skrócić interwał wizyt serwisowych.

Dynamiczna wymiana oleju ma szczególne znaczenie w dwóch przypadkach. Po pierwsze przy przekładni, która ujawniła pierwsze objawy usterki. Po drugie wtedy, gdy kierowca nie zna stanu oleju, bo kupił np. samochód używany. Pozwala na usunięcie większej ilości starego środka smarnego wraz z zalegającymi w nim zanieczyszczeniami. Aby mechanik mógł zakwalifikować pojazd do droższej wymiany dynamicznej, czasami z przekładni pobierane są próbki oleju. Są oceniane pod kątem przejrzystości i występowania symptomów np. przypalenia. Im gorszy okazuje się stan oleju, tym lepszym pomysłem jest dynamiczna wymiana.

W tym przypadku nie ma jednej zasady. Czasami bowiem przekładnia mieści 4 do 5 litrów, a czasami ponad 10 litrów środka smarnego. Dużo zależy od rodzaju przekładni zastosowanej przez producenta pojazdu i jej technologii. Informacji w sprawie pojemności mechanizmu można poszukiwać w książce serwisowej pojazdu. Chociaż nie zawsze deklarowana przez markę motoryzacyjną ilość oleju zmieści się w przekładni podczas wymiany. Warto pamiętać o tym, że np. przy wymianie statycznej nawet 60 proc. środka smarnego pozostanie w skrzyni. O tyle zmniejszy się zatem ilość oleju, za którą będzie musiał zapłacić właściciel auta.

Całościowy koszt wymianu oleju w automatycznej skrzyni biegów wynosi zazwyczaj od 1200 do 2000 zł. To oczywiście cena aktualna w samochodach popularnych. Zawiera się w niej koszt robocizny mechanika oscylujący między sumą na poziomie 400 a 800 zł. Tak duże widełki wynikają m.in. z różnicy między ceną wymiany dynamicznej i statycznej. Ta pierwsza okazuje się zdecydowanie droższa. Pozostałą część pełnej wartości usługi stanowią materiały w postaci oleju, ale także filtra czy uszczelki. Materiały może kupić mechanik lub może je dostarczyć do warsztatu kierowca.

Sama np. dynamiczna wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów nie trwa długo. Na ogół maszyna odsysa stary środek smarny w jakieś 10 minut. Tyle że mechanik musi przygotować sprzęt i wpiąć go np. w układ olejowy przekładni. Dlatego kierowca powinien zarezerwować na wizytę przeciętnie jakieś 2 godziny. Taki czas powinien wystarczyć mechanikowi także podczas wymiany statycznej.